سرويس اقتصادی جوان آنلاين: تولیدکنندگان لوازم خانگی از واردات تقلبی مواد اولیه و عدم نظارت بر کیفیت قطعات وارداتی انتقاد می‌کنند و معتقدند: علاوه بر ورود لوازم خانگی قاچاق از مرز بانه، واردات قطعات تقلبی و بی‌کیفیت، تولیدکنندگان این صنعت را با چالش مواجه کرده است.
سال گذشته، بازار لوازم خانگی همزمان با نوسانات نرخ ارز، روز‌های پرتنشی را پشت سر گذاشت. از یکسو واردات لوازم‌خانگی خارجی متوقف شد و خرده‌فروشان با دپوی کالا در انبار‌ها از فروش آن خودداری کردند و از سوی دیگر تولیدکنندگان داخلی که با افزایش نرخ ارز، بازارشان رونق گرفته بود، در ثبت سفارش و واردات مواداولیه دچار مشکل شده و تولیدشان کاهش یافت.
همزمان با این نابسامانی‌ها، با انتشار فهرست دریافت‌کنندگان ارز دولتی توسط بانک مرکزی، معلوم شد که بسیاری از واردکنندگان لوازم خانگی به میزانی که ارز ۴۲۰۰ تومانی دریافت کرده بودند، کالا وارد کشور نکرده‌اند.
این اتفاق باعث شد که در تیرماه ۹۷، واردات ۱۳۳۹ قلم کالا ممنوع شود. به موازات این بخشنامه برخی اقلام لوازم‌خانگی برقی نیز مشمول این طرح شد و این اتفاقات زمینه‌ای را فراهم کرد تا تولیدکنندگان شرایط بهتری را برای رقابت در بازار داشته باشند.
کاهش قدرت خرید مردم و رکود بازار
اما آشفتگی قیمت و بازار لوازم‌خانگی در ماه‌های نخست سال گذشته، در نیمه دوم سال فروکش کرد و بازار این صنعت دچار رکود شد؛ چراکه کاهش قدرت خرید مردم و افزایش قیمت تمامی کالا‌ها و خدمات، بازار لوازم‌خانگی را از رونق انداخت و از سبد خرید خانوار حذف شد و به حاشیه رفت. به‌طوری‌که طرح برخی از تولیدکنندگان مبنی بر پیش‌فروش لوازم خانگی نیز نتوانست این صنعت را از کسادی نجات دهد.
اکنون در سالی که رهبری آن را سال رونق تولید نامیده، تولیدکنندگان به دنبال سازوکار برای رونق به معنای واقعی هستند تا بتوانند بازار لوازم‌خانگی که در این ایام به دلیل بروز سیل با افزایش تقاضا روبه‌رو شده، تأمین کنند.
در این میان برخی از فعالان صنعت لوازم خانگی از اظهارنظر و بیان مشکلاتشان خودداری می‌کنند؛ چراکه معتقدند بیان مشکلات و گرفتاری‌های تولید، باعث به‌هم ریختن بازار و سوءاستفاده دلالان می‌شود.
مدیران سامسونگ و ال‌جی نیز اعلام می‌کنند که بازار ایران را در آرامش و دور از فشار‌های امریکا حفظ خواهند کرد و ازهرگونه اظهارنظری پرهیز می‌کنند.
مشکل فعلی تأمین مواداولیه است و بس
برخی از تولیدکنندگان این صنعت از مشکلات تأمین مواداولیه و قطعات اصلی لوازم‌خانگی سخن می‌گویند و معتقدند که دولت باید به تولیدکنندگان بها بدهد.
علی جمالی، رئیس اتحادیه صنایع برودتی، تولید و خدمات در گفت‌وگو با «جوان» می‌گوید: ۸۰ درصد مواداولیه صنعت لوازم خانگی ما کمپرسور، ترموستات و خنک‌کننده‌های یخچال و یا سایر لوازم‌خانگی برقی وارداتی است و تولیدکنندگان در سال گذشته یک دهم سال ۹۶ مواداولیه وارد کرده‌اند.
