یک کارشناس سرمایه می‌گوید گواهی سپرده کالایی نفت روشی خوب برای متنوع‌سازی مبادی فروش و تأمین مالی پروژه‌های نفتی کشور است.
برای خریداران اوراق گواهی سپرده نفت خام مهم است که بدانند دارایی پایه وجود خارجی دارد یا خیر. در اوراق سلف نفتی کالایی که هنوز استحصال نشده بود، اوراقش به فروش می‌رسید، اما در گواهی سپرده کالایی، دارایی پایه وجود دارد، بنابراین در طرح فعلی سلف‌فروشی نداریم بلکه کالای موجود در انبار به فروش می‌رسد. به همین دلیل، احتمالاً گواهی سپرده کالایی با استقبال بیشتر اشخاص حقوقی روبه‌رو خواهد شد. مخصوصاً پیش‌بینی می‌شود، کسانی که در صنعت پتروپالایش کشور فعالیت دارند، بهتر بتوانند با این ابزار کار کنند و به خرید اوراق گواهی سپرده بپردازند. به عقیده برخی کارشناسان، اگر در آینده زمینه‌ای به وجود بیاوریم که اشخاص حقیقی هم به این موضوع ورود کنند، احتمالاً فضا برای تأمین مالی بیشتر فراهم می‌شود. به عقیده بسیاری از کارشناسان با توجه به اینکه ما الان در شرایط تحریمی هستیم، باید به روش‌های فروش نفت کشور تنوع ببخشیم. در این ارتباط، می‌توانیم از بستر بورس انرژی برای ابزارسازی استفاده کنیم. منظور این است که با استفاده از یک بستر مالی به انتشار اوراق روی دارایی‌های فیزیکی شرکت ملی نفت بپردازیم. گواهی سپرده کالایی نفتی طرحی است که اخیراً مطرح شده و قرار است به جذب نقدینگی‌های کشور در راستای تأمین مالی پروژه‌های توسعه‌ای کشور بپردازد و بستری برای حضور بخش خصوصی در معاملات نفتی کشور باشد. از سوی دیگر، این سیاست نوعی ابزار مالی محسوب می‌شود که می‌توان روی آن معامله انجام داد و وام گرفت. در ارتباط با زوایای پیدا و پنهان این طرح نظرات رضا خانکی، کارشناس بازار سرمایه را در ادامه می‌خوانید.
رضا خانکی، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با «جوان» در پاسخ به این سؤال که آیا عرضه نفت در بورس انرژی و اجرای طرح گواهی سپرده کالایی نفت خام می‌تواند به مبادی فروش این ماده کمک کند یا خیر تصریح کرد: از نظر من این طرح می‌تواند تنوع‌بخشی به روش‌های فروش نفت کشورمان را به دنبال داشته باشد، با این روش در واقع فعالان اقتصادی جدیدی به حوزه معاملات نفتی کشور جذب می‌شوند و همین امر به روش‌های فروش نفت کشور تنوع می‌بخشد. به طور کلی، هر چقدر کلاس‌های دارایی متنوع‌تری را در بورس کالا داشته باشیم، به نفع اقتصاد ملی ماست. وی در ادامه گفت: گواهی سپرده کالایی نفت خام می‌تواند به تأمین ملی پروژه‌های نفتی کشور کمک کند. می‌توانیم روی این روش ابزار‌های مختلف از جمله صندوق‌های سرمایه‌گذاری را تعریف کنیم. این روش به جذب منابع خرد منجر می‌شود و اوراق مختلفی را می‌توان روی آن‌ها منتشر کرد. با توجه به تمامی این موارد می‌توان گفت که گواهی سپرده در جذب نقدینگی‌های سرگردان کشور و تأمین منابع مالی برای پروژه‌های توسعه‌ای وزارت نفت مؤثر است.
این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: گواهی سپرده کالایی نفت‌خام به ابزار بخشی به بازار سرمایه کمک می‌کند. ویژگی‌هایی مانند این موضوع که امکان وثیقه‌سازی برای فاینانس، اخذ وام از بانک‌ها و معامله روی گواهی‌ها فراهم شده است، در ابزارسازی این طرح و تأمین منابع مالی اثرگذار خواهد بود. این‌ها ویژگی‌های مثبت طرح محسوب می‌شوند. وی در ادامه گفت: اینکه سررسید‌ها در این طرح ۳۶ ماهه در نظر گرفته شده است و در ۱۸ ماهه اول از صاحبان گواهی هزینه انبارداری گرفته نمی‌شود و در ۱۸ ماهه دوم نیز سرمایه‌گذاران هزینه اندکی برای انبارداری می‌پردازند، می‌تواند در جذب سرمایه‌های بیشتر مؤثر باشد و به عنوان یک مشوق عمل کند. این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: در خصوص تسویه‌ها که گفته شده به صورت ریالی و با بهای روز ارز است، باید شفاف‌سازی‌های لازم صورت بگیرد و همه جوانب مشخص باشد. باید ریسک‌ها را برای سرمایه‌گذاران به حداقل برسانیم و تمامی جوانب طرح را برای‌شان روشن کنیم. مثلاً باید مشخص شود دولت بر مبنای چه نرخی می‌خواهد تسویه‌ها را انجام دهد. باید مشخص شود نرخ نیمایی، آزاد یا کدام نرخ ارز مدنظر است. کوچک‌ترین خلف وعده‌ای در این زمینه به ضرر طرح است و موفقیتش را با مشکل مواجه می‌کند.
