جوان آنلاین: حدود سه دهه از حرفه‌ای‌شدن فوتبال ایران می‌گذرد. حدود سه دهه است فوتبال ایران به اسم فوتبالی حرفه‌ای هیچ موفقیتی را کسب نکرده است. حدود سه دهه است فوتبال صرفاً خرج می‌کند بدون اینکه کوچک‌ترین آورده‌ای برای ورزش کشور داشته باشد. این کلیت سه دهه گذشته فوتبال ایران است؛ فوتبالی که فقط نامش حرفه‌ای شده و شماره‌های پشت پیراهن بازیکنانش از فارسی به لاتین تغییر کرده که‌ای کاش نمی‌کرد. کاش فوتبال ایران همان فوتبال آماتوری، اما زیبا و چشم‌نواز باقی می‌ماند؛ همان فوتبالی که هر چه افتخار کسب شده از سوی همان فوتبال بوده؛ فوتبالی که کل یک تیمش در صندوق عقب یک پیکان جمع می‌شد؛ فوتبالی که بازیکنانش تا قبل از مسابقه دنبال یک لقمه نان بودند، اما وقتی وارد زمین می‌شدند، به قول امروزی‌ها می‌ترکاندند. فوتبالی که پول نداشت، بازیکن خارجی هم نداشت، در عوض تعصب و غیرت داشت. ما با همان فوتبال قهرمان آسیا شدیم، با همان فوتبال چند تیم ملی آماده داشتیم و باشگاه‌های‌مان بزرگ بودند، اینقدر بزرگ که اگر می‌خواستی نگاه‌شان کنی کلاه از سرت می‌افتاد. ما سه دهه قبل با آن فوتبال ناب خداحافظی کردیم و مثلاً حرفه‌ای شدیم و درست از همان سه دهه قبل تا امروز در خواب موفقیت‌های دوران آماتوری‌مان روزگار می‌گذرانیم. واقعیت این است که حرفه‌ای شدن ابزار لازم را می‌خواهد که ما هیچ وقت آن را نداشته‌ایم و با سوءمدیریت حاکم بر فوتبال هیچ‌گاه هم به آن دست پیدا نخواهیم کرد. امروز کار مثلاً حرفه‌ای ایران به جایی رسیده که تصور می‌کند هرچقدر بیشتر خرج کند، بیشتر پیشرفت می‌کند در حالی که نه زیرساخت درست و حسابی دارد و نه آدم‌های این‌کاره! نگاهی به آنچه در فصل نقل و انتقالات فوتبال از سوی دلال‌ها رقم می‌خورد، به خوبی ثابت می‌کند فوتبال ایران در زمینه ریختوپاشهای مالی در دنیا رقیب ندارد، البته ریخت‌و‌پاش‌هایی که هیچ ثمری برای فوتبال ندارد، چه در رده باشگاهی و چه در رده ملی، جالب است که هر وقت هم به صورت تصادفی در مسیر درست حرکت می‌کند، بلافاصله تغییر مسیر می‌دهد و دوباره راه اشتباه را درپیش می‌گیرد. فوتبال و باشگاه‌هایش امروز فقط خرج می‌کنند، بدون اینکه متوجه باشند نیاز واقعی‌شان چیست. بیت‌المال را تاراج می‌کنند، فقط برای اینکه از رقبا عقب نمانند و بگویند ما هم خرید کرده‌ایم، حالا چه، اصلاً مهم نیست. فصل نقل و انتقالاتی که پشت سر گذاشته شد، اوج این ولنگاری مالی و ریختوپاشهای بیهوده بود؛ ریخت‌و‌پاش‌هایی که خیلی زودتر از آنچه تصور می‌شد صدای رسوایی آن بلند شد.
