نگراني از نبود راهي براي جلوگيري از ورود پناهجويان

مهاجراني كه چالش‌هاي امنيتي براي اروپا ارمغان مي‌برند

جوان آنلاين: مساله سیل پناهجویان به اروپا بویژه از طریق مدیترانه به معضل بزرگی برای اتحادیه اروپا تبدیل شده است. در واقع یکی از دستور کارهای مهم نشست سران اتحادیه اروپا که از پنج شنبه 4 تیر (25 ژوئن) به‌مدت دو روز برگزار شد، رسیدگی عاجل به آن و اتخاذ راهکارهای فوری بود. با این همه اختلاف میان سران کشورهای اروپایی بر سر چگونگی پرداختن به موضوع سیل مهاجرت غیرقانونی به اروپا از طریق سواحل جنوبی مدیترانه کماکان ادامه یافته و راه حل اتحاذ شده یعنی پذیرش پناهجویان به طور داوطلبانه خواهد بود.

انتقاد رنتزی

نخست وزیر ایتالیا در این نشست از سران اتحادیه اروپا به دلیل کوتاهی در انجام وظایف خود در قبال مسئله پناهجویان انتقاد کرد. "متئو رنتزی" در سخنانی در نشست سران اروپا در بروکسل، دیگر کشورهای اروپایی را به دنبال کردن منافع خود در زمینه مسئله مهاجران غیرقانونی متهم کرد. نخست وزیر ایتالیا با اشاره به موج فزاینده مهاجرت پناهجویان از طریق دریای مدیترانه گفت اتحادیه اروپا یا در زمینه حل مشکلات مربوط به مهاجرت، همکاری کند و یا وقت ما را تلف نکند. نخست وزیر ایتالیا در ادامه این سخنان تصریح کرد موضوع ورود مهاجران غیرقانونی به اروپا از راه سواحل ایتالیا تنها مشکل این کشور نیست و همه کشورهای اروپایی باید با همکاری با یکدیگر به حل این مشکل بپردازند.

نخست وزیر ایتالیا با انتقاد شدید از اتحادیه اروپا گفت اگر کشورهای اروپایی نمی توانند نسبت به پذیرش 40 هزار پناهجو اقدام کنند، شایسته این نیستند که اروپایی خوانده شوند. اظهارات رنتزی پس از آن مطرح شد که اتحادیه اروپا نتوانست به توافقی اجباری برای مقابله با مساله مهاجرت غیر قانونی به کشورهای اروپایی که عمدتا از طریق ایتالیا، یونان و مالت انجام می شود، دست یابد. سران اتحادیه اروپا پیشنهاد توزیع 40 هزار پناهجوی سوری و اریتره ای بین کشورهای اروپایی را که قبلا از طریق دریای مدیترانه وارد ایتالیا شده اند،بصورت پذیرش دواطلبانه هر کشور قبول کردند.

دو دیدگاه

رنتزی در اواسط ژوئن2015 به اتحادیه اروپا درباره بی توجهی به بحران پناهجویان هشدار داده و خواستار ایجاد اردوگاه های سازمان دهی پناهجویان در لیبی شده بود. رنتزی که کشورش با مشکل اسکان موج پناهجویان مواجه است، به اتحادیه اروپا هشدار داد که این بحران نباید دستکم گرفته شود.وی با بیان این که راه حل اروپا برای رفع مشکل پناهجویان تاکنون کافی نبوده است، گفت اگر اروپا با این کشور درباره طرح توزیع پناهجویان به توافق برسد، کشورش یک طرح جایگزین یعنی طرح "ب" آماده کرده که اجرای آن به ضرر اروپا خواهد بود. وی از تشریح جزییات این طرح خودداری کرد.

نخست وزیر ایتالیا همچنین گفت: "معاهده دوبلین" باید تغییر کند،بر اساس معاهده دوبلین، متقاضیان پناهندگی باید درخواست خود را به کشوری که در آن وارد می شوند ارائه دهند. برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا مانند ایتالیا و یونان بیش ازدیگر کشورهای عضو با معضل مهاجران غیر قانونی مواجه هستند واکنون خواهان آن هستند تا دیگر کشورهای اتحادیه اروپا که سیاست مهاجرتی محدودی را دنبال می کنند، مسئولیت بیشتری را دراین زمینه تقبل نمایند.

