جوان آنلاین: ضعیف بودن پیوند میان ادبیات و سینما امری مشهود و انکارناپذیر در سینما، تلویزیون و شبکه نمایش خانگی است. برخلاف سینمای کشورهای پیشرفته که در طول سال فیلمها و سریالهای اقتباسی زیادی در آن ساخته میشود، در ایران این موضوع به ندرت رخ میدهد.
سال گذشته شبکه نمایش خانگی تنها سه سریال اقتباسی به خود دید و در سینما هم شاهد اتفاق خاصی در این زمینه نبودیم. با اینکه همچنان پیوندهای سینما و ادبیات در سینما و نمایش خانگی ضعیف است، ولی ساختن فیلمهای اقتباسی محدود تا حدودی امیدواریها جهت پیشرفت در این حوزه را بالا میبرد. تازهترین سریال اقتباسی که از شبکه نمایش خانگی پخش شده، «بامداد خمار» به کارگردانی نرگس آبیار است. این سریال با اقتباس از داستان محبوب و پرخواننده فتانه حاج سیدجوادی ساخته شده تا حرکتی نویی در زمینه اقتباسهای ادبی باشد.
پیش از این قرار بود حسن فتحی در سال ۱۳۹۷، به سراغ اقتباسی از این کتاب برود که مشغلهها و درگیریهای فتحی مانع از انجام این کار شد. دو سال بعد کیانوش عیاری تصمیم به ساخت سریالی از کتاب «بامداد خمار» گرفت که در نهایت محقق نشد و پس از کش و قوسهای فراوان، سرانجام آبیار این کار را به سرانجام رساند.
معمولاً کارگردانان و فیلمسازان ایرانی با نگاهی تردیدآمیز به ادبیات عامهپسند نگاه میکنند و بیشتر دنبال کتابهای شاخص ادبی داخلی و خارجی میگردند. در حالی که کتابهای عامهپسند برای شناخت اجتماعی و انسانی مردم یک دهه از اهمیت زیادی برخوردار هستند. در این کتابها توجه به سبک زندگی، نوع دغدغه و علایق مردم مورد توجه قرار گرفته و نویسندگانشان به شکلی جزئینگر به داستان و اتفاقات پیرامون شخصیتها میپرداختند. شاید برخی از دغدغهها و حوادث این کتابها برای مخاطبان دهههای بعد چندان ملموس و قابل درک نباشد ولی برای بررسی دهههای گذشته اهمیت دارد. اقتباس از این کتابها، دایره مخاطبان بیشتری را به سمت این کتابها میکشاند و پس از مدتها نام کتاب محبوب خوانندگان ایرانی در دهه ۷۰ را بر سر زبانها میاندازد. سریال «بامداد خمار» در نخستین قسمتش تلاش کرده تا مخاطب را به فضای داستان نزدیک کند و با جلوههای بصری درست، بیننده را به تهران قدیم و دهه ۶۰ ببرد. آبیار که خودش در گذشته نویسنده بوده و پیش از این سابقه اقتباس را در سینما و شبکه نمایش خانگی داشته، اینبار به شکلی پختهتر با داستان «بامداد خمار» برخورد کرده است.
آبیار در «بامداد خمار» تلاش کرده اقتباسی وفادارانه از داستان داشته باشد تا احساس خاطرهانگیز و نوستالژیک خواننده از کتاب را خدشهدار نکند. سریال همانند کتاب، قلاب خودش را به درستی برای گیر انداختن مخاطب میاندازد و از همان ابتدا با ایجاد گره و تعلیق، دنبال روایتی درست و سرراست است. معرفی شخصیتها به درستی انجام میشود و به بیننده اجازه نزدیک شدن به آنها و دنبال کردن سرگذشتشان را میدهد. ضمن اینکه دوربین و کارگردانی آبیار در این اثر پختهتر از تجربههای قبلی است و مخاطب را با خودش همراه میکند. اگر سریال در ادامه بتواند با همین قوت و قدرت داستانش را پیش ببرد، یکی از اتفاقات خوب شبکه نمایش خانگی رقم خواهد خورد و خاطرهای خوب برای مخاطبانش به جا خواهد گذاشت. شبکه نمایش خانگی در این روزها بیش از هر چیز تشنه روایتِ داستانهای جذاب و درست است. دور شدن از فضای خشن و رفتن به سمت داستانها و ژانرهای متفاوت، موجب ارتقای کیفی آثار در شبکه نمایش خانگی میشود. این تنوع و تکثر اتفاقی است که باید زودتر از اینها میافتاد و جانی تازه به پلتفرمهای شبکه نمایش خانگی میداد.