دلارپاشی استقلال برای خارجی‌ها
ریختوپاشهای استقلال در این فصل گوی سبقت را از رقبا ربوده و یک تنه آبی‌ها را در صدر ولخرج‌های لیگ‌برتر قرار داده است. جذب بازیکن خارجی در لیگ‌های معتبر فوتبال جهان اگرچه با ضوابط و قوانین زیادی انجام می‌شود ولی در فوتبال ما نه تنها اهمیتی به این مسائل نمی‌دهند بلکه مدیران باشگاه‌ها جذب خارجی‌ها را مایه فخرفروشی به رقبا و مباهات مدیریتی خود می‌دانند، حتی اگر گزینه مدنظر بنجل، مصدوم یا بیمار باشد و انتقالش به ایران هزینه هنگفتی روی دست کشور بگذارد. استقلال آنقدر بازیکن خارجی گرفته که دیگر سقف هفت بازیکن خارجی‌اش پر شده و از فدراسیون خواسته سهمیه تیم‌های آسیایی را افزایش دهد. یکی از عجیب‌ترین خرید‌های این تیم آنتونیو آدان اسپانیایی بود؛ دروازه‌بانی ۳۸ساله که جایگزین سیدحسین حسینی شد. بعد از انتقاد‌های زیاد از استخدام یک بازیکن مسن به جای کاپیتان سابق، باشگاه تلاش کرد روی بحث رزومه آدان مانور دهد و اینکه او قبلاً درواز‌ه‌بان رئال مادرید بوده است. در کارنامه آدان بازی در اتلتیکومادرید و اسپورتینگ هم به چشم می‌خورد، ولی باز هم خرج کردن ۲/ ۱ میلیون دلار را نمی‌توانند توجیه کنند. گفته می‌شود باشگاه برای جلب رضایت آدان این هزینه را پذیرفته و باید دید این گلر اسپانیایی در طول فصل می‌تواند یار کلیدی آبی‌ها باشد یا نه. یاسر آسانی، وینگر آلبانیایی نیز به جمع آبی‌ها اضافه شده تا قدرت تهاجمی استقلال بیش از پیش شود. این بازیکن ۳۰ساله است و تا پیش از آمدن به لیگ‌برتر ایران برای گوانگژو کره‌جنوبی بازی می‌کرد. قرارداد آسانی ۵/ ۱ ساله است است و فصل گذشته برای تیمش ۹ گل در لیگ‌قهرمانان به ثمر رسانده است، با این‌حال به خدمت گرفتن این بمب نقل و انتقالات استقلال هم خالی از حاشیه نبوده است؛ تنها چهار ماه از اتمام قرارداد آسانی با تیم کره‌ای باقی مانده بوده ولی گویا مدیران استقلال آنقدر عجله داشتند که حاضر نشدند چهار ماه صبر کنند و در عوض یک‌میلیون دلار برای گرفتن رضایت‌نامه آسانی به تیم کره‌ای پرداخت کرده‌اند! داکنز نازون هم اگرچه نامش برای ما شناخته شده نیست ولی یک تنه ۳/ ۲ میلیون دلار خرج روی دست استقلال گذاشته است. مهاجم اهل هائیتی که فصل پیش عضو تیم کایسری اسپور ترکیه بوده، گزینه مدنظر سیدورف به شمار می‌رود. این بازیکن ۳۱ساله متولد فرانسه با استقلال سه ساله بسته و فصل پیش برای کایسری ۱۱ گل زده و چهار پاس گل داده است. شنیده‌ها حاکی از این است که باشگاه برای گرفتن رضایت‌نامه یک‌میلیون دلار به باشگاه ترکیه‌ای داده و دستمزد داکنز ۳/ ۱ میلیون دلار خواهد بود. سعید سحرخیزان بااینکه یک مهاجم ایرانی است ولی، چون از لیگ روسیه به کشورمان بازگشته مدیران استقلال برای به خدمت گرفتنش خساست به خرج ندادند. سحرخیزان وقتی از ترکیب تیم اورنبورگ خط خورد، آبی‌ها را مجاب به پرداخت ۲ میلیون دلار بابت صدور رضایت‌نامه کرد، آن هم در حالی که حتی بازیکن ملی‌پوش هم نیست! بازیکن ۲۲ساله برای عقد قرارداد دوساله با تیم جدیدش ۸۰۰ هزار دلار دستمزد