سرویس سیاست جوان آنلاین: این روزها و در میانه استرس و سختی کرونا، برخی نمایندگان مجلس در رسانهها و شبکههای اجتماعی فعالتر شدهاند. مصاحبه میکنند، توئیت میزنند، حتی نامه به مسئولان مینویسند و ایدههایی را بیان میکنند که مشخص نیست دولت برای انجام آنها چقدر توانایی دارد یا حتی در صورت توانایی بر انجام آنها، آیا ایده مدنظر، مورد کار کارشناسی و تخصصی قرار گرفته و درستی و سودمند بودن انجام آن اثبات شده و حالا در فضای افکار عمومی طرح میشود؟ یک سؤال مهمتر هم در این میان باید پاسخ داده شود؛ نقش قوه مقننه در این روزهای سخت و پرکار چیست؟ از این همه کار و برنامهریزی و مدیریت بحران که کرونا در شب عید بر مردم و مسئولان و کشور تحمیل کرده، چه بخشی از کار و مدیریت بر عهده قوه مقننه است و تاکنون نهاد قانونگذاری کشور برای ایجاد آرامش و حل مشکلات کرونایی کشور چه کرده است؟
مجلس از اولین مراکز و مهمترین نهاد تعطیل ایران به دلیل شیوع کروناست. عملاً یک قوه از سه قوه ایران به رغم وجود شرایط خاص در کشور، از دور کمک به کشور خارج شد. همان آغازین روزهای اعلام وجود کرونا در ایران، ستاد مبارزه با کرونا به دلایلی قابل قبول مجلس را تعطیل کرد. از جمله این دلایل، مثبت بودن تست کرونای تعدادی از نمایندگان مجلس (به دلیل عدم اطلاعرسانی درست، تعداد دقیق مشخص نیست)، رفت و آمد نمایندگان به حوزههای انتخابیه و دیدار با مردم، مراجعه مردم به مجلس و... بود. آیا امکان بازگشایی مجلس به دلیل شرایط خاص کشور، به هیچ شکل دیگر و با گذر زمان میسر نبود؟
یک قوه تعطیل، تا اطلاع ثانوی!
۹ اسفند ۹۸ که سخنگوی هیئت رئیسه، تعطیل شدن مجلس شورای اسلامی به دلیل شیوع کرونا را اعلام کرد، زمان دقیقی برای مدت این تعطیلی بیان نکرد و به گفتن «تا اطلاع ثانوی» بسنده کرد، اما قرار است این تا اطلاع ثانوی تا چه زمانی طول بکشد؟ تا پایان کرونا؟ مگر پایان آن معلوم است؟ قرار است تا چه زمانی مجلس و قوه مقننه نداشته باشیم؟! از خرداد ۹۹ هم که مجلس جدید باید تشکیل شود و عملاً با این نمایندگانی که در این روزهای کرونایی، در تعطیلات به سر میبرند،
مگر چند ماه دیگر کار داشتیم؟!
آخرین جلسه مجلس ششم اسفند ۹۸ برگزار شده است. میشد نمایندگان را به دلیل مثبت بودن تست کرونای تعدادی از آنان قرنطینه خانگی کرد و پس از دو هفته (زمان حداکثری بروز علائم کرونا) و روشن شدن تکلیف سلامتی نمایندگان، جلسات صحن علنی از سر گرفته شود. در این مدت دو هفته هم ساختمان بهارستان به طور کامل ضدعفونی میشد. علاوه بر این، اعلام میشد که ملاقاتها و مراجعات مردمی به ساختمان بهارستان لغو، دیدارها در حوزههای انتخابیه و سفرهای نمایندگان به حوزههای انتخابیه کنسل و نمایندگان مجلس صرفاً به قانونگذاری برای کمک به مدیریت کشور در روزهای خاص کنونی خواهند پرداخت. نظارت بر عملکرد قوه مجریه در این روزهای بحران با کیست؟ کدام نهاد باید نحوه خدماترسانی به مردم را بررسی کند؟ و این تازه بخشی از آن سطح گسترده اختیارات و وظایف مجلس است.
کدام یک وهن مجلس است؟
۱۴ اسفند ۹۸ بیبیسی فارسی در مطلبی با تیتر «آخرین میخ به تابوت مجلس دهم» از اعتراض محمود صادقی، نماینده تهران در مجلس به حکم حکومتی رهبری برای حل مشکل بودجه سال ۹۹ نوشت. بیبیسی ابتدا دو خط خبر نوشت که: «محمود صادقی، نماینده مجلس ایران حکم حکومتی اخیر آیتالله علی خامنهای در ارجاع لایحه رد شده بودجه سال۹۹ به شورای نگهبان را «وهن مجلس و وهن رهبری» و «آخرین میخ به تابوت مجلس دهم» خوانده است. آقای صادقی در توئیتهای جداگانه نوشته: «امیدوارم متهم به ضدیت با ولایت فقیه نشوم، اما استیذان از رهبری برای تصویب لایحه بودجه۹۹ آخرین میخ به تابوت مجلس دهم بود» و بعد بیبیسی با پاس گل طلایی محمود صادقی، سراغ سوژه اصلی خود میرود: «آیتالله خامنهای در سالهای اخیر در موارد متعددی به طور مستقیم اختیارات مجلس را از نمایندگان سلب کرده است.»
