شاخصههای مدیریتی
مدیریت شاخصههای مشخصی دارد که احراز صلاحیت ٬ارزیابی عملکرد ٬ دانش و تجربه از جمله ملاکهای بارز آن است. اما همانطور که فائقی٬ رئیس سابق تربیت بدنی میگوید ٬ متاسفانه سالها است که وزارت ورزش در انتصابهای خود توجهی به این مسئله ندارد که اگر داشت همواره شاهد دو دسته انتصاب نبودیم. انتصابهایی که یا تکراری و امتحان پس داده هستند با کارنامههای مشخص و تاسف بار یا تازه کارانی گویی قرار است دوران کارآموزی خود را در باشگاههای بزرگی، چون پرسپولیس و استقلال سپری کنند برای درست کردن روزمه که بدون هیچ سابقه مدیریت یا موفقیتی بر مسند قدرت باشگاههای بزرگی، چون سرخ آبیهای پایتخت تکیه میزنند برای تجربه اندوزی یا گاه حتی کسب شهرت!
سابقه و مدیریت
جدیدترین انتصاب وزارت ورزش برای مدیریت باشگاه پرسپولیس جدا از آنکه بار دیگر یک حراستی است٬ هیچ سابقه مدیریتی در ورزش ندارد. نه اینکه تنها مدیران حوزه ورزش صلاحیت مدیریت در باشگاههای فوتبال ایران را داشته باشند نه. فوتبال ایران مدیرانی را هم به خود دیده که بدون هیچ سابقه مدیریت در ورزش وارد این وادی شدند و موفقیتهای بسیاری هم داشتند. اما مدیر بودند و با سابقه مدیریت روی کار آمدند و با توجه به تجربه و دانشی که داشتند توانستند به موفقیتهای مختلف دست یابند.
پرسپولیس جای آزمون و خطا نیست
مسئله امروز شخص سمیعی نیست. مسئله سمیعی هاست که شاید اهدافشان هم دقیقا همان چیزی باشد که شعارش را میدهند، اما مسئله اینجاست که آنها به پشتوانه کدام سابقه مدیریتی منتصب میشوند که نه خود آنها که نحوه انتصابشان است که مورد نقد است وگرنه ممکن است شخص سمیعی مدیریت قابل قبولی هم در پرسپولیس داشته باشد، اما آیا باشگاهی به این بزرگی با میلیونها هوادارا و صد البته مشکلات فراوان جای آزمون خطا و تجربه اندوزی است و میتوان بر اساس احتمالات و خوش بینی شخصی را برای مدیریت آن انتصاب کرد؟ این گونه انتصابها یاد آور حضور بازیکنان بزرگ بعد از پایان دوران بازی روی نیمکت مربیگری است. در فوتبال بسیار بودند بازیکنان مطرح و ستارهای که در عرصه مربیگری هیچ حرفی برای گفتن نداشتند و به همین دلیل مهم هم هست که همواره گفته میشود بازیکن بزرگ بودن دلیل بر مربی بزرگ شدن نیست. جدا از آن حتی بازیکنان بزرگ هم باید پلهها را یکی یکی طی کنند و هنوز فراموش نشده روزی که علی کریمی به عنوان یک بازیکن موفق و محبوب برای مربیگری در تیم ملی برگزیده شد واکنشها با انتخابش چه بود. کریمی بدون شک بازیکن موفق و ستارهای بود، اما این دلیل خوبی نبود برای آنکه بدون طی کردن مسیر درست روی نیمکت تیم ملی بنشیند. همانطور که امروز نشستن سمیعی بدون کارنامه مدیریت در ورزش برصندلی مدیرعاملی پرسپولیس توجیهی منطقی ندارد و قابل هضم نیست. مدیری که البته آینده مشخص میکند چند مرده حلاج است، اما آیا به راستی شرایط و شاخصههای لازم را برای کسب این عنوان دارد؟.