دریافت خواهد کرد. منیر الحدادی مراکشی هم تازه به جمع استقلالی‌ها پیوسته است. در کارنامه این مهاجم بازی در تیم‌های بارسلونا، والنسیا، سویا و ختافه به چشم می‌خورد. الحدادی فصل پیش بعد از انجام ۲۵ بازی با تیم لگانس تنها چهار گل به ثمر رساند. اخبار منتشر شده حاکی از این است رقم قرارداد او بیش از ۲ میلیون دلار است. موسی جنپو، بازیکن اهل مالی هم قراردادی دوساله به ارزش ۵/ ۱ میلیون دلار با استقلال منعقد کرده و سابقه بازی در تیم‌های ساوتهمپتون انگلیس، استاندارد لیژ و آنتالیا اسپور را دارد. مدافع ملی‌پوش ازبکستان هم قراردادی گران‌قیمت با آبی‌ها بسته و قرار است دو سال برای استقلال بازی کند. رستم آشورماتوف از روبین‌کازان روسیه به ایران آمده و باشگاه ایرانی برای گرفتن رضایت‌نامه از تیم روس ۵۰۰ هزار دلار پرداخت کرده و رقمی نزدیک به همین مبلغ نیز به عنوان دستمزد برای آشورماتوف درنظر گرفته شده است. گفته می‌شود روبین‌کازان قصد ادامه همکاری با رستم را نداشته و با کمی درایت امکان کاهش رقم رضایت‌نامه هم وجود داشته است.
هزینه‌های دولاپهنای پرسپولیس
سرخپوشان پایتخت امسال هم یکی از تیم‌های پرهزینه در فصل نقل و انتقالات بودند، به طوری که برای ثبت قرارداد بازیکنان خود نیز به مشکل برخوردند و بار‌ها بابت حل این مشکل راه سازمان لیگ را در پیش گرفتند و دست آخر موفق به ثبت قراردادهای‌شان شدند. حالا یا با گرفتن تخفیف از بازیکنان یا استفاده از راه‌های دیگر برای رساندن هزینه‌های‌شان به سقف بودجه‌ای که فدراسیون برای این تیم در نظر گرفته بود. پرسپولیس باتوجه به اینکه نه عنوان قهرمانی کسب کرده بود و نه سهمیه لیگ نخبگان و نه سطح ۲ آسیا را سقف بودجه‌اش ۵۱۰میلیارد تومان بود، حال آنکه اعداد و ارقام رسمی حکایت از هزینه ۵۷۷میلیارد تومانی دارد؛ رقمی که گفته می‌شود فقط مربوط به پایه قرارداد‌های بازیکنان، کادرفنی و عوامل تیم است. بدون در نظر گرفتن پاداش‌ها، آپشن‌ها و رضایت‌نامه، این درحالی است که پرسپولیس این فصل علاوه بر قراردادها، بابت دریافت رضایت نامه بسیاری از بازیکنان مدنظرش نیز هزینه هنگفتی پرداخت کرد. یک تعریف از کارتال در آخرین بازی فصل قبل کافی بود تا رقم رضایت‌نامه محمدحسین صادقی، مهاجم جوان هوادار چند برابر شود و پرسپولیس ۳۵میلیارد تومان برای پیوستن این بازیکن به جمع سرخپوشان پایتخت پرداخت کند، اما بیشترین هزینه برای دریافت رضایت‌نامه به بیوی بیفوما پرداخت شد؛ بازیکنی که سال گذشته با قراردادی یک‌ساله و ۲۷۰ هزار یورویی به استقلال خوزستان پیوست. اول مهرماه این باشگاه مدعی تمدید قرارداد این بازیکن برای یک فصل دیگر شد، اما گفته می‌شد قرارداد این بازیکن در مدت مقرر به ثبت نرسیده و به همین دلیل پرسپولیس می‌توانست بیفوما را بدون پرداخت ریالی بابت رضایت‌نامه جذب کند، اما شاهکار درویش جذب این مهاجم کنگویی با رقم ۳۵۰ هزار دلار بود! همچنین سرخپوشان بابت دریافت رضایت‌نامه محمد‌امین کاظمیان ۳۰میلیارد و فخریان ۲۰ میلیارد پرداختند تا فقط رقم جذب این چند بازیکن