درهمتنيدگي بافت شهري و افزايش ترافيك سبب شده است تا مترو به عنوان اولويت اول شبكه حملونقل عمومي قرارگيرد؛ اين درحاليكه كارشناسان معتقدند بخش زيادي از ترافيك و آلودگي هواي كلانشهرها با توسعه مترو مرتفع ميشود. مديرعامل متروي تهران با اعلام اينكه حمايت از مترو از اولويت دولت خارج شده است، گفت: با قلع و قمع پيشنهادات كميسيون عمران مجلس در حوزه حملونقل به ويژه مترو در كميسيون تلفيق بودجه 97، عملاً توسعه حملونقل پاك، ايمن و ارزانقيمت، به وضعيت بغرنج و پيچيدهاي رسيده است؛ چراكه بودجه مدنظر دولت براي توسعه متروي كلانشهرها در سال 1397 به طور ميانگين، 50 درصد نسبت به سالجاري كاهش داشته است. براين اساس اصليترين شبكه حملونقل عمومي كلانشهرها در ايستگاه بودجه بايد حركت لاكپشتي در پيش بگيرد.
اما و اگرهاي توسعه مترو در سال 97
در حال حاضر مترو از دو سو با كمبود بودجه و اعتبار مواجه است به گونهاي كه در بخش توسعه خطوط مترو با كمبود نقدينگي و در بخش ارائه خدمات با كمبود واگن دست و پنجه نرم ميكند. در اين خصوص علي امام، مدير عامل مترو با بيان اينكه مديران و كارشناسان مسائل شهري بارها تأكيد كردهاند كه مؤثرترين راهكار كاهش ترافيك و آلودگي هوا، توسعه حملونقل عمومي و بهخصوص مترو است، گفت: متأسفانه آنچه امروز شاهد هستيم آن است كه اين مهم كمتر مورد اهميت و حساسيت مسئولان كشوري قرار ميگيرد.
وي اظهار كرد: نيمنگاهي به بودجه محقق شده مترو در كلانشهرها در سالجاري و همچنين پيشنهادات بودجهاي دولت و مجلس براي سال ۹۷ گواه آن است كه عملاً پروژه توسعه قطار شهري در كلانشهرها براي سال پيشرو با اما و اگرهاي فراواني همراه خواهد بود و بدون بازنگري در لوايح مالي مربوطه، امكان توسعه كمي و كيفي مترو با سرعتي كه نياز امروز است، فراهم نميشود.
وي تصريح كرد: در خصوص اولويت مترو در بحث بودجههاي دولتي، وضعيت بودجهاي متروي تهران را مثال ميزنم كه در سالجاري، كلاً 108ميليارد تومان براي كمك به شركت مترو به تصويب رسيده بود كه تا اين لحظه فقط 48 ميليارد آن (حدود 45 درصد) محقق شده و نكته جالب اين است كه بودجه مدنظر دولت براي توسعه متروي كلانشهرها در سال 1397 بهطور ميانگين، 50 درصد نسبت به سالجاري كاهش را نشان ميدهد و اين امر يعني اينكه عملاً حمايت از حملونقل درونشهري از اولويت مسئولان دولتي خارج شده است.
حملونقل عمومي در شهر تهران مناسب نيست
شهردار تهران با بيان اينكه از نظر ظرفيت حملونقل عمومي در شهر تهران وضعيت مناسبي نداريم، گفت: يكي از مهمترين شاخصهايي كه براي محاسبه زيستپذيري يك شهر در نظر گرفته ميشود حملونقل عمومي است.
محمدعلي نجفي با بيان اينكه حدود ۹ درصد از حملونقل مربوط به مترو و حدود ۱۱ درصد توسط اتوبوسها صورت ميگيرد، تأكيد كرد: در مجموع ۲۰ درصد از سفرهاي تهران توسط حملونقل عمومي صورت ميگيرد كه با احتساب تاكسيراني اين سهم زير ۵۰ درصد است.
وي خاطرنشان كرد: مسئله ترافيك، آلودگي هوا و حتي مسائل اجتماعي به مسائل مرتبط با حملونقل و جابهجاييها در شهر برميگردد؛ چراكه وقتي سفر طولاني ميشود به تبع آن مسائل اجتماعي، عصبي و رواني شهر را آزار ميدهد و اين آزار به روح و روان شهر تسري پيدا ميكند.
به گفته نجفي، بر اساس محاسبات صورت گرفته به ازاي هر سفر با مترو حدود 6 دهم ليتر صرفهجويي در بنزين صورت ميگيرد كه اين رقم برابر 9/8 سنت صرفهجويي خواهد بود.
شهردار تهران، سقف اين توافق با وزارت نفت را يك ميليون و ۴۰۰ هزار دلار عنوان و تصريح كرد: هماكنون در مراحل نهايي تصميم براي مناقصهاي هستيم كه بر اساس آن قرار است ۶۳۰ واگن قطار مترو خريداري شود. در حال حاضر برنده مناقصه و شريك خارجي مشخص شده و بايد قيمت نهايي تعيين شود.
