جوان آنلاین: رمان «غرور و تعصب» جین آستین همچنان برای فیلمسازان جذاب است. تا به حال چندین نسخه سینمایی و تلویزیونی از این کتاب ماندگار ساخته شده است که بعضی از این اقتباس‌ها جزو آثار خوب و مخاطب‌پسند به شمار می‌روند. این بار نتفلیکس تصمیم گرفته است سریالی شش قسمتی از این رمان کلاسیک بسازد.
«غرور و تعصب» نتفلیکس قرار است نگاهی جدید به این داستان داشته باشد، در حالی که همه چیز‌هایی را که چندین نسل از طرفداران این کتاب دوست داشته‌اند، حفظ کند. همین نوآوری در عین حفظ اصالت داستان، جزو جذابیت‌های سریال است. دالی آلدرتون، کارگردان این سریال درباره دلیل علاقه فیلمسازان و مخاطبان به «غرور و تعصب» چنین گفته است: «در هر نسل، گروهی از افراد این فرصت را پیدا می‌کنند تا این داستان شگفت‌انگیز را بازگو کنند و من احساس خوش‌شانسی می‌کنم که یکی از آنها هستم. بازگشت به صفحات رمان جین است و یافتن راه‌هایی آشنا و تازه برای جان‌بخشی دوباره به آن لذت‌بخش بوده است. این کتاب سرشار از درام و عمق روابط عاشقانه در واقع هدیه‌ای به کارگردانان سینما برای اقتباس هنری از آن است. در دل این رمان فرصتی بی‌نظیر برای روایت پیچیدگی‌های عشق، خانواده، دوستی و جامعه وجود دارد که می‌تواند در تمام نسل‌ها روایت شود.»
دلیل محبوبیت «غرور و تعصب»
در کنار مواردی که کارگردان سریال اشاره کرده است، کارشناسان ادبی دلایل دیگری درباره محبوبیت «غرور و تعصب» بین مردم جهان ذکر می‌کنند. از نظر آنها «غرور و تعصب» داستانی جهانی با درونمایه‌های ماندگار است که درباره موضوعاتی مثل عشق، سوء‌تفاهم، غرور، پیش‌داوری، طبقه اجتماعی و تحول شخصیت نه‌تنها در قرن نوزدهم، بلکه در دنیای امروز هم زنده و قابل لمس هستند، صحبت می‌کند. این درونمایه‌ها باعث می‌شود فیلمسازان بتوانند داستان را برای نسل‌های مختلف بازآفرینی کنند.
همچنین شخصیت‌های کتاب عمیق و چندلایه هستند. الیزابت بنت و آقای دارسی از پیچیده‌ترین شخصیت‌های ادبیات کلاسیک به حساب می‌آیند و رابطه پرفرازونشیب‌شان، درون‌گرایی و تحول شخصیتی دارسی، استقلال و زبان‌تیز الیزابت، همه مواد خامی عالی برای بازی‌های درخشان بازیگران و روایت‌های سینمایی تأثیرگذار به شمار می‌روند.
داستان و فضای کلی داستان امکان برداشت‌های متنوع می‌دهد. از نسخه‌های وفادار تاریخی گرفته تا اقتباس‌های آزاد از کتاب، فیلمسازان آزادی عمل بالایی برای تفسیر‌های خلاقانه داشته‌اند. همین ظرفیت انعطاف‌پذیر باعث شده است اقتباس‌های متعدد و متفاوتی ساخته شود.
اقتباس‌های معروف از کتاب
اولین اقتباس از این کتاب در سال ۱۹۴۰ از سوی کارگردان امریکایی به نام رابرت‌زی. لنرد انجام گرفت. او داستان را با برخی تغییرات برای فضای دهه۴۰ میلادی امریکا تنظیم کرده بود. لباس‌ها و فضاسازی بیشتر به قرن نوزدهم امریکا شباهت دارد تا انگلستان دوره ریجنتی!
دوره نیابت سلطنت یا (Regency era) منتسب به دوره‌ای در تاریخ انگلستان است که از زمان برکناری پادشاه جرج سوم به دلیل بیماری و جانشینی فرزندش، شاهزاده جرج چهارم آغاز می‌شود. در طول دوران برکناری تا زمان مرگ جرج سوم، فرزندش با عنوان نایب‌السلطنه حکومت کرد و در سال۱۸۲۰ پس از مرگ جرج سوم، عنوان پادشاهی به نایب‌السلطنه رسید، به همین دلیل به فضای حاکم بر این دوران، عنوان دوران نیابت سلطنت داده‌اند.