چیزی حدود ۲۲۰میلیارد تومان شود! این درحالی است که پرسپولیس جدا از قراردادی که با بازیکنان خودش تمدید کرده، اقدام به جذب ۱۰ بازیکن هم کرده است؛ بازیکنانی که بی‌شک ۱۰ تا ۳۰ درصد قراردادهای‌شان معمولاً شامل پرداخت آپشن‌ها می‌شود، اما وقتی پای بازیکنان خارجی به میان بیاید، این رقم باتوجه به نوسانات ارزی رشد قابل توجهی خواهد داشت، یعنی اثر دلار بر قرارداد خارجی‌ها هزینه سرخپوشان را می‌تواند هر روز افزایش دهد و اگر به مجموع موارد مطرح شده رقم رضایت‌نامه‌ها را هم اضافه کنیم، پربیراه نیست اگر بگوییم پرسپولیس به اندازه سپاهان دست به جیب شده، با این تفاوت که سپاهان جای پرداخت هزینه‌های هنگفت بابت رضایت‌نامه، ستاره جذب کرده، اما در درویش... نیازی به گفتن نیست، چطور هزینه کرده وقتی تنها در یک مورد جای جذب بیفوما به عنوان بازیکن آزاد، رقمی سرسام‌آور پرداخت کرده است؛ بازیکنی که جدا از مبلغ رضایت‌نامه گفته می‌شود ۵۰۰ هزاردلار هم برای نخستین فصل حضورش در پرسپولیس به جیب خواهد زد؛ بازیکنی که حتی اگر امسال یکی از بهترین‌های پرسپولیس باشد هم بدون شک چیزی حدود ۸۵۰ هزار دلار نمی‌ارزد و پرسپولیس می‌توانست با این رقم دو یا حتی سه بازیکن ستاره جذب کند، اما نه با تفکرات درویش، هرچند پرسپولیس این فصل بازیکنان جوان هم جذب کرده، اما حتی رقم پرداختی به بازیکنان جوان هم متعارف نیست، وقتی گاهی تنها ۲۰ تا ۳۵میلیارد تومان جدای رقم قرارداد، بابت رضایت‌نامه آنها هزینه شده است، اما باید دید این ریخت‌و‌پاش‌ها که صدای سازمان لیگ را هم درآورد (ممانعت از عقد قرارداد بازیکنان به دلیل عدم‌رعایت سقف قرارداد) نتیجه‌ای دربرخواهد داشت و می‌تواند ناکامی‌های فصل گذشته در کسب جام قهرمانی و سهمیه آسیا را جبران کند؟
ستاره‌های ناشناس تراکتور
مدافع عنوان قهرمانی لیگ‌برتر تمام تلاشش را کرده تا با خرید چند خارجی دیگر روند درخشان فصل گذشته خود را حفظ کند. تراکتور از جمله تیم‌هایی است که شاکله فصل پیش را حفظ کرده و همچنان با دراگان اسکوچیچ به مسیرش ادامه می‌دهد. براساس اعلام سازمان لیگ، تراکتور با ۷۰۰ میلیارد تومان هزینه لقب گران‌ترین تیم این فصل را به خود اختصاص داده است. برای اسکوچیچ بسیار مهم بود که با رفتن ریکاردو آلوز یک بازیکن باکیفیت جایگزینش شود. هافبک آلبانی توانست رضایت قرمز‌های تبریز را جلب کند و راهی ایران شود. رگی لوشکیا فصل پیش برای تیم اگناتیا آلبانی بازی کرده و آمار ۱۶ گل و چهار پاس گل را ثبت کرده است. بازیکن ۲۹ ساله در رقابت‌های اروپایی از جمله مقدماتی لیگ‌قهرمانان و لیگ کنفرانس اروپا نیز سه گل به ثمر رسانده است. مهم‌ترین خرید امسال زنوزی کسی نیست جز الکساندر سدلار؛ مدافع پیشین آلاوس که برخلاف تبلیغات انجام شده، سدلار فصل گذشته فقط شش بازی برای این تیم اسپانیایی انجام داده است. سدلار مجموعاً ۹۸ بازی در فوتبال اسپانیا انجام داده است. تنها دو بازی ملی در کارنامه این بازیکن صربستانی به چشم می‌خورد. عادل‌جان خامروبکوف دیگر ملی‌پوش ازبکستانی حاضر در لیگ ایران است.
