جوان آنلاین: روزنامه آمریکایی «نیویورک تایمز» در گزارشی به بحران جنگجویان خارجی در سوریه پرداخته است.
به گزارش فارس، در این گزارش آمده است: «هزاران جنگجوی خارجی که در کنار گروه‌های شورشی سوری علیه بشار اسد جنگیدند، اکنون با سقوط رژیم او در دسامبر گذشته، در کانون توجه قرار گرفته‌اند. در حالی که دولت جدید سوریه به رهبری احمد الشرع، این جنگجویان را «متحدان وفادار انقلاب» می‌داند اما ایالات متحده آن‌ها را با گروه‌های تروریستی مانند داعش مقایسه می‌کند. با این حال، بسیاری از این جنگجویان خارجی نه‌تنها قصد ترک سوریه را ندارند، بلکه برخی در حال پیوستن به ارتش جدید این کشور هستند.
جنگجویان خارجی: متحدان یا تهدید؟
از آغاز جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱، هزاران جنگجوی خارجی از کشورهای مختلف برای پیوستن به گروه‌های شورشی به این کشور آمدند. برخی در کنار گروه اسلام‌گرای حیات تحریر الشام، به رهبری الشرع، علیه اسد جنگیدند و در نهایت به سرنگونی او کمک کردند. اکنون که دولت جدید در حال بازسازی ارتش پس از ۱۴ سال جنگ است، برخی از این جنگجویان خارجی به نیروهای نظامی رسمی ملحق شده‌اند، موضوعی که مقامات سوری و خود جنگجویان تأیید کرده‌اند، اما وزارتخانه‌های دفاع، خارجه و اطلاعات واکنشی به آن نشان نداده‌اند.
این تصمیم با تلاش‌های دولت دونالد ترامپ برای بهبود روابط با سوریه در تضاد است. مقامات آمریکایی در ماه‌های اخیر خواستار اخراج یا کنار گذاشتن این جنگجویان از مناصب ارشد شده‌اند. اما الشرع، که گروهش شامل تعداد زیادی جنگجوی خارجی بود، در موقعیت دشواری قرار دارد: او باید بین وفاداری به این جنگجویان و ایجاد روابط دیپلماتیک با کشورهایی که خواستار حذف آن‌ها هستند، تعادل برقرار کند.
زندگی جدید جنگجویان خارجی در سوریه
نیویورک تایمز با بیش از شش جنگجوی خارجی از مصر، روسیه و عراق مصاحبه کرد که همگی قصد ماندن در سوریه را دارند. بسیاری با زنان سوری ازدواج کرده، صاحب فرزند شده و کسب‌وکارهایی راه‌اندازی کرده‌اند. بازگشت به کشورهایشان برای آن‌ها خطر دستگیری یا بدتر را به همراه دارد. برخی از آن‌ها به دنبال شهروندی سوری هستند.
عبدالله عابرک، جنگجوی ۳۶ ساله از منطقه داغستان روسیه، در کافه‌ای در دمشق گفت: «الشرع نمی‌تواند ما را کنار بگذارد، چون ما در کنارش جنگیدیم. ما یک پیکر بودیم و او می‌داند که جنگجویان خوبی هستیم. شاید فردا دوباره به ما نیاز داشته باشد.» عابرک، که در حال راه‌اندازی کسب‌وکار وارداتی است، قصد دارد شهروندی سوری بگیرد.
اسلام شخابانوف، ۳۹ ساله و نیز از داغستان، با ظاهری متفاوت از تصور رایج جنگجویان، در کافه‌ای در ادلب گفت که از سال ۲۰۱۵ به شورشیان پیوسته و اکنون نگران است که دولت الشرع آن‌ها را به آمریکا تحویل دهد یا به کشورهایشان بازگرداند. او پرسید: «اگر در کشورهای خودمان به تروریسم متهم شویم، کجا برویم؟» شخابانوف، که با گروه فیلق الشام جنگیده، هنوز تصمیم نگرفته به ارتش بپیوندد، اما گفت اگر درگیری با بقایایای رژیم اسد رخ دهد، از «کشورش» دفاع خواهد کرد.
نگرانی از اعضای شهروندی به جنگجویان خارجی
الشرع پیشتر در مصاحبه‌ای در آوریل با نیویورک تایمز گفت جنگجویانی که سال‌ها در سوریه مانده‌اند و به قوانین این کشور احترام می‌گذارند، می‌توانند شهروندی بگیرند، مشروط بر اینکه تهدیدی برای کشورهای خارجی نباشند.
با این حال، حضور این جنگجویان تنش‌هایی ایجاد کرده است. گزارش‌هایی از کشتارهای فرقه‌ای علیه علوی‌ها، اقلیت مذهبی خاندان اسد، توسط برخی جنگجویان خارجی وابسته به دولت جدید منتشر شده است. تیما عیسی، زن ۲۸ ساله علوی از دمشق، گفت جنگجوی خارجی‌ای در ایست بازرسی به دلیل نپوشیدن حجاب به او توهین کردند. این تجربه باعث شده برخی سوری‌ها از ایدئولوژی مذهبی این جنگجویان و ایده اعطای شهروندی به آن‌ها هراس داشته باشند.
چشم‌انداز مبهم جنگجویان خارجی در سوریه
کارشناسان منطقه‌ای تخمین می‌زنند ۳,۰۰۰ تا ۵,۰۰۰ جنگجوی خارجی در سوریه باقی مانده‌اند که بیشترشان اویغور هستند. تنها کسری از آن‌ها به ارتش می‌پیوندند. این آمار شامل ۹,۰۰۰ تا ۱۰,۰۰۰ عضو داعش زندانی، که نیمی از آن‌ها خارجی‌اند، نمی‌شود.
دولت ترامپ ماه گذشته تحریم‌های اقتصادی علیه سوریه را تعلیق کرد و رئیس جمهور آمریکا در دیدار با الشرع در عربستان خواستار خروج «تروریست‌های خارجی» شد، اما مشخص نیست منظور او دقیقاً کیست. توماس باراک، فرستاده آمریکا به سوریه، اخیراً گفت واشنگتن به دنبال «شفافیت» درباره جایگاه این جنگجویان است. هنوز معلوم نیست آیا آمریکا رفع دائم تحریم‌ها را به این موضوع گره زده یا خیر.
جنگجویان خارجی که با نیویورک تایمز صحبت کردند، متعهد به رعایت قوانین سوری شدند. یک جنگجوی مصری، که از سال ۲۰۱۳ در گروهی عمدتاً خارجی جنگیده و اکنون تک‌تیرانداز در ارتش جدید است، گفت نمی‌تواند به مصر بازگردد، چون خطر دستگیری دارد. او با اشاره به فرزندانش که مشغول تمرین خوشنویسی عربی بودند، نگران آینده آن‌ها در صورت ترک سوریه بود.
با ادغام این جنگجویان در ارتش و جامعه، سوریه در مسیری پیچیده قرار دارد: حفظ وفاداری به متحدان قدیمی انقلاب در برابر فشارهای بین‌المللی برای حذف آن‌ها. این تصمیم نه‌تنها روابط خارجی سوریه، بلکه ثبات داخلی آن را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد.