در حالی که دیگر کشورها مانند انگلیس یا مجارستان با این مساله موافق نیستند. این در حالی است که وزرای خارجه اتحادیه اروپا در نشست اخیر خود با اقدام نظامی در دریای مدیترانه به منظور جلوگیری از قاچاق انسان موافقت کردند. این عملیات بخشی از واکنش اتحادیه اروپا به موج مهاجرت‌ها از آفریقا و خاورمیانه به اروپا است که مسیر پرمخاطره‌ای را از سواحل جنوبی مدیترانه به سمت اروپا طی می‌کنند. قرار است این مهاجرت ها تا حد زیادی محدود شود.

توافق سران

سران اتحادیه اروپا بر سر جابه جایی ده ها هزار مهاجر غیرقانونی در اروپا به توافق رسیدند. سران اتحادیه اروپا روز جمعه 5 تیر در نشستی در بروکسل توافق کردند، ده ها هزار مهاجر غیرقانونی که خود را به سواحل ایتالیا و یونان رسانده اند را به دیگر مناطق اروپا منتقل کنند.به گفته "دونالد تاسک" رییس شورای اروپا، بر اساس توافق روز جمعه رهبران اروپایی، حدود چهل هزار مهاجر غیرقانونی طی دو سال آینده از ایتالیا و یونان به سایر کشورهای اروپایی انتقال داده می شوند. به گفته تاسک، وزیران کشور اعضای اتحادیه اروپا قرار است تا پایان ماه آینده، طرح جابه جایی این مهاجران را نهایی کنند.

بر اساس این توافق اما پذیرش این پناهندگان برای هیچ کشوری اجباری نیست و سهمیه ای برای کشورها برای پذیرش این پناهندگان در نظر گرفته نمی شود.بنابر این گزارش، دولت انگلیس اعلام کرده است، در این طرح مشارکت نخواهد داشت. گفته می شود از ابتدای سال 2015 تا کنون بیش از 120 هزار نفر برای رسیدن به سواحل ایتالیا و یونان از راه دریای مدیترانه، زندگی خود را به خطر انداخته اند. در این میان، دو هزار نفر از این مهاجران در دریا جان خود را از دست داده اند.

جمع بندی

شواهد حاکی از آن است که اتحادیه اروپا به معضل پناهجویان اکنون نه فقط به عنوان یک معضل اجتماعی، بلکه به مثابه یک چالش امنیتی می نگرد. مساله چگونگی برخورد با پناهجویان و مهاجران غیر قانونی اکنون به چالش جدیدی برای اتحادیه اروپا تبدیل شده و به عنوان یکی از عوامل واگرایی و اختلاف بین اعضای این نهاد اروپایی مطرح شده است. این مساله از آنجا اهمیت دارد که برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا مانند ایتالیا و فرانسه و آلمان بیش از دیگر کشورهای عضو با معضل مهاجران غیر قانونی مواجه هستند و اکنون خواهان آن هستند تا دیگر کشورهای اتحادیه اروپا که سیاست مهاجرتی محدودی را دنبال می کنند، مسئولیت بیشتری را دراین زمینه تقبل نمایند.

در این راستا موضع گیری اخیر فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره لزوم اجرای نظام جدید مهاجرتی مبنی بر تقسیم آنها بین کشورهای اتحادیه اروپا، نشان‌دهنده مخالفت بروکسل با دیدگاه کشورهایی است که حاضر به پذیرش پناهجویان نیستند. با این‌همه ظاهرا اتحادیه اروپا در نشست سران نیز نتوانست نظام سهمیه بندی جدید پناهجویان را به همه کشورهای عضو بقبولاند و بدین ترتیب بار مهاجران غیر قانونی کماکان بر دوش برخی کشورها مانند ایتالیا بیشتر سنگینی خواهد کرد. در حال حاضر بدلیل حجم بالای مهاجران غیر قانونی اساسا پذیرش، اسکان و در مرحله بعد جای دادن آنها در کشورهای اروپایی به مساله لاینحلی تبدیل شده است. این در حالی است که ایتالیا به عنوان کشوری که بیشترین درگیری را با مساله پناهجویان دارد از وضعیت موجود به‌شدت ناراضی است و خواهان تغییر سریع آن است. تهدید نخست وزیر ایتالیا درباره به اجرا گذاشتن طرح جایگزین یا طرح "ب" به‌منزله ناامیدی مقامات رم از تغییر مثبتی در موضع اتحادیه اروپا است و می توان پیش بینی کرد که در صورت انفعال اتحادیه اروپا در این زمینه ،به تهدید خود جامه عمل بپوشاند.