وی می‌افزاید: دلیل کاهش واردات مواداولیه، بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های روزانه و هفتگی بانک مرکزی بود که تولیدکنندگان و تجار واردکننده را در بلاتکلیفی قرار داده بود. یک روز قطعات اصلی را در گروه یک قرار می‌دادند، فردای آن روز اعلام می‌کردند ارز نیمایی تعلق می‌گیرد و در زمانی که ارز قرار بود تخصیص یابد خبر می‌رسید که ارز نداریم و یا با تأخیر چند‌ماهه گشایش اعتبار صورت می‌گرفت. همین بی‌ثباتی در دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌ها موجب خالی شدن انبار‌های کارخانجات شده است؛ چراکه نمی‌توان خط تولید را متوقف و کارگران را بیکار کرد.
جمالی می‌افزاید: علاوه بر چالش‌هایی که در تأمین مواداولیه داریم، صدور مجوز واردات کالا‌های تقلبی و بی‌کیفیت بلای جان صنعت شده است. هیچ مرجع و سازمانی بر نحوه واردات قطعات و کیفیت آن نظارتی ندارد. هر چند که مدتی است واردکنندگان مجاب شده‌اند که از اتحادیه مربوطه‌شان مجوز واردات بگیرند، اما در بازه‌ای از مواقع افراد کم‌سابقه و یا بی‌نام و نشان اقدام به واردات قطعات و دپو در گمرکات کشور می‌کنند و در مواقع ضروری و اخذ مجوز از سازمان‌های ذیصلاح کالاهایشان را وارد کشور می‌کنند. وی از تأخیر در واردات مواداولیه گله می‌کند و می‌گوید: گاهی شش، هفت ماه طول می‌کشد که قطعه مورد‌نیاز وارد شود و در این صورت کارخانه با کمترین ظرفیت خود کار می‌کند.
جمالی می‌افزاید: به‌عنوان مثال، در سال گذشته نوعی گاز یخچال به صورت انبوه توسط واردکننده‌ای وارد کشور شده، اما گاز تقلبی بود و در مدت کوتاهی خراب شده و یخچال را از کار می‌انداخت و یا قیمت ترموستات یخچال به دلیل عدم واردات به موقع از ۱۵ هزار تومان به ۱۰۰ هزار تومان افزایش یافت. تمامی این مشکلات ناشی از نبود نظارت بر عملکرد واردکنندگان و بررسی کیفیت قطعات است که متأسفانه در طول سال گذشته ادامه یافت و هیچ سازمانی مانع از فعالیت این سودجویان نشد.
رئیس اتحادیه صنایع برودتی می‌گوید: کارخانجات باید حداقل به میزان شش ماه تولید، مواداولیه دپو داشته باشند، اما اتفاقات سال گذشته موجب خالی شدن انبار‌ها شده است.
وی معتقد است: ۱۰ درصد کارخانه‌های دولتی و ۴۰ درصد کارخانه‌های خصوصی رو به تعطیلی هستند و سرمایه در گردشان نیز از بین رفته است. جمالی تأکید می‌کند: اگر دولت اقدام عاجلی در تأمین مواداولیه صنایع لوازم‌خانگی انجام ندهد، کارخانه‌های بیشتری دچار آسیب خواهند شد.
فروش لوازم‌خانگی تا اطلاع ثانوی تعطیل شد
اخبار رسیده از بازار لوازم‌خانگی و صوتی و تصویری حاکی از آن است که فروشندگان به دلیل بلاتکلیفی بازار، بی‌ثباتی نرخ ارز و عدم شروع به کار برخی از کارخانجات تولیدی از فروش هر نوع لوازم برقی و صوتی و تصویری خودداری و به مراجعان اعلام می‌کنند که هنوز قیمت شرکتی اعلام نشده و از فروش کالا معذوریم.
این وضعیت در فروشگاه‌های غیرشرکتی واقع در امین‌حضور تهران نیز وجود دارد و تمامی فروشندگان در انتظار افزایش قیمت‌ها هستند.
ظاهراً مراجع نظارتی مانند سازمان حمایت و تعزیرات که بازار مواد‌غذایی و خوراکی را رها کرده‌اند و نظارتی بر قیمت‌ها ندارند. بازار لوازم‌خانگی را مانند خودرو به فراموشی سپرده‌اند. شاید هم دستور گرفتند تا برابر نابسامانی بیشتر قیمت‌ها و افزایش نجومی آن در ماه‌های آتی سکوت اختیار کنند.
