جوان آنلاین: از استانهای غربی ایران، کردستان با حدود ۲۰۰ کیلومتر مرز مشترک با عراق از نخستین روزهای هجوم عراق به خاک پاک ایران، مورد هجوم مستقیم نیروهای بعثی قرار گرفت. شهرهای مرزی این استان از ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ به صحنه نبردهای سنگین تبدیل شده و در طول هشت سال جنگ تحمیلی، نقشی بیبدیل، پررنگ با هزاران ایثار و شجاعت و از خودگذشتگی ایفا کرد. این استان نه تنها به عنوان یک خط مقدم دفاعی، بلکه به عنوان نمادی از وحدت ملی و مقاومت مردمی در برابر تجاوز بیگانگان، صفحاتی ماندگار را در تاریخ دفاع مقدس به خود اختصاص داده است. با این اوصاف حالا کردستان نیازمند توجه ویژه برای شکوفا شدن اقتصادش است تا «شهرک دفاع مقدس» این استان که کلنگش در سال ۱۳۹۵ با هدف حفظ و انتقال فرهنگ ایثار و مقاومت مردم غیور این منطقه به زمین خورده با یک عزم ملی و نگاه ویژه مسئولان، تکمیل شود و به بهرهبرداری برسد.
از همان زمان که دشمن به فکر تجاوز به خاک ایران افتاد، کردستان در خط مقدم برای دفاع از آب و خاک و ناموس ایران داشت و از میان شهرهایش، مریوان به دلیل نزدیکی به مرز، به کرات مورد حمله هوایی و توپخانهای دشمن قرار گرفت و محاصره شد. در آن زمان، منطقه «درهشوری» در مریوان صحنه یکی از خونینترین نبردهای غرب کشور بود. بانه هم به طور کامل به اشغال نیروهای عراقی درآمد و پس از آزادسازی، بارها مورد موشکباران و حمله قرار گرفت و به طور کامل ویران شد. اگرچه سقز از مرزها کمی فاصله داشت، اما به دلیل اهمیت راهبردی، پیوسته هدف حمله هوایی و موشکی دشمن بود و سروآباد و دهگلان هم به خاطر مجاورت با جبهههای نبرد، شاهد درگیریها و حملات متعدد بودند. البته شهرهای دیگر مانند دیواندره و بیجار نیز به عنوان پایگاههای پشتیبانی و استقرار نیروها، نقش حیاتی داشتند و از حملات در امان نماندند.
شاهدی بر عملیاتهای مهم
هنوز هم کردستان به خاطر رشادتها و از جانفشانیهایش در طول هشت سال دفاع مقدس، به عنوان یکی از مقاومترین استانهای ایران مطرح است. این منطقه ار ایران را باید محکمترین سد در برابر پیشروی دشمنان بدانیم. مقاومت جانانه مردم و رزمندگان در شهرهای مرزی مانند بانه و مریوان، مانع از حرکت سریع دشمن به داخل خاک ایران و تسخیر کامل غرب کشور شد. در آن زمان مردم و غیرنظامیان با وجود تمام مخاطرات، به پشتیبانی از رزمندگان پرداختند و خانه و کاشانه خود را پایگاه دفاعمقدس کردند. حضور برادران کرد در کنار سایر هموطنان از همه اقوام و ادیان، درس بزرگی از وحدت و یکپارچگی ملی در برابر دشمن متجاوز را به نمایش گذاشت.
جایی که در طول سالهای جنگ شاهد اجرای عملیاتهای مهمی بود و آنطور که فرمانده سپاه بیتالمقدس استان کردستان میگوید: «از عملیاتهای مهمی که در کردستان به اجرا درآمدند میتوان به عملیات ظفر ۴ به منظور آزادسازی ارتفاعات مهم استراتژیک در منطقه مریوان اشاره کرد. همچنین عملیات نصر برای آزادسازی بخشهایی از مناطق مرزی و عملیات مرصاد، اگرچه در کرمانشاه انجام شد، اما بسیاری از نیروهای مردمی و بسیجی کردستان در این عملیات سرنوشتساز برای مقابله با منافقین حضور داشتند.»
سردار جمشید رضایی به آمار بنیاد شهید و امور ایثارگران در مورد شهدای استان اشاره و تصریح میکند: «کردستان بیش از ۴ هزار و ۵۰۰ شهید تقدیم انقلاب و دفاع از میهن کرده است. این عدد به نسبت جمعیت استان در آن دوران، آماری بسیار بالا و قابل تأمل است که نشان از مشارکت گسترده و فداکاری بیشائبه مردم این دیار دارد. علاوه بر این، هزاران جانباز و آزاده نیز از یادگاران دفاع مقدس در این استان هستند.»
نیازمند اجرای پروژههای کلان توسعهای
کردستان به خاطر موقعیت جغرافیایی و مرزی بودنش امتیازات ویژهای برای تجارت دارد و از اهمیت استراتژیک بالایی برخوردار است. این استان نقش کلیدی در تأمین امنیت مرزهای غربی کشور ایفا میکند، اما با این حال هنوز اقدامات زیرساختی خوبی در آن صورت نگرفته و نیازمند توسعه و سرمایهگذاری برای تکمیل و به نتیجه رسیدن پروژههایش دارد.
