جوان آنلاین: اگرچه موفقیت در جام جهانی صرفاً در آمادگی جسمانی یک یا چند بازیکن شاخص خلاصه نمی‌شود و در گرو برنامه‌ریزی دقیق و حساب شده، نوسازی فنی، پذیرش انتقاد‌های سازنده، استفاده از ظرفیت‌های داخلی، تدارکات مناسب و جدی، اصلاح نقطه‌ضعف‌های تیم و مهم‌تر از همه وحدت و همدلی است، اما طبیعی است در سال منتهی به جام‌جهانی، روند آماده‌سازی تیم‌ملی جهت حضور در بزرگ‌ترین رویداد فوتبالی دنیا زیرذره‌بین باشد، خصوصاً که بار‌ها و بار‌ها تاج، رئیس فدراسیون و قلعه‌نویی، سرمربی تیم ملی بر اهمیت آماده‌سازی هرچه مطلوب‌تر در مسیر منتهی به جام جهانی تأکید کردند. درهمین راستا، گفت‌وگویی داشتیم با رسول کربکندی، پیشکسوت فوتبال ایران در خصوص اهمیت برپایی اردو‌های خارجی، کیفیت بازی‌های تدارکاتی در مسیر آماده‌سازی، همچنین جوان‌گرایی و حتی نقش فاکتور‌های روانی و البته چالش‌های موجود.
تورنمنت کافا، نخستین گام آماده‌سازی تیم ملی برای حضور در جام‌جهانی است. فکر می‌کنید این تورنمنت چقدر سودمند باشد؟
واقعیت این است که کافا از نظر فنی یک تورنمنت قوی نیست، به طوری که جز ازبکستان، سایر تیم‌ها مثل افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان و قرقیزستان در رده دوم یا سوم فوتبال آسیا قرار دارند و نه قدرت فنی بالایی دارند و نه حتی جایگاه قابل توجهی در رنکینگ جهانی. این مسابقات شاید برای جوان‌ها و بازیکنانی که آینده تیم ملی هستند مفید باشد، اما نمی‌تواند آغاز مناسبی برای آماده‌سازی جدی برای حضوری پرقدرت در جام جهانی باشد و حتی می‌تواند زمینه مصدومیت بازیکنان را هم فراهم کند. مگر اینکه دنبال عناوین باشیم.
مسیر آماده‌سازی مطلوب برای جام جهانی باید از کجا شروع شود؟
نقطه شروع باید از اواخر مرداد و همزمان با شروع لیگ باشد. مهم‌ترین گام، شناسایی بازیکنان مستعد و جوان است. ما در جام جهانی قبلی مسن‌ترین تیم تورنمنت بودیم و اگر با همین الگو جلو برویم، باز هم دچار همان ضعف‌ها می‌شویم. مربیان و دستیاران باید به دور از اسامی و هیاهو سراغ جوان‌هایی بروند که واقعاً ظرفیت دارند و می‌توانند در یک سال آینده به تیم کمک کنند. تلفیق نسل جوان و باتجربه کلید موفقیت ماست.
برگزاری بازی‌های تدارکاتی با تیم‌های بزرگ چه اندازه اهمیت دارد و چه کمکی به تیم می‌کند؟
قطعاً بازی با تیم‌های بزرگ یک محک جدی است، اما باید واقع‌بین بود و شرایط را هم مدنظر قرار داد. کیست که نداند در شرایط فعلی، تیم‌ها تمایلی به حضور در ایران ندارند، به همین دلیل برای برگزاری بازی‌های تدارکاتی مناسب باید به دنبال برپایی اردو‌های خارجی باشیم. این مسئله هرچند مشکل بازی با تیم‌های بزرگ را کاملاً برطرف نمی‌کند، اما می‌تواند تا حدی از شدت آن بکاهد. یافتن حریف تدارکاتی کار آسانی نیست و زین پس با شروع مسابقات دشوارتر هم می‌شود، به همین دلیل باید هرچه زودتر فکری برای آن کرد.
