اين روزها آب و هواي وين همراهي عجيبي با مذاكرات پيدا كرده است. از چند روز پيش كه بحث توافق با ايران و 1+5 به داغ‌ترين موضوع روز فضاي بين‌المللي تبديل شده بود، بسياري بر اين گمان بودند كه به زودي خبر توافق ايران و كشورهاي 1+5 منتشر خواهد.
البته هنوز هم اميد به انجام اين توافق بسيار بالاست و حضور جان كري، وزير امور خارجه امريكا و محمد‌جواد ظريف، وزير امورخارجه ايران تضميني بر اين مسئله است كه مذاكرات دوجانبه ايران و امريكا براي حل مشكلات ادامه پيدا خواهد كرد.
در اين ميان انتظار خبر توافق و همچنين انتشار فضاي مثبت و خوش‌بيني با افزايش دماي هوا در شهر وين همراه شده بود، به گونه‌اي كه روز گذشته از نگاه شهروندان ويني حتي سالخورده‌ترين آنها گرم‌ترين روز طي چند ده سال اخير به شمار مي‌آمد اما همزمان با مشخص شدن وجود اختلافات جدي بين ايران و امريكا بر سر مسائل باقي مانده بود كه عملاً نشان داد نمي‌توان انتظار اعلام يك توافق خوب را از نگاه طرفين حداقل تا روز پنج‌شنبه داشت.
خط قرمز امريكايي‌ها نزديك استاز نگاه تئوري خط قرمز امريكايي‌ها براي به ثمر رسيدن مذاكرات مهلت زماني است كه كنگره امريكا تا روز 9 جولاي تعيين كرده است، يعني زماني كه قرار است توافق براي تأييد نهايي تحويل كنگره امريكا شود. اين مهلت در نيمه شب پنج‌شنبه به وقت نيويورك خاتمه پيدا مي‌كند.
اين ظرف زماني بامداد روز جمعه به وقت وين خاتمه پيدا مي‌كند و تا آن زمان همگي مهلت دارند به توافق برسند، در غير اين صورت مهلت بررسي توافق پيشنهادي تا 60 روز به طول خواهد انجاميد و همين امر برخي شك و شبهه‌ها را درباره امكان به ثمر رسيدن هر توافقي بيشتر مي‌كند.
در اين ميان هم ايران و هم امريكا به صراحت به اين نكته اشاره كرده‌اند كه به هيچ عنوان ضرب‌الاجل زماني را مد نظر خود نخواهند داد و تنها در اين ميان به كيفيت يك توافق خوب اهميت مي‌دهند. در اين ميان يك مقام امريكايي حتي پا را فراتر نهاده است و تأثيرگذار بودن چنين مهلت‌هاي زماني را توهين به مذاكره كنندگان امريكايي و شخص رئيس‌جمهور اين كشور دانسته است. در نقطه مقابل تيم مذاكره‌كننده ايراني نيز مي‌گويد به تنها چيزي كه اهميت مي‌دهد يك توافق خوب است. حالا اين روزها به نظر مي‌رسد كه هم زمان با مشخص شدن مشكلات توافق بين ايران و 1+5 از آسمان وين هم باران مي‌بارد. آيا مي‌توان اين انتظار را داشت كه همزمان با رفع مشكلات آفتاب به شهر وين بازگردد.
گير انداختن ديپلمات ايراني در هتل ماريوتدر ميان همه اين افت و خيزها چيزي كه خبرنگاران را بيشتر از همه آزار مي‌دهد، سكوت خبري است كه بر فضاي مذاكرات حاكم شده است و بخش اعظم اخبار تنها به تحليل‌هاي از راه دور شباهت پيدا كرده است. خبرنگاران هم از هر فرصتي براي دسترسي به اطلاعات استفاده مي‌كنند، حتي از ديپلماتي كه براي يك كار شخصي به داخل خيابان‌هاي شهر آمده باشد. يكي از ديپلمات‌هاي ايراني نيز همين‌گونه در لابي هتل ماريوت از سوي خبرنگاران محاصر شد و البته در اين ميان به برخي از مهم‌ترين سؤالات خبرنگاران درباره برخي مسائل مورد اختلاف پاسخ داد.
