جوان آنلاین: قطعه تازه حامد زمانی با نام «لگد» که بههمت حوزه هنری و در بستر یوتیوب منتشر شده است، یک ترانه معمولی نیست. بلکه یک مواجهه مستقیم است؛ موسیقیای که از زخم آغاز میشود، با فریاد اوج میگیرد و در نهایت به عزتی ختم میشود که نه خریدنی است و نه قابل جعل. این اثر، ترکیبی تهاجمی از شعر اعتراضی، اجرای خطابی و تنظیم خشن است؛ بیانیهای صوتی که سر مخاطب فرود میآید، درست همانگونه که جهان بر سر قهرمانانش لگد میزند.
«لگد» تازهترین اثر حامد زمانی، صدای گروه اندک شمار است که به جای تسلیم شدن در برابر هیاهوی قدرت، زخمهایش را به فریاد تبدیل میکند. ترانه در همان سطر نخست تکلیف خود را با جهان روشن میکند: «ما از صدا فریاد میسازیم...»؛ اینجا صدا محصول آرامش نیست، زاییده «زخم مادرزاد» است. این زخم نه تاریخی است و نه محدود به حادثهای بیرونی؛ امری وجودی است، شبیه رسالتی که شاعر و مخاطب را از همان آغازین لحظه تولد در وضعیت مقاومت قرار میدهد.
در ادامه، شعر با نفی «مرز» و «خاک» به عنوان معیارهای هویت، به یک تعریف بلند از انسان متعهد میرسد؛ انسانی که به جای جغرافیا، بر «عهد» بنا شده است.
«ما را نشد با مرز خط دادن...» محور اصلی این جهانبینی است. در این نگاه، مقاومت نه یک واکنش سیاسی، بلکه یک وضعیت اخلاقی و عاشقانه است؛ عشقی که «عبرت نمیگیرد» و پیمانش را با خون و آرمانش حفظ میکند. زمانبندی دقیق تکرار این بخش در قطعه نشان میدهد که تنظیمگر از آن به عنوان ستون اصلی پیام استفاده کرده است.
بخش دوم شعر روایتی است از فرسودگی، رنج و استمرار: «ایستادیم و لگد خوردیم...». اینجا ترانه صریح میشود؛ صریحتر از معمول. روایت از مدعیانی است که لگد میزنند و زخم میگذارند، اما ایستادن را نمیتوانند از قهرمان بگیرند. نقطه اوج معنایی اثر، همان بیتی است که به وضوح لحن اسطورهای دارد: «آهی که تاج و تخت میگیرد». این بیت مضمون مرکزی قطعه را روشن میکند: «ظلم با لگد زدن پیروز نمیشود؛ آه مظلوم است که سرنوشت را رقم میزند.».
اما «لگد» فقط از منظر شعر اعتراضی قوی نیست؛ تنظیم و موسیقی آن نیز دقیقاً در خدمت همان پیام است و اینجاست که قطعه از یک ترانه سیاسی فراتر میرود و به «بیانیه موسیقایی» تبدیل میشود.
ریتم قطعه بر پایه یک الگوی سنگین ۴/۴ شکل گرفته؛ ریتمی که حس ضربه و لگد را در سطح شنیداری نیز بازسازی میکند. درامها نه روایت میکنند و نه همراهی؛ حمله میکنند. همین حملهوری ریتم باعث میشود فضای قطعه از همان ابتدا آکنده از تنش باشد.
گیتار الکتریک در «لگد» نقش مهمی ایفا میکند؛ دیستورت سنگین و لایهگذاری حجیم، حس «دیوار صوتی» ایجاد کرده که یکی از امضاهای صوتی آثار اعتراضی مدرن است. این گیتار ملودی نمیزند؛ انرژی تزریق میکند. در لحظات اوج شعر، حجم گیتار عمداً بهمرز اشباع نزدیک میشود تا مخاطب حس کند موسیقی همراه و دوشادوش شعر میجنگد.
بیس نیز الگوی ساده، اما سنگینی دارد؛ بیشتر روی نتهای ریشه میایستد و همراه کیک، زمین را «میکوبد». کمبود حرکت ملودیک در بیس کاملاً آگاهانه است؛ وظیفه آن تقویت ستون فقرات ریتم است تا کل قطعه مانند ضربات مشت عمل کند.
وکال حامد زمانی در این قطعه با فشردگی شدید میکس شده است. صدای او تقریباً بدون ریورب و بسیار نزدیک ضبط شده تا حس خطابه و رویارویی مستقیم با مخاطب تقویت شود. در اجرای او از تحریر یا نرمی خبری نیست؛ نوعی فریاد کنترلشده است که بین خشم، عزت و سوگ در نوسان است. این نوع خوانش، شعر را از وضعیت روایت به وضعیت «خطابه» منتقل میکند؛ یعنی آنچه گفته میشود، برای شنیدهشدن نیست، برای تأثیرگذاشتن است.
در سطح مسترینگ نیز قطعه بسیار فشرده و پرحجم است. دامنه موج صوت در بیشتر لحظات در سقف قرار دارد؛ یعنی قطعه از نظر دینامیک تقریباً «آرامش» ندارد. این انتخاب هوشمندانه است، زیرا «لگد» اساساً درباره جهانی است که آرامش را از انسان گرفته و پاسخ به چنین جهانی باید بیوقفه، بیامان و بدون عقبنشینی باشد.
در نتیجه، «لگد» را میتوان عصاره جهان فکری و زیباییشناختی حامد زمانی دانست: شعری متعهد و بیپرده، موسیقیای خشن و بیواسطه و ترکیبی که در نهایت به یک موضعگیری صریح تبدیل میشود. این قطعه تصویری از ایستادگی در عصر فرسایش است؛ تصویری از انسانی که لگد میخورد، زخم برمیدارد، اما از «عزت» کوتاه نمیآید. صدای چنین انسانی، همان صدایی است که «فریاد» میسازد.