تفاوت بازی‌تدارکاتی با تیم‌های ضعیف، متوسط یا قدرتمند از نظر فنی و روانی چیست؟
بازی با تیم‌های قدرتمند هم به لحاظ فنی تیم ما را بالا می‌برد، هم از نظر ذهنی بازیکنان را آماده مصاف با حریفان سرسخت در جام‌جهانی می‌کند. بازیکن وقتی مقابل تیم‌های بزرگ بازی می‌کند، فشار و سرعت بازی را حس می‌کند. این چیزی نیست که با تمرین یا بازی با تیم‌های ضعیف به‌دست بیاید، البته بازی با تیم‌های ضعیف هم اگر هدفمند باشد، می‌تواند کمک کند، ولی به‌شرط فرصت دادن به جوان‌ترها، اما مسئله این است که در بازی‌های تدارکاتی نباید دنبال برد و نتیجه باشیم. در این بازی‌ها باید هدف داشته باشیم. باید به دنبال محک زدن بازیکنان و توانمندی‌های خطوط تیم باشیم. این بازی‌ها قرار است ما را برای حضور در رویدادی بزرگ‌تر آماده کند نه آنکه آمار تیم را ارتقا بخشد و بهبود دهد.
سرمربی تیم ملی بار‌ها و بار‌ها به آمار و عملکرد تیم در مسیر صعود اشاره کرده، اما واقعیت این است که حریفان ایران در جام جهانی تفاوت‌های زیادی با تیم‌هایی دارند که در مسیر جام‌جهانی با آنها مواجه شده‌ایم.
دقیقاً. این یکی از نگرانی‌های جدی است. ما نباید فریب آمار را بخوریم. بله، صدرنشین شدیم، اما باید بدانیم که تیم سوم جدول امریکای جنوبی یا پنجم اروپا، از صدرنشین آسیا قوی‌تر است. باید تفکر تیم ملی به‌روز شود. اگر قرار است با همین ذهنیت وارد جام جهانی شویم، ضربه می‌خوریم. باید انتقادپذیر باشیم، از نظرات کارشناسان واقعی استفاده و به‌جای تعصب، منطق را در تصمیم‌گیری‌ها وارد کنیم. یکی از فاکتور‌های موفقیت این است که بدانیم منتقدان ابزار پیشرفت هستند نه دشمن. همه ما بدون شک خواهان موفقیت تیم‌ملی در جام جهانی و صعود از مرحله گروهی هستیم.
اهمیت مسائل روحی روانی در این مسیر چه اندازه است و چه اقداماتی باید در این حوزه انجام شود؟
آمادگی روانی، ستون فقرات یک تیم در تورنمنتی مثل جام جهانی است. باید همه ارکان کشور- از فدراسیون تا رسانه‌ها و حتی نهاد‌های حاکمیتی- بیایند پشت تیم ملی. کمک‌های مالی، حمایت روانی، دور نگه داشتن تیم از حاشیه و استفاده از متخصصان ورزشی و روان‌شناسان خبره در این زمینه از الزامات آماده‌سازی است. بازیکن باید بدون ترس وارد زمین شود. این ترس را فقط با تجربه، حمایت و تمرین، مصاف با تیم‌های بزرگ و شبیه‌سازی بازی‌های سطح بالاست که می‌توان از بین برد.
ضعف عمده تیم‌ملی که تا آغاز جام جهانی باید برطرف شود، چیست؟
کار دفاعی ما به‌خصوص در پست مدافع میانی بسیار نگران‌کننده است. ما بازیکن‌های خوبی در حمله داریم، اما اگر نتوانیم خوب دفاع کنیم، توپ اصلاً به خط حمله نمی‌رسد. دفاع امروزه تنها به چهار نفر عقب زمین محدود نمی‌شود و کل تیم باید در دفاع مشارکت کند. باید ساختار دفاعی‌مان را بازسازی و مدافعانی را آماده کنیم که توانایی بازی در سطح بالای بین‌المللی را داشته باشند. ما در میانه میدان مشکل داریم و اگر این ضعف را برطرف نکنیم در جام‌جهانی به مشکل می‌خوریم. اصلاح ساختار دفاعی و خط میانی بسیار حائز اهمیت است. مسئله دیگر این است ما باید روی مدیریت بحران هم کار کنیم. ما اکثراً فقط یک مدل بازی داریم که اگر در آن شکست بخوریم، دچار سردرگمی می‌شویم. تیم ملی باید همیشه برنامه دوم و سوم هم داشته باشد که اگر برابر حریفی یک برنامه اش جواب نداد، سراغ پلن بعدی برود. این نیازمند تمرین، شناخت مهره‌ها و استفاده هدفمند از هر بازیکن بر اساس توانمندی و تطبیق‌پذیری اوست. یکی از فاکتور‌های موفقیت در تورنمنت‌هایی، چون جام جهانی داشتن پلن‌های تاکتیکی متنوع و مدیریت بحران است.