خط قرمزها انعطاف‌پذير است
اين ديپلمات ايراني درباره اينكه بسياري از امكان رسيدن به برخي پاسخ‌ها در دقيقه نود سخن مي‌گويند، گفت: قرار نيست كه ما يك راه حل جادويي را در دقيقه نود از جيب خود بيرون بياوريم. راه حل‌ها همان است كه در مذاكرات كارشناسي بين طرف‌هاي مختلف مورد بحث و بررسي قرار گرفته است و بالاخره بايد يكي از دو طرف آن را انتخاب كند. وي درباره اينكه آيا انعطاف پذيري نيز درباره خطوط قرمز ايران انجام خواهد شد يا نه، گفت: زماني كه شما از خطوط قرمز سخن مي‌گوييد به اين معناست كه ديگر خطوط قرمز نخواهيد داشت. خطوط قرمز يعني مسائلي كه شما نمي‌توانيد آن را مورد نقض قرار دهيد. به نظر ما امكان تفاهم هسته‌اي با در نظر گرفتن تمام خطوط قرمز وجود دارد.
اين ديپلمات ايراني مسائل مورد اختلاف را اندك ولي مهم و حياتي عنوان كرد و گفت: اينكه گفته مي‌شود، ده تا موضع مورد اختلاف باقي مانده است و هفت تا مسئله‌اي نسبي است. آنچه در اين ميان مورد اهميت است رسيدن به يك توافق خوب است كه مورد تأكيد تمام طرف‌ها از جمله طرف ايراني است. وي درباره اينكه تا چه زماني مذاكرات تمديد خواهد شد، گفت: مذاكرات تا زماني كه اراده كشورها در ميان باشد، ادامه پيدا مي‌كند تا نتيجه مطلوبي حاصل شود و اين به موضع مذاكره‌كنندگان دو طرف بستگي دارد.
ظريف عصبانيدر اين ميان بحث فريادهاي ظريف بر سر ميز مذاكره نيز حسابي خبر ساز شده است و منابع گوناگون خبري در گزارش‌هاي مختلف خود به آن اشاره كرده‌اند. ساكنان كوبورگ مي‌گويند صداي فرياد دو طرف به قدري بلند بوده كه به وضوح حرف‌هايشان در اتاق‌هاي ديگر شنيده مي‌شد تا جايي كه دستيار كري وارد اتاق مي‌شود و به آنها تذكر مي‌دهد حرف‌هايتان را همه مي‌شنوند. فرداي آن روز، اشتاين‌ماير با ظريف روبه‌رو مي‌شود و مي‌گويد: ديشب جلسه سازنده‌اي داشتيد؛ آنقدر كه صدايش را همه شنيدند!
در جلسه ديگر، فدريكا موگريني هماهنگ‌كننده سياست خارجي اتحاديه اروپا مي‌گويد پس برگرديم به خانه‌هايمان. ظريف با عصبانيت جواب مي‌دهد: هيچ وقت يك ايراني را تهديد نكن. سرگئي لاوروف وزير خارجه روسيه هم بلافاصله اضافه مي‌كند: و روس را.
حالا سؤال اصلي اينجاست كه آيا اين تهديدها دردهاي يك مذاكره است يا بايد انتظار ادامه يافتن اين بن بست را تا زمان شكست مذاكرات داشت. البته شكست چيزي است كه اينجا همه از آن با احتياط سخن مي‌گويند؛ شكستي كه به قول وزير امورخارجه آلمان نصيب همه خواهد شد و البته از همه بيشتر غربي‌ها از آن هراسناك هستند؛ شكستي كه حتي از آن در رسانه‌هاي غربي نيز به عنوان يك شكست براي ديپلماسي غربي ياد مي‌شود، چيزي كه حتي خبرنگار شبكه من و تو هم به آن اذعان مي‌كند.
در پايان شايد آنچه راجع به اين مذاكرات بتوان گفت، تنها يك چيز است و آن اينكه هر دو طرف بايد تصميم خود را بگيرند كه در رأس آن ايران و امريكا قرار دارند. شايد به همين علت باشد كه ساير وزراي خارجه، وين را ترك كرده‌اند و حتي لاوروف گفته است كه تا شنبه به مذاكرات بازنمي‌گردد؛ سخني كه شايعه تمديد مذاكرات را تا يك‌شنبه هفته آينده حسابي در رسانه‌هاي مختلف به راه انداخته است. حالا سؤال اينجاست كه چه كسي تصميم نهايي را خواهد گرفت. ايران يا كشورهاي 1+5. اينجا در وين حتي خبرنگار شبكه من و تو نيز به اين نكته اذعان مي‌كند كه ايران با جامعه بين‌الملل طرف نيست، بلكه آن چيزي كه در مقابل ايران قرار دارد، چند قدرت بين‌المللي هستند.
