مسابقات قطر تفاوتهای زیادی با دورههای گذشته دارد. قطریها فیفا، یوفا و همه دنیای فوتبال را مجاب کردند که در پاییز مسابقات باشگاهی یک ماه تعطیل شود و در عوض همه برای حضور در بزرگترین گردهمایی فوتبالی به دوحه بیایند. در بین تیمهای حاضر مثل همیشه چند تیم اروپایی و البته دو تیم از امریکای جنوبی خود را مدعی قهرمانی میدانند، اما تجربه نشان داده در بین سایرین نیز هستند تیمهایی که در لحظه آخر معادلات را به هم میریزند و گربه سیاه تیمهای سرشناس میشوند.
طلسمشکنی
تا اسم جامجهانی به میان میآید اسم تیمهای قدرتمند قاره سبز در اذهان نقش میبندد. امسال نیز همان همیشگیها با تمام قوا پا به مسابقات میگذارند تا ثابت کنند بهترین تیم جهان هستند. فرانسه قاعدتاً باید تیم اول لیست مدعیان محسوب شود. خروسها چهار سال پیش در حالیکه سایر مدعیان حسرت فینالیست شدن به دلشان مانده بود، کرواسی را شکست دادند و جشن قهرمانی به راه انداختند. دفاع از عنوان قهرمانی مسئولیت سنگینی است که شاگردان دیدیهدشان روی دوش خود حس میکنند. از جام ۱۹۶۲ به بعد دیگر هیچ تیمی نتوانست دو دوره متوالی قهرمانی شود و از این عنوان دفاع کند. شکستن این طلسم میتواند نسل فعلی فرانسه را به نسل طلایی و تاریخی فوتبال این کشور تبدیل کند. از تیم قهرمان دوره گذشته ۱۰ بازیکن در فهرست جام ۲۰۲۲ حضور دارند. کریم بنزما، عثمان دمبله، کیلیان امباپه، مارکوس تورام، اولیویه ژیرو، کینگزلی کومان، کریستوفر انکونکو و آنتوان گریزمان، همگی مهاجمانی هستند که خطر حمله آتشین فرانسه را تشکیل میدهند. بنزما در لالیگا میدرخشد، امباپه گلزن لوشامپیونه است و تورام هم در بوندسلیگا حمکرانی میکند.
مدعیان ناکام
اغلب کارشناسان آلمان، اسپانیا، هلند و پرتغال را نیز در لیست شانسهای کسب جام قرار میدهند. با این تفاوت که عملکرد پرفراز و نشیبشان ممکن است باز هم از آنها یک تیم ناکام بسازد. ژرمنها یکی از بهترین نمونههایی است که میتوان به آن اشاره کرد؛ آنها در روسیه به عنوان مدافع قهرمانی (۲۰۱۴) حاضر بودند، اما با قعرنشینی در گروهی که سوئد، مکزیک و کرهجنوبی حضور داشتند همه را شگفتزده کردند. مانشافت با هدایت هانسی فلیک و با در اختیار داشتن ستارههایی، چون نویر، ترشتگن، موسیالا، مولر، سانه و کیمیش با هدف جبران نتایج دوره گذشته به دوحه لشکرکشی کرده است. باید دید آلمان در گروهی که اسپانیا، ژاپن و کاستاریکا هستند میتواند به مرحله حذفی راه پیدا کند.
مقابله با ماتادورها همیشه سخت است، از آخرین قهرمانی اسپانیا ۱۲ سال میگذرد؛ این تیم بعد از جام ۲۰۱۰ هرگز نتوانست درخشش خود را تکرار کند تا جایی که در جام ۲۰۱۴ از مرحله گروهی بالا نیامد و در روسیه نیز در یکهشتم نهایی به میزبان باخت. لوئیز انریکه فشار زیادی را این روزها تحمل میکند، به ویژه که روی نام راموس نیز خط قرمز کشیده است.
لالههای نارنجی بعد از یک دوره غیبت به جامجهانی صعود کردهاند. تیمملی هلند بعد از سومی در جامجهانی برزیل در سراشیبی سقوط قرار گرفت. در این مدت تغییرات زیادی روی نیمکت هلند صورت گرفت و این تیم در نهایت نتوانست سهمیه جام ۲۰۱۸ بگیرد. این تیم در یورو ۲۰۲۰ نیز به چک باخت و حتی در بین هشت تیم برتر اروپا نیز قرار نگرفت. لوئیز فانخال سرمربی این تیم مدعی شده هلند اگر خوششانس باشد فینالیست هم میشود: «ما بهترین تیم رقابتها نیستیم و بهترین بازیکنان دنیا را نداریم ولی امیدم به هماهنگی و انسجام تیم است. همچنین تاکتیک خاصی نیز برای مقابله با حریفان داریم. دوست دارم این در فکر و ذهن بازیکنانم باشد که میتوان به مراحل بالای جامجهانی رسید. اگر بتوانید تصورش کنید، میتوانید به آن هم برسید.» فاندایک، دلیخت، دییونگف و دپای ستارههای لالهها در قطر هستند.
سهشیرها نیز خود را مدعی میدانند؛ انگلیس دوره پیش تا نیمهنهایی پیش رفت، اما کرواسی مانع پیشرویشان شد. از آخرین قهرمانی انگلیس ۵۶ سال (۱۹۶۶) میگذرد، اما گرت ساوت باور دارد با هری کین، راشفورد، استرلینگ، مگوایر و سایرین فقط باید به پیروزی فکر کرد.
پرتغال هم مثل همیشه به کریس رونالدو متکی است. مهاجم منچستر تنها چند روز قبل از شروع جامجهانی با مصاحبههای آتشی جنجال به پا کرد. بهترین مقام پرتغال در ۲۰ سال گذشته مقام چهارمی جام ۲۰۰۶ است. شاید مسابقات ۲۰۲۲ آخرین جامجهانی رونالدو هم باشد.
بلژیک تیمهای قابل احترامی هستند که نباید دستکم گرفته شوند. بلژیک همان تیمی است که در روسیه سوم شده و کانادا، کرواسی و مراکش را پیشرو دارد. لوکاکو، هازارد و دیبروینه امیدهای اول مارتینز محسوب میشوند.
رقبای امریکایی
قناریها ۲۰ سال است که دستشان به جام نرسیده. این برای یکی از دو مدعی امریکای جنوبی ناکامی بزرگی است. برزیل در حالی در یکچهارم نهایی دوره پیش به بلژیک باخت که هوادارانش منتظر قهرمانی بودند. این تیم در کوپاآمهریکا نیز به رقیب سنتی باخت و نایب قهرمان شد. تیته همه امیدش به نیمار است. مهاجم ۳۰ ساله مثل همه برزیلیهای متعصب رویای کسب ششمین قهرمانی در جامجهانی را در سر دارد.
لیونل مسی آخرین حضورش در جامجهانی را تجربه خواهد کرد. تیمملی آرژانتین با مکزیک، عربستان و لهستان همگروه است. قهرمان کوپا ۲۰۲۱ با رهبری اسکالونی برای یک هدف میجنگنند؛ قهرمانی در قطر. آلبیسلسته بعد از ۱۹۸۶ همیشه ناکام بوده و این ناکامی در کارنامه ملی ستارههای آرژانتین نیز تأثیرگذار است. قهرمانی ۲۰۲۲ پایان خوشی برای کاپیتان مسی رقم خواهد زد.