گزارش بیبیسی سرشار از غرضورزیهای اینگونه است و فیالحال در این گزارش، با دشمن خارجی کاری نداریم، اما ببینیم چرا پای حکم حکومتی ولی فقیه به لایحه بودجه ۹۹ کشیده شد. آیا رهبر انقلاب تصمیم شخصی برای دخالت! در کار قوه مقننه داشتند یا با درخواست رئیس مجلس به دلیل تعطیلی مجلس و کمکاری نمایندگان در بررسی بودجه در موعد مقرر، مجبور شدند درخواست مجلس را برای حل بنبست «نداشتن قانون بودجه برای سال ۹۹» با حکم حکومتی بپذیرند؟
عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان در مصاحبه با سایت «خامنهای داتآیآر» گرچه روند این حکم حکومتی را قانونی میداند، اما میگوید: «به رغم اینکه در قانون اساسی چنین راهکاری را برای عبور از بنبستها داریم، اما باید به این هم توجه کنیم که کمکاریهای خودمان را نخواهیم ببریم در قالب قانون اساسی و کاری را که مثلاً در زمان موسعی میتوانستیم انجام بدهیم، انجام ندهیم و وقتی که به یک زمان محدودی میرسیم، برویم سراغ آخرین راهکار که اذن گرفتن از مقام معظم رهبری است... در همین بحث مجلس، اگر نمایندگان محترم قبل از انتخابات وقت بیشتری میگذاشتند و قانون بودجه که باید از آذرماه تقدیم مجلس بشود و از همان زمان هم مجلس رسیدگی کند، در آن زمانهای مشخص و مقرر رسیدگی میشد، طبیعتاً به اینجا نمیرسید.»
در واقع رهبری لطف کردند و با حکم حکومتی، کمکاری قبلی نمایندگان و تعطیلی کنونی مجلس را به درخواست خود مجلس جبران کردند و حداقل صداقت و انصاف این است که اگر انصاف اذعان به کمکاری خود و لطف دیگری برای جبران کارهای عقب ماندهمان را نداریم، این حداقل از اخلاق را داشته باشیم که طعنه نزنیم و ژست دروغ اهمیت پارلمانیسم نگیریم! یک نکته هم جالب است، در این تاریخهایی که ذکر کردیم محمود صادقی کجا بود؟ او چند روز قبل از این توئیتها کتبی (توئیت) و شفاهی (فایل ویدئویی) اعلام کرد که تست کرونایش مثبت شده و در قرنطینه خانگی است، اما ۲۴ اسفند اعلام کرد ۱۰ روز بعد متوجه شده که تست کرونایش منفی است!
وظایف مجلس تعطیل بر دوش دیگران!
حکم حکومتی رهبری برای جبران کمکاری نمایندگان تنها موردی از وظایف مجلس نیست که مجلسیها در این ایام بر عهده دیگران انداختهاند. نمایندگان مجلس امکان حضور در بیمارستانها را ندارند، اما چرا گزارشهای مردمی دریافت نمیکنند و در نطقهایی از تریبون مجلس، به وضعیت رسیدگی نمیکنند؟ محمدرضا نجفی که گویا یکی از نمایندگان تهران در مجلس است، به رئیسجمهور نامه نوشته و خواستار قرنطینه میشود. یک حقوقدان در مورد این پیشنهاد میگوید: «ضروری بود که مجلس، با یک طرح سهفوریتی در خصوص این موضوع مهم، تعیین تکلیف میکرد که متأسفانه در این شرایط بحرانی، مجلس تعطیل شد و حفاظت از بهداشت و سلامت عمومی مردم را که میتوانست در قالب قانونگذاری مورد تضمین بیشتری قرار گیرد به حاشیه رفت.»
در واقع نمایندگان مجلس موضوعاتی را که جزو وظایف خودشان است، از دیگر مسئولان پیگیری میکنند. کار کردن بلد نیستید، از قوانین اطلاع ندارید و با وظایف قوه مجریه حتی پس از چهار سال نمایندگی مجلس آشنا نشدهاید، آیا سکوت هم بلد نیستید؟ گزارش ما به اتمام رسید، اما سؤالی که در ابتدای آن نوشتیم، همچنان بیپاسخ مانده است؛ نقش قوه مقننه در این روزهای سخت و پرکار چیست؟ از این همه کار و برنامهریزی و مدیریت بحران که کرونا در شب عید بر مردم و مسئولان و کشور تحمیل کرده، چه بخشی از کار و مدیریت بر عهده قوه مقننه است و تاکنون نهاد قانونگذاری کشور برای ایجاد آرامش و حل مشکلات کرونایی کشور چه کرده است؟