استاندار کردستان با بیان اینکه این منطقه میتواند به پل ارتباطی و اقتصادی بین ایران و بازارهای منطقه اقلیم کردستان عراق تبدیل شود، میگوید: «این منطقه را باید نگین گردشگری بدانیم، زیرا با دارابودن جاذبههای بکر طبیعی مانند اورامان، آبیدر، زریوار و فرهنگ کهن و جذابش، پتانسیل تبدیل به یکی از قطبهای اصلی گردشگری ایران را دارد.»
آرش زرهتن لهونی به نیازمندیهای اساسی برای شکوفایی کردستان گریزی زده و ادامه میدهد: «توسعه زیرساختها بسیار ضروری است و نیاز مبرم به گسترش و بهبود راههای مواصلاتی به ویژه بزرگراههایی جهت اتصال به مرکز کشور و عراق داریم. همچنین گسترش خطوط ریلی، و زیرساختهای اینترنتی و ارتباطی هم از اولویتهاست.»
ایجاد زیرساختهای صنعتی و نوآوری، اعطای وامهای کمبهره به سرمایهگذاران و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی برای محصولات کشاورزی و دامی از دیگر نیازهای کردستان است که استاندار روی آنها تأکید میکند.
کردستان در دفاع مقدس، بهرغم محرومیتهای پیشین، چنان ایستاد که تاریخ را به تحسین واداشت. اکنون نوبت دوران سازندگی و شکوفایی است. کردستان با برخورداری از ظرفیتهای عظیم طبیعی، انسانی و فرهنگی، استانی با پتانسیل بسیار بالا برای تبدیلشدن به یکی از قطبهای توسعه غرب کشور است. محقق شدن این امر، علاوه بر عزم و اراده مردم سختکوش کردستان، نیازمند توجه ویژه و عادلانه دولتمردان، تزریق سرمایههای ملی و اجرای پروژههای کلان توسعهای است تا این دیار رشید، سزاوارانه به جایگاه واقعی خود در تراز ایران قوی دست یابد.
۱۰ سال زمان، هنوز در نیمه راه
«شهرک دفاع مقدس کردستان» به عنوان یکی از پروژه عظیم فرهنگی و یادبودی در دل کوههای سرسبز شهر سنندج در حال احداث است. این پروژه که هدف آن حفظ و انتقال فرهنگ ایثار و مقاومت مردم غیور کردستان به نسلهای آینده و ایجاد قطب گردشگری دفاعمقدس در غرب کشور است، اگرچه با شور و شوق آغاز شد، اما همچنان در انتظار تزریق اعتبار برای به پایان رسیدن است. ایده اولیه احداث چنین مجموعهای از سالها قبل و با پیگیری نمایندگان استان و ستاد کل نیروهای مسلح مطرح بود. براساس مصوبات، قرار شد یادمانی در شأن رشادتها و فداکاریهای بیش از ۴ هزار و ۵۰۰ شهید استان ساخته شود.
کلنگ احداث این پروژه عظیم در تیر سال ۱۳۹۵ و با حضور مسئولان ارشد استانی و کشوری در زمینی به مساحت ۲۵ هکتار در ارتفاعات مشرف به شهر سنندج و در منطقه عباسآباد بر زمین زده شد.
براساس طرح اولیه، شهرک دفاعمقدس کردستان قرار است شامل بخشهای مختلف و پیشرفتهای باشد که مهمترین آنها موزه دفاعمقدس، سالنهای نمایش و آمفی تئاتر، گلزار مصفای شهدا، بخش اداری و پژوهشی، پارک و فضای سبز و تالار المپیک و سالنهای ورزشی است.
آخرین اخبار و گزارشهای میدانی نشان میدهد، پیشرفت کلی پروژه در بهترین برآوردها بین ۴۰تا ۵۰درصد است و اصلیترین مانع برای تکمیل این پروژه ملی، تأمین نشدن اعتبارات لازم است. بودجه این پروژه بزرگ از محل اعتبارات استانی به تنهایی قابل تأمین نیست و نیازمند اختصاص اعتبارات ویژه ملی است. این کمبود بودجه باعث شده تا در سالهای اخیر، روند ساخت بسیار کند شده و عملا به حالت نیمهتعلیق درآید.
در ابتدا پیشبینی میشد این پروژه در بازه زمانی چهار تا پنج ساله به بهرهبرداری برسد که با توجه به آغاز ساخت در سال ۱۳۹۵ باید تا سال ۱۴۰۰ تکمیل میشد، اما با توجه به مشکلات اعتباری و کندی پیشرفت، هیچ زمان قطعی و مشخصی برای پایان و بهرهبرداری از آن اعلام نشده است. سرنوشت نهایی این پروژه منوط به تزریق سریع و قابل توجه اعتبارات ملی است.