سرویس بین الملل جوان آنلاین: چند هفته پس از رسانهای شدن تصمیم امریکا برای انتشار گزارش اطلاعاتی قتل جمال خاشقجی، روز جمعه گزارشی منتشر شد که بنابر آن، محمد بن سلمان نه تنها در قتل ستوننویس واشنگتنپست دست داشته، بلکه فرمان قتل را هم صادر کرده است. ساعاتی پس از انتشار این گزارش، وزارت خزانهداری امریکا، فهرست تحریمی در ارتباط با افرادی که در این اقدام دست داشتند، منتشر کرد. وزارت خارجه امریکا ورود ۷۶ تبعه سعودی به خاک امریکا را ممنوع اعلام کرد. همچنین آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا گفت که کشورش، افرادی را که به فعالان، منتقدان و خبرنگاران حمله یا آنها را تهدید میکنند، تحمل نخواهد کرد. همه این اقدامات در شرایطی صورت گرفت که نامی از بنسلمان در میان افرادی که هدف تحریم قرار گرفتهاند، دیده نمیشود. در میان انبوهی از سؤالاتی که به دنبال انتشار این گزارش مطرح شد، یک سؤال بین مخاطبان مشترک است؛ آیا دولت جدید امریکا، ولیعهد سعودی را مجازات خواهد کرد؟ جو بایدن به این سؤال اینطور پاسخ بود: «ما روز دو شنبه اعلام میکنیم که به طور کلی در مورد عربستان چه خواهیم کرد. من با پادشاه صحبت کردم نه ولیعهد و صادقانه برای او توضیح دادم که قوانین در حال تغییر هستند.»با وجود همه خط و نشان کشیدنهای امریکاییها، یک مسئول کاخ سفید که نامش فاش نشد، گفت: «دولت بایدن اقدامات خاصی درباره عربستان صورت نخواهد داد.»
نقش مشاور بایدن در مصونیت بنسلمان
موضوع لابیگری برای در امان ماندن بن سلمان از پیامدهای این قتل، مورد توجه رسانهها قرار گرفته است اقدامی که گفته میشود در نهایت زمینه را برای ادامه روابط میان امریکا و سعودیها مساعد میکند. دیوید هرست، سردبیر روزنامه میدلایستآی به نقش برخی مشاوران بایدن که با امارات ارتباط دارند، در جلوگیری از تحریم محمد بنسلمان اشاره کرده است. منظور هرست، برت مک گورک هماهنگکننده امور خاورمیانه و شمال آفریقا در شورای امنیت ملی امریکا و باربارا لیو مدیر بخش خاورمیانه و شمال آفریقا در شورای امنیت ملی است. هرست در این مورد نوشت: «کارمندان سابق آژانس اطلاعات مرکزی امریکا که از گفتگوهای داخل این آژانس خبر دارند و عربستان را خوب میشناسند مایل به تغییر واقعی درباره ریاض نیستند و معتقدند هرگونه اقدامی از این قبیل ماجراجویی خطرناکی است.»هرست معتقد است که مجازات نشدن محمد بن سلمان بیش از هر کار دیگری که دوستانش یعنی دونالد ترامپ رئیسجمهور سابق امریکا یا مایک پمپئو وزیر خارجه سابق انجام میدادند، به این قاتل جرئت میدهد تا فکر کند که بار دیگر میتواند از زیر مجازات در برود.
ورود بنسلمان به امریکا ممنوع
جان برنان مدیر اسبق سازمان سیا از بایدن خواسته، ورود بن سلمان به امریکا را ممنوع کند. وی در این مورد به شبکه خبری ام. اس. ان. بی. سی گفت: «امریکا و عربستان یک شراکت استراتژیک دیرینه دارند که من فکر میکنم برای هر دو کشور بسیار مهم است.»با این حال برنان تأکید دارد که دولت بایدن نباید چشمش را به روی همه کارهایی که سران سعودی از جمله محمد بن سلمان انجام میدهند، ببندد. او باید این پیام واضح را به بنسلمان بدهد که این نوع فعالیتها و سرکوب تحمل نمیشود. برنان تصریح کرد: «به همین دلیل من واقعاً امیدوارم که دولت بایدن به دنبال پاسخگویی او باشد و اعلام کند که قرار نیست بنسلمان به دلیل هر سفر شخصی یا رسمی به امریکا بیاید.»برنان اضافه کرد که مقامهای دولت بایدن نباید هیچ گونه نشست سطح بالایی با بن سلمان داشته باشند. آدام شیف، رئیس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان امریکا نیز با برنان هم عقیده است که رئیسجمهور نباید با ولیعهد دیدار و او را به امریکا دعوت کند. شیف از ممنوعیت فروش سلاح به عربستان هم حمایت کرد.
گزندی به بنسلمان نمیرسد
روزنامه انگلیسی گاردین در قالب دو مطلب دلایل اینکه بنسلمان به دلیل قتل خاشقجی مجازات نخواهد شد را تشریح کرد. در گزارش نخست به قلم جولیان بورگر آمده است که بنسلمان رهبر کشوری است که متحد استراتژیک امریکا قلمداد میشود. دولت جدید همانطور که قول داده بود، از قانونی که کنگره وضع کرده بود، پیروی کرد. با این حال و بهرغم نام بردن از ولیعهد سعودی در گزارش نهادهای اطلاعاتی امریکا، نامی از محمد بنسلمان در میان ۷۶ نفری که اخیراً بلینکن خبر ممنوعیت صدور ویزایشان را اعلام کرد، دیده نمیشود. محدودیتی بر خارجیهایی اعمال میشود که در خارج از کشور خود اقداماتی جدی علیه مخالفان حکومت انجام دادهاند. اما دستوردهنده و به اصطلاح مغز متفکر این جرم، فارغ از بدنامی و رسوایی، عملاً بدون مجازات مانده است.
این روزنامه در گزارش دیگری، که مارتین چالوف آن را نوشته، انتشار گزارش اخیر را از زاویه دیگری نقد کرد و نوشت که پس از دو سال لاپوشانی ترامپ، دولت جدید در نهایت، بنسلمان را در قتل خاشقجی متهم دانست. با این حال اجتناب دولت بایدن از مجازات بنسلمان در این ارتباط نشان میدهد که بهرغم مواضع دولت بایدن، ریاض همچنان وزن خود را در امریکا حفظ کرده است. رژیم سعودی با وجود منفور بودن، بهعنوان بازیگری کلیدی باقی خواهد ماند و با توجه به گمانهزنیها درباره اینکه قرار است دولت امریکا از چه اقداماتی خبر بدهد، در واقع ریاض جمعه شب نفس راحتی کشید.