سرویس اقتصادی جوان آنلاین: «به فاصله چشم برهم زدن، یکسال گذشت و حالا باید درباره تمدید قولنامه با صاحبخانه صحبت کنیم! انگار همین دیروز بود که به این خانه آمده بودیم و پردههای مناسب با پنجرههای خانه را خریدیم، هنوز خستگی اسبابکشی و تصمیمگیری برای چیدمان وسایل در خانه جدید از تنمان در نرفته که باید در مورد قیمت جدید اجارهبها با صاحبخانه صحبت کنیم! ممکن است صاحبخانه، اجاره بهای سرسامآوری را تعیین کند و ممکن است بگوید قصد تمدید قولنامه را ندارد و باید خانه را تخلیه کنیم!» اینها بخشی از دغدغههای یک مستاجر است که هر سال آن را تجربه میکند. این در حالی است که آمار تعداد مستاجران کم نیست، طبق آمار منتشر شده در سال ۹۸، حدود ۴۲ درصد از پایتخت نشینان مستاجر بودند، اما این رقم تا امروز افزایش چشمگیری پیدا کرده است.
براساس آمارهای ارائه شده از سوی وزارت راه و شهرسازی و مرکز آمار ایران، میانگین نرخ اجاره ماهانه هر متر مربع واحد مسکونی در شهر تهران از حدود ۱۶ هزار تومان در نیمه اول سال ۱۳۹۲ به ۸۴ هزار و ۸۰۰ تومان در سال ۱۴۰۰ متری رسیده است. به عبارتی در سال ۱۳۹۲ یک خانوار برای یک واحد مسکونی ۷۵ متری ماهانه ۱ میلیون و ۲۱۱ هزار تومان اجاره میداد که این میزان تا سال ۱۴۰۰ به ۶ میلیون و ۳۶۰ هزار تومان رسیده است؛ بنابراین این روزها موضوع اساسی که باید مورد توجه خصوصا دولت قرار گیرد ساماندهی بخش مسکن در فصل جابه جایی مستاجران است. از طرفی صاحبخانهها باید به درک بهتری از شرایط مستاجران خود برسند و لزوما اینکه مالکِ خانه هستند طلب اجاره بهای نامتعارف نکنند.
هنوز هم صاحبخانههای خوب هستند
سال ۹۸ بود که پویش صاحبخانههای خوب به راه افتاد و بسیاری از مستاجران، صاحبخانههای خوبشان را معرفی میکردند. همان موقع سایت
«جوان آنلاین» فراخوانی را مبنی بر معرفی صاحبخانههای خوب منتشر کرد که با استقبال مخاطبان مواجه شد.
(اینجا بخوانید.) امسال نیز معرفی و تشویق صاحبخانههای خوب برای درک کردن مستاجرانشان و گرفتن اجاره بهای منطقی و متعارف از آنها موردنیاز است و در کنار آن، اگر دولت مشوقهای مناسب و موثری را برای صاحبخانههای خوب درنظر بگیرد، قطعا موجب اثرگذاری بیشتر خواهد شد.
هنوز هم صاحبخانههای خوب هستند و با اینکه برخی از آنها هزینههای زندگیشان را از طریق اجاره دریافتی میگذرانند، به مستاجر خود قوت قلب میدهند و میگویند کرایه خانه را هر چقدر که در توانش است، افزایش دهد. این صاحبخانههای منصف که کمیاب هستند، سعی میکنند رفاه در زندگی خودشان را به قیمت مختل کردن زندگی مستاجرشان تامین نکنند.
افزایش اجاره بها به قیمت مصوب دولتی
خانم عبدی یکی از صاحبخانههای خوب است که در خیابان میثم تهران خانه ۷۰ متری دارد و خودش در منطقه دیگری مستاجر است. او که همسرش فوت کرده و دو فرزند محصل دارد، برای تمدید اجاره خانه به مستاجر خود اعلام کرده که ۲۵ درصد به اجاره خانه اضافه کند. این صاحبخانه خوب در گفتگو با خبرنگار «جوان آنلاین» میگوید: «گرانی و تورم زندگی همه را تحت تاثیر قرار داده و من نیز از این مسئله مستثنی نیستم. اما دلم میخواهد مستاجر خانهام هنگام پرداخت اجاره، دعایم کند و برای همسرم فاتحهای بخواند، نه اینکه به او فشار بیاورم و باعث آواره شدنش شوم.»
او با بیان اینکه سایر صاحبخانهها در ساختمان، کرایههای نجومی از مستاجرانشان طلب کردهاند، اظهار میدارد: «افزایش ۲۵ درصدی اجاره خانه یک قانون است، اما هستند صاحبخانههایی که این قانون را رعایت نمیکنند و مستاجرانشان را در شرایط سختی قرار دادهاند. من این پولها به دلم نمیچسبد و به برکت پول اعتقاد دارم. آن پولی برای زندگی من برکت دارد که با رضایت مستاجرم پرداخت شود.»
دریافت اجاره بها به قیمت توان مالیِ مستاجران
یکی دیگر از این صاحبخانههای خوب، مالک ساختمان سه طبقه در خیابان شکوفه است؛ آقای صفاری به همراه خانوادهاش در طبقه اول این ساختمان ساکن است و دو طبقه دیگر را به مستاجر داده است. سالهای سال است که مستاجران زیادی به این ساختمان آمدند و هر چقدر که در توانشان بوده اجاره خانه پرداخت کردهاند. همین مسئله موجب صاحبخانه شدن برخی از آنها شده است. مثلا زوج جوانی که سال ۹۳ زندگیشان را شروع کرده بودند به مدت ۴ سال با قیمت بسیار کم در یکی از این خانهها ساکن شدند و با پس انداز پول در این مدت، خودشان صاحب خانهای شده اند.
به طور حتم وجود چنین صاحبخانههای خوبی، حال همه ما را خوب میکند و امیدوار میشویم که اگر سختی مستاجری و گرانی اجاره خانه وجود دارد، افرادی هستند که انسانیت را به جای پول مدنظر قرار میدهند و با اینکه میتوانند با ارقام بالاتری خانههایشان را اجاره دهند، به مستاجرشان آسان میگیرند تا آنها هم بتوانند صاحبخانه شوند.
لزوم تعیین مشوقهای دولتی برای صاحبخانههای خوب
سال ۹۸ قرار بود تا وزارت راه و شهرسازی، امتیازاتی را برای صاحبخانههای منصف قرار دهد تا از این طریق بازار اجارهبهای مسکن را کنترل کند. پس از مدتی این مسئله به فراموشی سپرده شد و در حال حاضر نیز در این زمینه اقدام خاصی انجام نمیشود. در صورتی که اگر مشوقهای دولتی برای صاحبخانههای خوب تعیین شود، به مرور زمان بسیاری از صاحبخانهها برای مراعات شرایط مستاجرانشان ترغیب میشوند و هوای مستاجرانشان را در افزایش اجاره بها خواهند داشت.