هافبک ۲۹ساله گزینه مدنظر اسکوچیچ بود و سابقه بازی با پیراهن تیم‌های پاختاکور، نسف‌قارشی، بنیادکار و الاهلی امارات را در کارنامه دارد. خامروبکوف یکی از بازیکنان اصلی تیم‌ملی ازبکستان است و مقابل ایران نیز به میدان رفته است. هموطن دراگان هم در این فصل برای تراکتور بازی می‌کند. تیبور هلیلوویچ اهل کرواسی است و با ۳۰ سال سن خرید جدید تراکتور به حساب می‌آید. هلیلوویچ ۱۲ سال در آکادمی باشگاه دیناموزاگرب حضور داشته، یک فصل در لکوموتیو زاگرب بازی کرده و در لیگ لهستان نیز حضور داشته است. او همچنین در لیگ هلند هم برای تیم هیرنفین بازی کرد. تیبور فصل پیش برای تیم گوریتسا کرواسی ۲۰ بازی انجام داد و دو گل به نام خودش ثبت کرد. گفته می‌شود باشگاه تراکتور برای گرفتن رضایت‌نامه او ۲۵۰ هزار یورو پرداخت کرده است. با این شرایط باید دید تراکتور می‌تواند از عنوان قهرمانی خود دفاع کند یا نه، تبریزی‌ها امسال سالی سخت در پیش دارند، چون کسب عنوان قهرمانی یک چیز است، دفاع از آن چیزی سخت‌تر، ضمن اینکه تراکتور همزمان در لیگ و جام حذفی باید به مصاف نخبگان آسیا هم برود؛ جایی که اگر در آن مسلح نباشی، خیلی زود مجبور خواهی شد دست‌ها را به علامت تسلیم بالا ببری. سال گذشته سرخابی‌های پایتخت این تجربه را داشتند و حالا باید منتظر ماند و دید تراکتور چگونه به مصاف رقبای سرسخت آسیایی و البته داخلی خود می‌رود. تراکتور شاید سخت‌ترین فصل تاریخ خود را پیش رو دارد.
سپاهان پرهزینه‌ای که سقف را رد نکرده!
سپاهان که فصل گذشته به رغم هزینه‌های هنگفت، نه در لیگ دستش به جام قهرمانی رسید و نه در رقابت‌های حذفی، ناکامی در کسب نتیجه، تغییری در رویکرد این تیم ایجاد نکرد، به طوری که زردپوشان امسال هم با همان دست‌فرمان پیش رفته و با سرمایه‌گذاری قابل توجهی اقدام به جذب ۱۵ بازیکن جدید کردند و این سوای قرارداد‌هایی است که با بازیکنان سابق خود تمدید کردند. زردپوشان اصفهانی فصل قبل چیزی حدود ۵۵۰ میلیارد تومان هزینه کرده بودند، اما باتوجه به اینکه مجمع عمومی عادی سالانه شرکت فولاد مبارکه اصفهان، بودجه باشگاه فولاد را برای فصل پیش رو از ۹۹۰ میلیارد به هزارو ۵۰۰ میلیارد تومان افزایش داد، دست مدیران سپاهان هم برای هزینه کردن بازتر از فصل قبل شد. درواقع افزایش ۵ /۱ برابری بودجه فولاد سپاهان برای رشته‌های ورزشی، سپاهان در فصل ۱۴۰۴- ۱۴۰۵ نه‌تنها یکی از فعال‌ترین تیم‌ها در نقل‌وانتقالات بود، بلکه به واسطه جذب بازیکنان پرحاشیه و هزینه‌های سنگین با هدف بازگشت به روز‌های طلایی، نگاه‌ها را به خود جلب کرد؛ ریخت‌و پاش‌های هنگفتی که تا پایان هفته هنوز هیچ تأ‌ثیر مثبتی برای این