دولت افغانستان اعلام کرده که رفتن سربازان امریکایی تأثیری بر امنیت افغانستان نخواهد داشت و آن را کم اهمیت جلوه داده، ولی نشانههای نگرانی دولت افغانستان در موضعگیری رهبران افغان به روشنی دیده میشود. محمد هارون چخانسوری، سخنگوی رئیسجمهوری افغانستان دیروز در شبکههای اجتماعی نوشت که امنیت افغانستان از چهار سال و نیم قبل توسط افغانها تأمین میشود و تأکید کرد: «نبرد در خط اول و دفاع از تمامیت ارضی توسط نیروهای افغان انجام میگیرد.» طالبان این خروج را نشانه پیروزی خود خوانده و گفته که این اقدام امریکا نشانه روشنی از پیروزی طالبان در افغانستان است. یکی از فرماندهان ارشد طالبان در ولایت «هلمند» در این باره به انبیسینیوز گفته که ۱۷ سال کشمکش و قربانی شدن هزاران نفر از مردم ما در نهایت ثمر داده است؛ به تمام دنیا ثابت کردیم کشوری را شکست دادیم که مدعی است تنها ابرقدرت جهان است. این فرمانده طالبان بدون ذکر نامش گفت که به مقصد خود نزدیک هستیم. طالبان پا از این هم پیشتر گذاشته و خواستار این شده که دولت افغانستان نیز پیمان امنیتی با امریکا را لغو کند. این گروه که به تازگی از ملاقات با دولت افغانستان در امارات خودداری کرد، تفاهم خود با حکومت افغانستان را به لغو پیمان امنیتی کابل - واشنگتن مشروط و اظهار کرده که تنها در چنین حالتی است که طالبان حاضر است با حکومت افغانستان در زمینه صلح به تفاهم برسند. در چنین فضای نامطمئنی، در حالی که دونالد ترامپ روز پنج شنبه کاهش ۷ هزار نیروی امریکایی در افغانستان را اعلام کرد، بازیگران دخیل در بحران افغانستان واکنشهای متفاوتی به تصمیم دونالد ترامپ نشان دادهاند. «شاه محمود قریشی»، وزیر امور خارجه پاکستان از تصمیم ترامپ استقبال کرده و گفته است تصمیم خروج نیروهای امریکا از افغانستان به پیشرفت صلح با طالبان کمک خواهد کرد. شبکه خبری دویچهوله در گزارشی، خروج امریکا را یک پیروزی برای پاکستان دانسته و از قول تحلیلگران نوشته که ارتش پاکستان امیدوار است همانند قبل و پیش از آنکه امریکا و متحدانش طالبان را در ۲۰۰۱ سرنگون کنند، بر کابل تأثیر و نفوذ داشته باشد.
تقویت ریاض
هرچند امریکا طی دو سال اخیر در مورد افغانستان با پاکستانیها دچار اختلاف شده، ولی به نظر میرسد، حضور امنیتی اسلامآباد را برای فضای بعد از خروج خود اجتنابناپذیر میداند. ظاهراً به همین دلیل بود که دونالد ترامپ در اولین روزهای دسامبر ۲۰۱۷، در نامهای به «عمران خان» نخستوزیر پاکستان، از او خواست به روند صلح افغانستان کمک کند. بعد از واکنش مثبت اسلامآباد به نامه ترامپ بود که زلمای خلیلزاد برای برگزاری سومین دور گفتوگویهای صلح با طالبان دست به کار شد و این گفتوگوها را دو هفته قبل سر و سامان داد. خلیلزاد دیروز هم در اولین گفتوگوی خود با منابع افغان، تلاش کرد این گونه القا کند که روند گفتوگوهای امریکا با طالبان در حال پیشرفت است و گفت که طالبان در این گفتوگوها پذیرفته است که از راه نظامی پیروز نمیشود و برای حل بحران در کشور باید به دنبال راههای سیاسی بود. خلیلزاد همچنین به دنبال فراهم کردن زمینهای است که دور بعدی گفتوگو با با طالبان در جده عربستان برگزار شود. برخی منابع افغان نیز تأیید کردهاند که طرح آتشبس سهماهه با طالبان، پیشنهاد عربستان است و خلیلزاد گفته که درباره این پیشنهاد با عربستان صحبت شده است. نماینده امریکا چند هفته پیش از شروع دور سوم مذاکرات با طالبان، به عربستان رفت و با «محمد بن سلمان» ولیعهد این کشور درباره روند صلح گفتوگو گرد. هرچند طالبان میانه چندان مثبتی با سعودیها ندارد و به نشست چند ماه قبل عالمان جهان اسلام در جده، واکنش منفی نشان داد، ولی امریکا تلاش دارد از همپیوندی دلارهای نفتی عربستان با توان امنیتی پاکستان، فضای امنیتی پس از خروج خود از افغانستان را مهندسی کند، فضایی که شباهت به سیاست دوپایهای نیکسون در خلیج فارس در دهه ۱۹۷۰ میلادی دارد.. پیر محمد ملازهی، کارشناس مسائل افغانستان با اشاره به سیاست امریکا برای گشودن پای عربستان به شرایط امنیتی افغانستان میگوید: «موضوعی که به تازگی، نگاه به پرونده افغانستان را وارد فضای دیگری کرده، فعال شدن عربستان سعودی در پرونده صلح افغانستان است.» ملازهی میگوید: «اگر ایالات متحده خواهان خروج از افغانستان باشد، بدون شک منافع زیادی در این راستا به ریاض خواهد رسید و یکی از مسائل بحث شریکسازی طالبان در قدرت است.»