سنگ بزرگ علامت نزدن است
مدیرعامل تازه کار پرسپولیس درست همانند مدیران انتصابی قبلی با شعارهای دهان پر کن آمده بسیار جالب توجه است. سمیعی در همین گام نخست وعده برپایی جشن ملی در ۲۹ آذرماه با قهرمانی پرسپولیس در لیگ قهرمانان آسیا را میدهد. این همان وعده دهان پرکنی است که ماهها قبل انصاریفرد خیلی حماسیتر در موردش سخنرانی کرده بود. همان موفقیتی که پیشتر گرشاسبی هم تلاش زیادی کرد برای دست یابی به آن، اما به دلیل عدم مهیا بودن شرایط و عدم مدیریت درست در محقق کردنش ناکام ماند و حالا مطرح کردن آن به شکی حماسی از سوی مدیر جدید میتواند نشان از عدم آگاهی او به شرایط لازم برای کسب عنوان قهرمانی دارد. برای نمونه جدایی برخی بازیکنان پرسپولیس در روزهایی که این تیم از پنجره نقل و انتقالات محروم بود یکی از بزرگترین عوامل عدم موفقیت و قهرمانی سرخپوشان مقابل کاشیما قلمداد میشد. آنهم در شرایطی که پرسپولیس مربی جون برانکو را بالای سر خود داشت و بازیکنانی که به راستی از جان مایع گذاشتند در بازی فینال. اما عدم مهیا بودن شرایط مانع از قهرمانی پرسپولیس شد و حالا این پرسش مطرح میشود که پرسپولیس با از دست دادن نفراتی، چون علیپور ٬ شجاع خلیل زاده و محرومیت آل کثیر که مشخص نیست سرخپوشان میتوانند محرومیت او را ملغی کنند شرایط لازم و کافی را برای کسب عنوان قهرمانی دارد و میتواند رکوردی را که دست پاس است از آن خود کند؟ صد البته که این خواسته هر فوتبال دوست و هواردار این این تیم است، اما قهرمانی پرسپولیس یک وجه احساسی دارد و یک وجه حقیقی و که جز تلاش یحیی و شاگردانش است و به نظر میرسد که مدیرعامل جدید سرخها در این زمینه خیلی با مسائل آشنایی ندارد که امروز به مانند هواداران احساسی و حماسی در خصوص قهرمانی پرسپولیس حرف میزند و این ضرب المثل را یادآور میشود که سنگ بزرگ علامت نزدن است
برگ برنده
موفقیت پرسپولیس در فینال لیگ قهرمانان آسیا بدون تردید چیزی است که امروز نه فقط ورزش که کل جامعه بدان نیاز دارد. موفقیتی که اتفاقا میتواند برگ برندهای برای دولتی که تنها چند ماه از عمرش باقی مانده و به واسطه مشکلات عدیده اقتصادی و اجتماعی به شدت تحت فشار است باشد. اما انتصاب تازه وزارت ورزش نشان میدهد که یا این مسئله برای سلطانی فر کوچکترین اهمیتی ندارد یا اگر هم دارد درصدد است تا صفر تا صد این موفقیت تنها به نام وزارت ورزش و مدال افتخارش بر سینه وزیر زده شود که بار دیگر از بین گزینههایی که میتوانست برگزیند و شرایط لازم را داشته باشند بار دیگر از شخصی را از بدنه وزرات برگزیده. وزارتی که آخرین انتخابش از این ارگان ایرج عربی بود که چندین میلیون دلار بدهی به جای گذاشت و بهترین و موفقترین سرمربی پرسپولیس را از دست داد! مربی که با وجود عدم دریافت مطالباتش طی چهار سال نه فقط مسیری موفق را طی کرده بود و که در خصوص بدهی هایش نیز همه رقمه با باشگاه کنار آمده بود، اما به لطف ناکارآمدی مدیریت پرسپولیس عطای مربیگری در پرسپولیس را بعد از چهار سال به لقایش بخشید و رفت تا پرونده شکایت سنگین دیگری در فیفا علیه سرخپوشان باز شود!
حرف نه پرسپولیس عمل میخواهد
صد البته اهدافی که سمیعی برای مدیریت خود در باشگاه پرسپولیس برشمرده است اهدافی رویایی است. اما پرسپولیس نه به حرف که به عمل نیاز دارد و نمونه این حرفها را طی سالهای اخیر بارها و بارها شنیده است. حرفهایی که البته هرگز جامع عمل بدان پوشانده نشده است. از سوی دیگر مسئله اینجاست که تک تک اهدافی که از سوی مدیرعامل جدید سرخپوشان برشمرده شده نیازمند داشتن مهارت و تجربه لازم است برای آنکه به درستی اجرا شود و اصلا عجیب و غیر قابل هضم نیست با توجه به عدم سابقه سمیعی با دیده تردید بدان نگریسته شود. چرا که نه فقط باشگاه پرسپولیس ٬ که فوتبال ایران طی سالهای اخیر همواره به دلیل انتصاب مدیرانی که باوجود سالها حضور در ورزش هنوز هم دانش لازم در خصوص قوانین بین المللی را ندارد و به واسطه همین عدم آگاهی ضربههای مهلکی به بدنه فوتبال ملی و باشگاهی ایران زدند و حالا پذیرفتن اینکه شخصی بدون سابقه مدیریت بتواند گامی موفق در مسیر مدیریت باشگاهی، چون پرسپولیس که انبوه مشکلاتش بر کسی پوشیده نیست بردارد کار سادهای نیست و باعث میشود تا خیلی نتوان روی حرفهای سمیعی که پیش از او بارها و بارها از زبان مدیران دیگر هم شنیده شده حساب باز کرد. خصوصا که یکی از ادعاهای او نیز در خصوص خصوصی سازی است که سالهاست هیچ یک از دولت مردان موفق به اجرایی کردن آن نشدند و مدیرعامل جدید وعده عملی کردن آن را هم داده و همین باعث میشود که به سمیعی در گام نخست به چشم مدیری شعاری نگاه شود. نگاهی که، اما باید دید او میتواند در ادامه راه تغییرش دهد یا. نه!