تیم در پی نداشته است. نگاه سپاهان این فصل بیشتر روی بازیکنان آزاد بود و عمده هزینه‌هایی که کرد، صرف عقد قرارداد با بازیکنان مدنظرش بود تا دریافت رضایت‌نامه، اما اعداد و ارقام منتشر شده بابت عقد قراداد‌های جدید سرسام‌آور بود. برای نمونه گفته شد سیدحسین حسینی با قرارداد دوساله به مبلغ ۲۲۰ میلیارد تومان به جمع زردپوشان پیوسته است. همچنین آرش رضاوند که اوایل تابستان در حال مذاکره با استقلال (۵۵ میلیارد تومان) بود، ناگهان درخواست ۷۵میلیارد تومان می‌کند و دست آخر نیز راهی اصفهان می‌شود و شنیده‌ها حاکی از آن است که با عقد قراردادی به مبلغ ۱۲۰میلیارد برای دو فصل با این تیم توافق می‌کند. احسان حاج‌صفی به زعم بسیاری خرید احساسی این فصل سپاهان بود. بازگشت او به فوتبال ایران و بسته شدن پرونده لژیونربودنش را نخستین بار نویدکیا تأیید کرد و اگرچه استقلالی‌ها هم خواهان جذب او بودند، اما با رقمی در حدود ۴۰میلیارد تومان سر از سپاهان درآورد. ظاهراً او، چون بازیکن آزاد بوده و باشگاه بابت دریافت رضایت‌نامه‌اش به مشکل نمی‌خورده درخواست رقم بالایی می‌کند! انزو گریولی هم براساس اخبار منتشر شده با رقم ۴۰۰ هزار دلاری به این تیم پیوسته است، این در حالی است که فدراسیون فوتبال با توجه به حضور سپاهان در سطح ۲ آسیا به واسطه نایب قهرمانی در لیگ، سقف ۶۲۰میلیاردی برای این تیم در نظر گرفته بود، اما چطور می‌توان پذیرفت تیمی که فصل گذشته براساس آمار و ارقام منتشرشده چیزی حدود ۵۵۰میلیارد تومان هزینه کرده، این فصل برای جبران ناکامی‌ها و باوجود جذب ۱۵ بازیکن جدید، سقف بودجه را رعایت کرده باشد، هر چند قرارداد بازیکنان این تیم بدون مشکل در سازمان لیگ به ثبت رسید و این نشان می‌دهد از نگاه سازمان لیگ سپاهان سقف مدنظر را رعایت کرده است، اما باتوجه به اینکه دبیر سازمان لیگ بدون هیچ تردیدی تأکید می‌کند هستند تیم‌هایی که سقف را رعایت نکرده‌اند (هرچند مدرک قانونی لازم است برای اثبات صرف دانستن هیچ اقدامی نمی‌توان کرد)، هرتیمی می‌تواند در این زمینه متخلف باشد، اما قرارداد بازیکنانش را هم ثبت کرده باشد.
هرچند سپاهان این فصل هزینه زیادی کرد، اما بی‌تردید پرحاشیه‌ترین قراردادش مربوط به آلوز است؛ بازیکنی که با فسخ یک‌طرفه قراردادش از تبریز راهی سپاهان می‌شود، حال آنکه تراکتور مدعی است این بازیکن با سرخپوشان تبریزی قرارداد دارد و ارسال نامه‌ای از سوی سازمان لیگ به باشگاه سپاهان با این مضمون که تبعات قرارداد آلوز با خودتان، نشان می‌دهد هزینه‌ای که این بازیکن قرار است روی دست سپاهان بگذارد، به مراتب بیشتر از آن چیزی است که در قراردادش به ثبت رسیده است.
