در جریان ایجاد فرماندهی واحد در حوزه تجارت خارجی در دولت سیزدهم، آمار تجارت خارجی ایران در چهار ماهه اول امسال به حدود ۴/۴۶ میلیارد دلار رسیده که بیانگر برابر شدن صادرات و واردات است. در صورت تداوم روند صعودی تجارت خارجی میتوان امید داشت در سال جاری تجارت خارجی ایران از خود یک رکورد به جای بگذارد. در این میان نکته جالب توجه آن است که رئیس سازمان توسعه تجارت از راههای جایگزین ایران برای دور زدن سوئیفت خبر داده است.
بیشک اگر در حوزه فعالیت تجارت خارجی به جای یکجانبهگرایی و غربگرایی فعالیت و همکاری با کل دنیا را در دستور کار قرار دهیم، شاهد توسعه تجارت خارجی خواهیم بود، متأسفانه در دولت گذشته استراتژی همکاری با غرب به فعالان اقتصادی دیکته شده بود که تحریمها موجب شد حوزه تجارت خارجی آسیب ببیند.
در دولت کنونی نگاههای ایدئولوژیک از پیش پای تجار کنار گذاشته شد، از این رو در جریان همکاری با طیف گستردهتری از کشورها شاهد بهبود آمارهای تجارت خارجی اعم از صادرات و واردات هستیم.
گمرک ایران گزارش تجارت غیرنفتی کشور در چهار ماه نخست امسال را منتشر کرد که نشان میدهد ۴۶میلیون و ۸۱۵هزار تن کالا به ارزش ۳۴میلیارد و ۴۸۰میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه ۱۹درصد رشد داشته است. سهم صادرات از تجارت خارجی، ۳۵میلیون و ۶۵۶هزار تن به ارزش ۱۷میلیارد و ۲۴۰میلیون دلار بوده که نسبت به چهار ماه نخست سال قبل با رشد ۲۲درصدی در ارزش همراه بوده است. بر اساس این گزارش، چین با خرید ۱۰میلیون و ۶۳هزار تن کالا به ارزش ۵میلیارد و ۶۱۷میلیون دلار، عراق ۶میلیون و ۹۳۲هزار تن کالا به ارزش ۲ میلیارد و ۳۹۸میلیون دلار، امارات ۳میلیون و ۹۵۲هزار تن به ارزش ۲میلیارد و ۲۶۴میلیون دلار، ترکیه ۳ میلیون و ۳۶۳هزار تن به ارزش ۲میلیارد و ۶۰میلیون دلار و هند با یکمیلیون و ۳۲۷هزار تن کالا به ارزش ۵۶۷میلیون دلار، پنج مقصد اول کالاهای صادراتی ایران در چهار ماه نخست امسال بودند.
پروپان مایع، متانول، گاز طبیعی مایعشده، اوره، بوتان مایع، پلیاتیلن، قیر نفت، روغنهای سبک نفتی، شمش آهن و فولاد و فرآوردههای سبک دارای بیش از ۷۰درصد نفت یا روغنهای معدنی قیری، ۱۰قلم کالای اول صادراتی ایران از ابتدای فروردین تا پایان تیرماه بودند. اما بررسی وضعیت واردات حاکی از آن است که از لحاظ ارزش با صادرات برابر شده ولی از نظر وزنی این صادرات است که تقریباً دو برابر واردات بوده است. بر اساس این گزارش، در دوره مورد بررسی، ۱۱میلیون و ۱۵۹هزار تن کالا به ارزش ۱۷میلیارد و ۲۴۰میلیون دلار نیز در چهار ماه ابتدایی سال وارد و از گمرکات کشور ترخیص شدند که نسبت به مدت مشابه با رشد ۱۷درصدی همراه بوده است.
امارات با فروش ۳میلیون و ۶۰۰هزار تن کالا به ارزش ۴ میلیارد و ۸۷۵میلیون دلار، چین با یکمیلیون و ۱۸۶هزار تن به ارزش ۴میلیارد و ۴۲۲میلیون دلار، ترکیه با ۹۸۳هزار تن به ارزش یکمیلیارد و ۷۸۷میلیون دلار، هند با ۵۲۸هزار تن به ارزش ۸۵۹میلیون دلار و روسیه با ۹۳۰هزار تن کالا به ارزش ۵۹۹میلیون دلار، پنج کشور اول فروش کالا به ایران در این مدت چهار ماهه بودهاند.
