سرویس بینالملل جوان آنلاین: مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی قبلاً گفته بود که مذاکرات برجام در دولت کنونی ایران نتیجه نخواهد داد، اما وزیر امور خارجه دیروز پیشبینی کرد که پیش از آغاز دولت جدید، مذاکرات به نتیجه برسد. از امریکا و اتحادیه اروپا نیز صداهایی به گوش میرسد که بهرغم چالشهای موجود در روند گفتوگوها، خواهان نتیجهدهی مذاکرات هستهای قبل از تحلیف رئیسجمهور هستند. به این ترتیب، ظاهراً بخش مهمی از سیاست خارجی سید ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور جدید، پیش از ورود او به پاستور در حال ریلگذاری شدن است.
ششمین دور مذاکرات وین در حالی در جریان است که رافائل گروسی در گفتوگوی چهار شنبه گذشته با روزنامه ایتالیایی «لارپوبلیکا»، احیای توافق هستهای با ایران را موکول به تشکیل دولت جدید در این کشور کرده و گفته بود: «طی بحثهایی که هفتهها در جریان بوده، به مسائل فنی بسیار پیچیده و حساسی پرداخته شد، اما آنچه مورد نیاز است، اراده سیاسی همه طرفهاست.» با عبور از انتخابات ۲۸ خرداد، تمایل همه طرفها برای به پایان رساندن مذاکرات که در واقع نوعی تعیین مسیر برای آینده دولت جدید محسوب میشود، قوت گرفته است. خبرنگار روزنامه امریکایی والاستریت ژورنال روز شنبه با بیان اینکه گفتگوها سخت بوده و به آهستگی به پیش میرود، در عین حال گفت که شکافها در حال کاهش یافتن هستند و از در اختیار داشتن اطلاعاتی خبر داد که نشان میدهد، نشست بعدی کمیسیون مشترک برجام اوایل ماه جولای (اواسط تیرماه) برگزار خواهد شد. وی ابراز امیدواری کرد که روز ۱۵ جولای (۲۴ تیرماه، ششمین سالگرد برجام) پایان این گفتگوها باشد. میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی وین نیز در توئیتر از تمایل خود برای به نتیجه رسیدن مذاکرات وین در همین تاریخ که مصادف با ششمین سالگرد تواق هستهای است، سخن گفته است. با این حال اولیانوف هم معتقد است که با توجه به اوضاع حاکم نمیتوان تعیین چنین زمانی را بیش از حد جدی گرفت.
۲ مسئله همچنان باقی مانده
مصاحبه دیروز محمدجواد ظریف در حاشیه «مجمع دیپلماسی آنتالیا» نیز همچون همه گفتگوهای رسانهای وی حول محول آینده مذاکرات هستهای و رایزنیها در وین بود. ظریف درباره تازهترین تحولات وین گفت که آخرین متن ویرایش شده توافق را دیده و مواردی که درباره آنها اختلاف وجود دارد رو به کاستن است و از این رو گفت: «احتمال زیادی وجود دارد تا قبل از پایان دوران تصدی ما توافق حاصل شود. ما اواسط آگوست (اواسط مرداد) کنار میرویم و فکر میکنم به احتمال زیاد خیلی قبل از این تاریخ بتوانیم به توافق برسیم.»با وجود نگاه مثبت به چشمانداز مذاکرات تا نیمه مرداد رئیس دستگاه دیپلماسی همچنان از وجود «مسئلهای باقیمانده» در مذاکرات برجامی سخن میگوید که به نظر میرسد مهمترین مسئله باشد: «مسئلهای که باقی مانده، این است که چطور ما اجرای تعهدات ایالات متحده را راستیآزمایی کنیم.» او گفته که شیوه اجرای تعهدات ایران را آژانس بینالمللی انرژی اتمی راستیآزمایی میکند، اما نحوه راستیآزمایی اجرای تعهدات امریکا همچنان نامشخص است. ظریف با اشاره به پایبند نبودن امریکا به تعهداتش گفته است: «امریکا به تعهداتش پایبند نبود بنابراین طرفی که باید به ما اطمینان دهد، ایالات متحده است و این یک مانع در مسیر مذاکرات است و در حال حاضر روی این موضوع کار میشود.»
عجله بروکسل و واشنگتن
جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز جمعه در پیامی توئیتری ضمن اشاره به دیدار خود با ظریف، عجله اروپا برای هر چه زودتر به نتیجه رساندن مذاکرات را نشان داد و نوشت: «با ظریف دیدار کردم تا درباره برنامه جامع اقدام مشترک بحث کنیم. از پیشرفت حاصل شده طی هفتههای گذشته استقبال شد، اما تصمیم سخت باقی مانده و استفاده از فرصت سیاسی مهم است و همه باید منعطف باشند.»او نیز به انتخابات اشاره کرده و گفته است: «با توجه به انتخابات امروز ریاست جمهوری، من خواستار ادامه تعهد ایران شدم.»پایگاه خبری اکسیوس از قول یک منبع آگاه نوشت که واشنگتن هم برای به سرانجام رساندن هر چه سریعتر توافق هستهای مصر است و به همین دلیل، جو بایدن رئیسجمهور امریکا قصد دارد تا شش هفته دیگر که رئیسجمهور جدید در ایران به روی کار خواهد آمد، توافق هستهای را احیا کند.
بنت به امریکا روی میآورد
در سرزمینهای اشغالی هم کابینه جدید به مذاکرات برجامی چشم دوخته است و اگرچه بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر پیشین رژیم صهیونیستی به مقامهای امنیتی این رژیم دستور داده بود درباره جزئیات توافق با مقامهای امریکایی گفتگو نکنند، اما نفتالی بنت، نخستوزیر جدید در اقدامی که تخطی از این خط مشی تلقی میشود، امیدوار است از فرصت موجود در هفتههای باقیمانده تا تحلیف رئیسجمهور جدید در ایران برای گفتگو با واشنگتن به منظور اثرگذاری بر بازگشت امریکا به توافق هستهای استفاده کند. نخستوزیر تازهکار صهیونیستها این اقدام را در سایه هشدار مجدد صورت میدهد. روزنامه صهیونیستی هاآرتص روز جمعه نوشت که سه مقام ارشد سابق نظامی این رژیم به بنت هشدار دادهاند که توافق برای احیای برجام میتواند از توافق سال ۲۰۱۵ بدتر باشد.
تایمز اسرائیل نیز به نامهای در میان اعضای کابینه صهیونیستی اشاره کرد که آنها بر پایه بر خی اطلاعات مدعی شدهاند، واشنگتن آماده پذیرش توافقی است که بنابر آن، بیشتر تحریمهای دولت دونالد ترامپ از سال ۲۰۱۸ رفع میشود و در مقابل ایران برخی از اقداماتی را که از سال ۲۰۱۹ برای ارتقای برنامه هستهای خود انجام داده، به عقب برمیگرداند.