سرویس جامعه جوان آنلاین: کافی است خبر فوت یک نفر بر اثر بیماری آنفلوآنزا رسانهای شود تا موجی از درخواستهای القایی برای تزریق واکسن این بیماری شکل بگیرد. آخرین آمار اعلام شده از فوتیهای آنفلوآنزا آن هم از سوی مقامات رسمی وزارت بهداشت، ۵۶ نفر بوده است. این مرگومیرها مردم را نگران کرده و به جز گروههای در معرض خطر مانند سالمندان یا زنان باردار و افراد دارای بیماری زمینهای، انگار خیلی از افراد سالم هم مشتری واکسن آنفلوآنزا شدهاند و امسال مردم ۵۵ درصد بیشتر واکسن زدهاند! خلاصه این ماجرا هم شده «کمبود واکسن آنفلوآنزا.» حالا وزیر بهداشت ضمن تأکید بر اینکه واکسن آنفلوآنزا تنها ۲۸ درصد در پیشگیری از این بیماری تأثیر دارد، از تأمین مجدد این واکسن در هفته آینده خبر میدهد. هر چند به گفته وی پیک این بیماری حدود هشت تا ۱۰روز دیگر فروکش میکند.
ویروس آنفلوآنزا امسال با همیشه فرق دارد؛ نخست اینکه سه هفتهای زودتر از همیشه به کشورمان آمده و علاو ه بر این نسبت به گذشته قویتر شده است. به گفته علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت از ابتدای آغاز موج شیوع آنفلوآنزا یعنی از اول مهر تاکنون ۵۶نفر به دلیل ابتلا به این بیماری جان خود را از دست دادهاند. طی یک هفته اخیر یعنی از دوم تا هشتم آذرماه ۲۷۳ نفر به دلیل آنفلوآنزا در بیمارستانها بستری شدهاند، ۱۹ نفر جان خود را از دست دادهاند و ۳۷ نفر نیز پیش از این تاریخ فوت شده بودند. بنا به تأکید وی تمام افراد فوت شده دارای بیماری زمینهای یا مسن بودهاند، اما شاید انتشار خبر همین مرگ و میرها عموم مردم را برای تزریق واکسن آنفلوآنزا ترغیب کرده است؛ به گونهای که بازار سیاهی برای این واکسن درست شده و بسیاری از داروخانهها و مراکز بهداشتی واکسن آنفلوآنزا را تمام کردهاند. کیانوش جهانپور رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاعرسانی وزارت بهداشت میگوید: «در حال حاضر با تقاضای کاذب و حتی القایی در دریافت واکسن آنفلوآنزا و داروی اسلتامیویر مواجه هستیم و امسال ۵۵درصد بیش از سال گذشته تلقیح واکسن در زمان استاندارد خود انجام شده است.» این در حالی است که به هیچ وجه نیاز نیست همه افراد واکسن آنفلوآنزا تزریق کنند و این واکسن تنها افراد مبتلا به بیماریهای زمینهای مانند دیابت، بیماری ریوی و زنان باردار توصیه میشود.
تزریق واکسن در فصل شیوع بیماری کارایی ندارد
جهانپور با تأکید بر اینکه تزریق واکسن آنفلوآنزا در فصل شیوع و اپیدمی بیماری کارایی ندارد، درباره مکانیسم اثر این واکسن میگوید: «تا دو هفته بعد از تزریق واکسن، مصونیتی برای فرد ایجاد نمیشود و دو ماه پس از تزریق این نوع واکسن میتوانیم پیک اثر آن را شاهد باشیم.» به گفته وی در هیچ کجای دنیا برای همه افراد واکسن آنفلوآنزا تزریق نمیشود و هجوم افراد عادی برای تزریق واکسن آنفلوآنزا دسترسی افراد پرخطر را محدود میکند.
سیدعلی فاطمی، نایبرئیس انجمن داروسازان ایران هم درباره چرایی کمبود واکسن آنفلوآنزا در کشور به ایسنا میگوید: «خوشبختانه ماه مهر و آبان بدون بروز مشکل و گزارش کمبود سپری شد، اما با بروز موج جدید آنفلوآنزا که به صورت مهاجم آغاز و منجر به بستری و حتی مرگ عدهای هم شد و افزایش تقاضا میان افراد شده است کههمین موضوع سبب شده موجودی اغلب داروخانهها خالی شده است.»
به گفته ویاز، از آنجا که واکسن آنفلوآنزا وارداتی است و عمدتاً از کشورهای فرانسه و هلند به کشور وارد میشود، به همین دلیل پروسه جایگزینی واکسن از طریق شرکتهای واردکننده، پخش و داروخانهها زمانبر خواهد بود. در این بین تحریمها نیز در اینباره بیاثر نیست و فرآیند ثبت و دریافت سفارش دارویی را زمانبر کرده و مشکلاتی ایجاد میکند. از سوی دیگر تاریخ انقضای واکسنها کمتر از یکسال است به همین دلیل امکان ذخیرهسازی بلندمدت آن وجود ندارد.
نایب رئیس انجمن داروسازان ایران هم برخی تقاضاها برای تزریق واکسن را ضروری نمیداند. وی توصیه میکند: افراد در معرض خطر اقدام به تزریق واکسن کنند، نه همه افراد؛ کسانی که بیماری زمینهای دارند مانند بیماران قلبی، ریوی و کلیوی، افرادی که داروهای تضعیفکننده سیستم ایمنی بدن مصرف میکنند، مادران باردار، کودکان، افراد بالای ۶۵ سال در اولویت نخست برای دریافت واکسن هستند.
۱۰ روز تا فروکش خطر
سعید نمکی، وزیر بهداشت هم با تأکید بر فروکش پیک بیماری آنفلوآنزا تا ۱۰ روز دیگر میگوید: «بیماری آنفلوآنزا شیوع بالایی در سال ۹۴ با ویروس H۱N۱ داشت که نسبت به ویروسهای دیگر نوع کشندهتری است. در سالهای ۹۵، ۹۶ و ۹۷ نوع H۳N۲ بود که تهاجم کمتری داشت، ولی امسال دو هفته زودتر از پیشبینیمان درگیر ویروس H۱N۱ شدهایم؛ البته از بین بیماران تنفسی که بیش از ۴ هزار نفر در بیمارستانها بستری شدهاند و تعدادی نیز نمونه مثبت داشتند، در حال حاضر نیز بیماری قابل کنترل است و پیک بیماری حدود هشت الی ۱۰ روز دیگر فروکش خواهد کرد.» نمکی در واکنش به کمبود واکسن این بیماری در بازار دارویی کشور خاطر نشان میکند: «تزریق واکسن براساس نتایج علمی نمیتواند بیش از ۲۸ تا ۳۰ درصد پیشگیری کند، ما واکسن را برای افراد پر ریسک که نقص ایمنی دارند، توصیه میکنیم که در وزارت بهداشت و مراکز بهداشت و درمان آن را در اختیار مردم گذاشتهایم. قیمت واقعی این واکسن زیر ۴۰ هزار تومان است و پیگیری شده تا مجدداً از این هفته وارد بازار شود و قیمت بالای آن هم به دلیل بازار سیاه است.» بنا به تأکید وی با رعایت اصول بهداشتی مانند شستوشوی دستها، استفاده از ماسک و همچنین جلوگیری از روبوسی نگرانی عمدهای نخواهیم داشت.