گندم معمولی، برنج سفید، گوشی تلفن همراه، ذرت دامی، دانه سویا، روغن آفتابگردان، شکرخام، کنجاله سویا، تراکتورهای جادهای و ککهای زغالسنگ، ۱۰قلم اول کالاهای وارده به کشور در چهار ماه اخیر بودند. رئیس سازمان توسعه تجارت میگوید، برخلاف این تصور که با وجود تحریمها، امکان توسعه تجارت خارجی کشور وجود ندارد، در ماههای گذشته گامهای مهمی در این مسیر برداشته شده است.
به گزارش ایسنا، علیرضا پیمانپاک در یک برنامه تلویزیونی اظهار کرد: یکی از رسالتهای سازمان توسعه تجارت، توسعه صادرات و به نوعی ایجاد یک تراز تجاری مثبت است. وظیفه دیگر نیز مدیریت واردات است. افزون بر این، طبق اساسنامه سازمان توسعه تجارت، انتظاری که از آن میرود، ایجاد فرماندهی واحد در حوزه تجارت خارجی است.
وی ادامه داد: کاری که ما در طول این چند ماه انجام دادیم، این است که با استفاده از خرد جمعی و تجاربی که وجود داشت، یک نقشه راه توسعه تجارت تعریف کردیم. در این نقشه راه، اولین گام هدفگذاری بود و بر مبنای صحبتهای انتخاباتی جناب آقای رئیسجمهوری، روی ۷۰میلیارد دلار هدفگذاری کردیم که به معنای دو برابر کردن توسعه صادرات غیرنفتی کشور در افق۱۴۰۴ است.
رئیس سازمان توسعه تجارت درباره آخرین گامهایی که در رابطه با توسعه روابط تجاری با کشورهای همسایه برداشته شده است نیز تشریح کرد: کشورها را برای تجارت اولویتبندی کردیم. کشورهای همسایه و کشورهای همسو با ما همچون کشورهای جنوب شرق آسیا، کشورهای آفریقایی، برخی کشورهای امریکایلاتین و برخی کشورهای اروپای شرقی را که در اسناد بالادستی مشخص شده است، در اولویت اول صادرات هستند. در گام بعدی الزامات ورود به این بازارها را به چهار رده تقسیم کردیم. اقدامات توسعه بازار، لجستیکی، پولی، مالی و بانکی و تأمین زیرساختهای حمل و نقلی انجام گرفت. در برخی کشورها این زیرساختها فراهم شده و رشد ۷۰ تا ۸۰درصدی صادرات را هم داشتهایم.
پیمانپاک افزود: رویکرد بعدی سازمان توسعه تجارت، مانعزدایی است. سیاستهای ارزی باید متوازن و هماهنگ با سیاستهای تجاری باشد. در حوزه ارزی، تجار در خصوص بازگشت ارز صادراتی مشکل داشتند. ارز صادراتی باید به کشور برگردد، اما روشهای آن باید متنوع باشد و تسهیل شود، مخصوصاً در شرایطی که تحریم هستیم. به این موضوع ورود کردیم و با همکاری بانک مرکزی این سیاستها اصلاح شده است.
وی با بیان اینکه سهم ایران از تجارت منطقه نسبت به ظرفیتها بسیار پایین است، بیان کرد: سهم ایران از بازارهای تجارت جهانی بسیار کم است. در بازار هزارو۲۵۰میلیارد دلاری کشورهای هدف، سهم ما ۲۵میلیارد دلار است. در بازارهای هدف تنها یک تا ۲درصد نقش داریم. ما صادراتمحور نبودهایم. اگر بودیم، دچار تعارض تنظیم بازار نمیشدیم. اولین گام تسهیل قوانین بوده است. باید به سمتی برویم که تجار و بخش خصوصی احساس کنند تحت حمایت هستند. اصلیترین مسئلهای که در سازمان توسعه تجارت داشتیم، استفاده از دانش و تجربه بخش خصوصی در برنامهریزیها و مانعزداییها بوده است. ما تقابل اتاقها با دولت را به قرابت تبدیل کردیم. منافع اتاقها باید طوری باشد که به کل تجار برسد و نباید تنها یک عده خاص از حمایتها برخوردار باشند. کشورها را به اتاقهای استانی وصل کردهایم. باید به جایی برسیم که دولت فقط تنظیمگر باشد و بازیگر اصلی، بخش خصوصی باشد.