مهدی پورصفا
تقابل اصلاح طلبان با دولت حسن روحاني كم كم به نقطه جوش نزديك ميشود. حالا اين جبر زمانه باشد يا بحث رحم اجارهاي يا هر چيز ديگري. موضوع اين است كه صبر اصلاحطلبان در مقابل دولت روحاني به انتها رسيده يا حداقل اين طور وانمود ميكنند.
شايد سخنان مصطفي كواكبيان و رأي غلامي در جلسه رأي اعتماد به وزير پيشنهادي علوم به خوبي نشاندهنده كدورت عميق اصلاحطلبان از روحاني باشد. مصطفي كواكبيان با اشاره به رأي وزير علوم به اين نكته اشاره كرد كه اصولگرايان از دولت دوازدهم راضيتر به نظر ميرسند. كواكبيان راست ميگفت. نگاهي به رأي مجلس به خوبي اين نكته را نشان ميدهد كه اصلاح طلبان به غلامي رأي ندادند يا اينكه عده بسيار كمي رأي مثبت دادند. از طرف ديگر اين فراكسيون اصولگرايان ولايي و همچنين مستقلين در مجلس بودند كه با رأي خود وزير روحاني را به صندلي وزارت رساندند. شايد غلامي هيچ وقت تصور نميكرد كه بعد از سالها فعاليت در جناح چپ و همراهي با اصلاحطلبان با رأي اصولگرايان به وزارت برسد، اما به نظر ميرسد كه جادوي لاريجاني در مجلس دهم تيغ برندهاي دارد، همان گونه در مجلس نهم و هنگام تصويب برجام خود را نشان داد.
ضرب شست قديمي
اصلاحطلبان بايد جايي ضربشست خود را به دولت نشان دهند كه چرا به سراغ اولويت چندم آنها در وزارت علوم رفته است. چرا بخش وزير زن را به كابينه راه نداد و چرا مرتب در مقابل حاميان سابق خود سركشي ميكند.
در حقيقت اصلاحطلبان هيچ ابزاري در اختيار ندارند. آنها در غياب هاشمي ابزار موثري براي فشار به روحاني در ساختار حاكميت ندارند. در حوزه افكار عمومي نيز با فشار توئيتري و تلگرامي نميتوان چيزي را به دولت تحميل كرد.
با چنين مختصاتي طبيعي است كه مجلس اولين جايي باشد كه فراكسيون اميد با استفاده از آن قصد فشار بر روحاني را دارد و به نظر ميرسد كه اين پروسه از هفته گذشته كليد خورده است.
چه كساني پاي استيضاح رحماني فضلي را امضا كرده اند
الياس حضرتي، نماينده اصلاحطلب مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي هفته گذشته در توئيتر خود خبر از آغاز روند استيضاح وزير كشور داد. با پيگيري خبرنگاران روشن شد كه اين استيضاح در مرحله جمعآوري امضا است و به زودي به هيئت رئيسه مجلس تقديم خواهد شد. دراين ميان عبدالحميد خدري نماينده بوشهر نيز روز چهارشنبه هفته پيش اعلام كرد كه تعداد امضاهاي طرح استيضاح وزير كشور از ٢٥ امضا عبور كرده است. خدري همچنين نام برخي از كساني را كه امضا كردهاند، اعلام كرد: محمدجواد ابطحي، نماينده خمينيشهر، نادر قاضيپور، نماينده اروميه، علي ساري، نماينده اهواز، مصطفي كواكبيان، نماينده تهران، علي اكبري و مسعود رضايي، نمايندههاي شيراز، عبدالرضا مصري، نماينده كرمانشاه، حشمتالله فلاحتپيشه، نماينده دالاهو و اسلامآباد غرب. حضرتي در حاشيه جلسه علني مجلس گفت كه خودش از امضاكنندگان نيست ولي در جريان آن قرار گرفته است. البته بماند كه حضرتي خود اولين خبر را در اين مورد منتشر كرده است. با اين حال استيضاحها تنها محدود به رحماني فضلي نيست، بلكه گويا استيضاح ربيعي نيز در دستور كار قرار گرفته اما در كنار همه اينها استيضاح رحماني فضلي جديتر از موارد ديگر است.
اصلاح طلبان در حاشيه
جالب اينجاست كه اصلاحطلبان در همه جا تلاش ميكنند از نمايندگان مستقل و حتي اصولگرا براي استیضاح وزرا مايه بگذارند و خود در حاشيه ماجرا ايستادهاند. البته راه براي استيضاح رحماني فضلي بسيار سخت و پر دستانداز است. اصلاحطلبان ميدانند كه اعلام وصول اين استيضاح خود ماجرايي خواهد داشت.
خدري در جمع خبرنگاران با اشاره به همين مسئله ميگويد: شك نداشته باشيد كه يك روز هم نخواهيم گذاشت به تأخير بيفتد. بهمحض اعلام وصول بايد روند خود را طي كند، مشكل همان اعلام وصول است كه هيئترئيسه به تأخير مياندازد يا از دستور كار خارج ميكند و ما هم ميايستيم تا قضيه به جريان بيفتد.
اينكه چرا اصلاح طلبان در اولين قدم به سراغ وزير كشور رفتهاند، قابل درك است. نارضايتي اصلاحطلبان از رحماني فضلي به خصوص در انتصابات مرتبط با وزارت كشور سابقهاي طولاني دارد. در سالهاي ابتدايي دولت يازدهم هم بخش اعظم اعتراضات اصلاحطلبان نسبت به دولت به انتصابات فرمانداران و استانداران باز ميگشت. از نظر اصلاح طلبان عدم برخورد با فرمانداران بازمانده از دولت قبلي مصداق خوبي از همراهي رحماني فضلي با اصولگرايان بود.
در هنگام رأي اعتماد نيز باز هم برخي بحث عدم رأيآوري رحماني فضلي را مطرح كردند كه در نهايت باز هم تبانيهاي پشت پرده موثر واقع شد و رحماني فضلي با رأي بالايي دوباره به منصب وزارت رسيد.
دستهاي اصلاح طلبان
اينكه فرجام اين جمعآوري امضا چه ميشود، بستگي به جديت فراكسيون اميد در كشاندن رحماني فضلي به مجلس دارد. حتي اگر استيضاح رحماني فضلي از سد هيئت رئيسه عبور كند، باز هم رأيآوردن چنين استيضاحي در مجلس كمي دور از انتظار است. تنها استثناي اين فرض آن است كه اصلاحطلبان بتوانند رضايت طيفي از اصولگرايان را كه قرابتي با لاريجاني ندارند، جلب كنند. چنين اتفاقي تنها در صورتي روي ميدهد كه دغدغههاي حزبي در استيضاح رحماني فضلي كاملاً كنار برود و مشكلات مردم در رأس برنامهها قرار بگيرد.
اين نكته هم با توجه به انگيزه اصلي اصلاح طلبان كمي دور از ذهن به نظر ميرسد. تمامي اين فرضيات نيز تنها به يك نكته ميرسد. دست اصلاحطلبان براي فشار به روحاني خالي است، همان گونه كه در چينش وزرا و ورود وزراي زن خالي بود.