وي افزود: بنا بود اين تصميم حداكثر تا اواخر آذر ماه از طريق سازمان گسترش وزارت كشور و شهرداري نتيجهگيري شود، اما به دلايل مختلف به تأخير افتاد. با اين وجود اميدواريم تا آخر بهمن ماه در آن زمينه هم نتيجهگيري شود.
ظرفيت متروي تهران بيش از ۲ برابر ميشود
شهردار تهران تأكيد كرد: در صورت تحقق هزار واگني كه ۶۳۰ واگني كه به اين ترتيب كار ساخت و واگذاري آنها آغاز خواهد شد، ظرفيت مترو در تهران بيش از ۲ برابر ميشود.
وي با اشاره به زيرساختهاي موجود در مترو از تكميل خطوط 6 و 7 مترو در سال آينده خبرداد و گفت: در صورتي كه سهم دولت در قبول ۵۰ درصد ساخت مترو قطعي شود، ميتوانيم يك خط جديد مترو را هم شروع كنيم؛ در اين صورت ميتوانيم ظرفيت متروی تهران را طي چهار الي پنج سال آينده از 2 ميليون سفر فعلي به 6 تا 7 ميليون سفر برسانيم كه در همه شئون اداره شهر تهران مؤثر خواهد بود.
نجفي درباره وعده رئيسجمهور براي حمايت از حملونقل عمومي در پايتخت عنوان كرد: درباره حملونقل عمومي چند تكليف براي دولت مشخص شده است؛ از جمله آنكه براي توسعه مترو از نظر ساخت و ساز بايد ۵۰ درصد منابع از سوي دولت و ۵۰ درصد از سوي شهرداري پرداخت شود؛ اين يك بخش مهمي است كه بايد در بودجه سال ۹۷ پيشبيني شود تا بتوانيم برنامهريزي براي آغاز خط جديد را آغاز كنيم.
وي پرداخت يارانه بليت مترو و اتوبوس را از ديگر وظايف دولت برشمرد و عنوان كرد: بر اساس قانون بايد يك سوم هزينهها از سوي دولت، يك سوم از سوي شهرداري و يك سوم از سوي مردم تأمين شود اما در سال ۹۶ هنوز سهم يك سوم دولت پرداخت نشده است.
تكميل خط 7 مترو امسال يا سال آينده
شهردار تهران همچنين به برنامههاي پيش رو براي توسعه خطوط مترو نيز اشاره و تأكيد كرد: اميدواريم خط 7 مترو تا پايان ارديبهشتماه آماده بهرهبرداري شود. وي افزود: با وجود مشكل بودجه به نوعي تلاش كرديم اين مسئله را به حداقل برسانيم و خط 7 مترو تا پايان ارديبهشت ماه آماده خواهد شد. علاوه بر اين خط 6 مترو نيز به تدريج راهاندازي ميشود به نحوي كه بعضي ايستگاهها حداكثر تا پايان شهريورماه مورد بهرهبرداري قرار ميگيرد و ساير ايستگاههاي خط 6 نيز اميدواريم كه تا پايان سال ۹۷ آماده شوند.
نامه براي تأمين واگنهاي مترو
كمبود واگن در شبكه متروي پايتخت ميزان جابهجايي مسافران را با مشكلات عديدهای مواجه كرده است؛ در اين زمينه رئيس شوراي شهر تهران گفت: نامهاي كه براي ديدار با معاون اول رئيسجمهور نوشتهايم در خصوص تأمين واگنهاي مترو است.
محسن هاشمي در خصوص نامهاي كه اخيراً به معاون اول رئيسجمهور با موضوع اعتبارات دولتي در لايحه بودجه ۹۷ نوشته، گفته است: اين نامه مربوط به لايحه بودجه و حمايتهاي دولتي از حملونقل عمومي نبود بلكه در حوزه تأمين واگنهاي مترو است.
اختصاص ۲ ميليارد دلار براي توسعه مترو
استاندار تهران گفت: اختصاص ۲ ميليارد دلار براي توسعه مترو در كلانشهرها كه از سوي دولت مصوب شده است.
محمدحسين مقيمي استاندار تهران با اشاره به حضور مديران و مسئولان استان براي افتتاح پروژهها در شهرستانهاي استان تهران به مناسبت دهه فجر گفت: اين طرحها عمدتاً شامل پروژههاي آبفا، طرح هادي روستايي و راه يا طرحهاي اقتصادي با مشاركت سرمايهگذاران مردمي است.
استاندار تهران با بيان اينكه بيشتر آلودگي هواي استان تهران ناشي از خودروهاي فرسوده، كارخانهها و سيستمهاي گرمايش و سرمايش است، تصريح كرد: بيشترين سهم را خودروهاي فرسوده دارند. استاندار تهران با اشاره به پيشبيني انجام شده در زمينه عمليات جايگزيني خودروهاي فرسوده عنوان كرد: با اجراي اين طرح ٧٠ درصد آلودگي هواي استان تهران كاهش مييابد. مقيمي گفت: اختصاص 2 ميليارد دلار براي توسعه مترو در كلانشهرها كه از سوي دولت مصوب شده است، ميتواند در توسعه و بهبود حملونقل بسيار مؤثر باشد.