سال ۱۹۹۵ مینی‌سریالی شش قسمتی از این رمان ساخته شد که بسیار مورد توجه قرار گرفت. این سریال یکی از وفادارترین و موفق‌ترین اقتباس‌ها به متن اصلی است. کالین فرث به خاطر بازی در نقش دارسی به شدت مورد تحسین قرار گرفت و این نسخه به یک مرجع بصری برای رمان تبدیل شد.
یک دهه پس از پخش این سریال، در سال ۲۰۰۵ این بار نسخه سینمایی اقتباس شده از کتاب، بر سر زبان‌ها افتاد. این فیلم به کارگردانی «جو رایت» فضایی شاعرانه و رمانتیک دارد و تصویربرداری‌اش بسیار چشم‌نواز است. کیرا نایتلی برای این نقش نامزد جایزه اسکار شد. این نسخه تا حدودی فضای مدرن‌تری نسبت به نسخه‌های قبلی داشت و صحنه‌های بصری آن بار احساسی داستان را تقویت می‌کند. جو رایت با تأکید بر جوانی، زندگی و واقع‌گرایی در این اثر، توانسته است فیلمی بسازد که نه تنها وفادار به روح کتاب است، بلکه تازگی و جذابیت خاصی را در خود دارد.
وجه تمایز‌های ۲ اثر اقتباسی
غیر از دو مورد اخیر، چند اقتباس دیگر از «غرور و تعصب» انجام گرفت ولی این مینی‌سریال و فیلم سینمایی بیش از هر اثر دیگری در ذهن علاقه‌مندان به کتاب و سینمادوستان مانده است. این دو روایت سینمایی گرچه از یک منبع مشترک الهام گرفته‌اند، اما در نگاه، ساختار، فضاسازی و شخصیت‌پردازی تفاوت‌هایی اساسی با یکدیگر دارند.
اقتباس سال۱۹۹۵، با ساختار شش‌قسمتی و زمان کافی برای پرداخت جزئیات، به‌طور قابل توجهی وفادار به متن اصلی جین آستن باقی مانده است. بسیاری از دیالوگ‌ها مستقیماً از کتاب اقتباس شده‌اند و ریتم کند، اما دقیق آن، به خوانندگان وفادار رمان حس آشنایی و رضایت می‌دهد. در مقابل، فیلم۲۰۰۵ به دلیل محدودیت زمانی، بخش‌هایی از داستان را حذف کرده و برخی شخصیت‌ها را کنار گذاشته است. زبان محاوره‌ای‌تر فیلم نیز به گونه‌ای طراحی شده است که برای مخاطبان معاصر ساده‌تر و روان‌تر باشد.
همچنین هر دو اثر در شخصیت‌پردازی تفاوت‌هایی باهم دارند. الیزابت بنت در مینی‌سریال ۱۹۹۵ با بازی جنیفر ایل، شخصیتی است متفکر، کنایه‌زن و ظریف که نماینده‌ای وفادار به نسخه ادبی خود به شمار می‌رود. در فیلم۲۰۰۵، اما کیرا نایتلی چهره‌ای زنده‌تر، پرتحرک‌تر و احساسی‌تر از الیزابت ارائه می‌دهد. آقای دارسی با بازی کالین فرث در نسخه۱۹۹۵، به عنوان مردی متکبر، اما محترم به تدریج قلب مخاطب را به دست می‌آورد. در نسخه۲۰۰۵، متیو مک‌فادین تصویری درون‌گراتر، آسیب‌پذیرتر و احساسی‌تر از این شخصیت ارائه می‌دهد که گرچه با نسخه کلاسیک متفاوت است، اما همچنان مورد استقبال قرار گرفت.
حالا باید دید اقتباس نتفلیکس از «غرور و تعصب» توان رقابت با این اثر را دارد یا خیر. نتفلیکس در حال حاضر با اقتباس از رمان‌های بزرگ ادبی به دنبال جذب مخاطبان بیشتر است و تا الان با صرف هزینه‌های زیاد توانسته است در این امر موفق شود، به همین خاطر احتمال موفقیت نسخه سریالی نتفلیکس از «غرور و تعصب» بسیار زیاد است و همین عاملی هیجان‌انگیز برای طرفداران کتاب به شمار می‌رود.
