جوان آنلاین: به اعتقاد مشاور معاون وزیر آموزش و پرورش، چالشهای کلاس اولیها در ایران شامل تفاوت زبان مادری، اختلاف اقتصادی و اجتماعی خانوادهها و اضطراب ورود به مدرسه است و دسترسی برابر به آموزش کیفی، توانمندسازی معلمان، جبران کمبودهای آموزشی و سیاستهای چندسطحی کلید موفقیت کودکان و عدالت آموزشی است.
شهره صادقی، مشاور معاون وزیر آموزش و پرورش و رئیس کارگروه کوثر قرارگاه جهادی عدالت تربیتی و نصیب آموزشی برابر وزارت آموزش و پرورش در گفتوگو با «جوان» درباره بزرگترین چالشهای آموزشی و روانی که کودکان کلاس اول با آن مواجهاند میگوید: چالش اول، تفاوت زبان مادری و زبان آموزش رسمی فارسی است. در بسیاری از مناطق کشور، کودکان با زبان مادری خود بزرگ میشوند و فارسی را به عنوان زبان دوم میآموزند. این موضوع میتواند باعث افت اعتماد به نفس، اضطراب و مشکلات یادگیری پایهای شود. مشکل بعدی، تفاوت اقتصادی و اجتماعی خانوادهها مهم است. بعضی کودکان از امکانات آموزشی و حمایتی کافی برخوردار نیستند و برخی دیگر امکان شرکت در پیشدبستانی یا کلاسهای تقویتی را ندارند و این باعث شکاف در آمادگی تحصیلی میشود. همچنین چالشهای روانی و اجتماعی هم وجود دارد. از جمله ورود به محیط جدید مدرسه، دورشدن از خانواده و قوانین کلاس، گاهی با اضطراب و ترس همراه است که اگر مدیریت نشود، میتواند منجر به انزوا و مشکلات روحی شود.
وی از تأثیر دسترسی به آموزش کیفی برابر بر آینده تحصیلی و اجتماعی کودکان گفت و اظهارداشت: آموزش کیفی پایه و اساس یادگیری و کلاس اول نخستین میدان در این زمینه است که باید برای رفع نابرابریهای آموزشی تلاش کرد. کودکی که در کلاس اول مهارتهای خواندن، نوشتن و محاسبه را درست میآموزد، احتمال موفقیتش در مقاطع بالاتر بیشتر است. از نظر اجتماعی، آموزش برابر باعث افزایش اعتماد به نفس، مهارتهای ارتباطی و مشارکت فعال در جامعه میشود. آموزش کیفی نه تنها فرد را رشد میدهد، بلکه عدالت اجتماعی و سلامت روانی جامعه را هم تقویت میکند.
صادقی در پاسخ به این سؤال که چگونه میتوان معلمان را برای شناسایی و حمایت از دانشآموزان با مشکلات خاص یا نابرابریهای آموزشی توانمند کرد، گفت: برگزاری دورههای آموزشی و کارگاههای عملی درباره روانشناسی کودک، تفاوتهای فرهنگی و یادگیری چندزبانه، همراهی و مشاوره با متخصصان آموزشی و روانشناسی در مدارس و ارائه ابزارهای شناسایی ساده و دفترچههای غربالگری پیشنهاد میشود تا معلمان بتوانند دانش آموزان نیازمند حمایت را زود تشخیص دهند.
وی درباره راهکارهای رفع کمبود امکانات در برخی مناطق بیان کرد: مهمترین اقدامات شامل تخصیص بودجه هدفمند برای تجهیز مدارس و تأمین وسایل آموزشی، استفاده از فناوری آموزشی حتی به صورت آفلاین در مناطق محروم، جذب نیروهای داوطلب، دانشجویان و بازنشستگان آموزش و پرورش برای کمک آموزشی و جبران کمبودها و اولویت دادن به مناطق کمبرخوردار و تأمین فضای مناسب برای آموزش پایه است.
جبران نابرابری خانوادگی موضوع دیگری است که وی به آن پرداخته و توضیح داد: مدارس میتوانند با ایجاد کانونهای آموزش والدین برای خانوادههای کمسواد یا کمزمان، طراحی تکالیف مدرسهمحور و برنامههای تقویتی در مدرسه برای کودکان محروم و استفاده از فضاهای مذهبی و فرهنگی مانند مساجد و حسینیهها در ایام تعطیل برای برنامههای آموزشی و سرگرمی با همکاری معلمان و دانشجویان نقش ترازکننده ایفا کنند.
به گفته وی، سیاستهای ملی و محلی برای ورود آرام کودکان به مدرسه باید چند سطحی باشد. در سطح ملی تأمین عدالت آموزشی، ایجاد زیرساختهای استاندارد، پیشدبستانی اجباری و برنامههای حمایت روانی- اجتماعی و در سطح محلی شناسایی خانوادههای آسیبپذیر، برگزاری برنامههای آمادهسازی پیشمدرسهای، افزایش مشارکت والدین و توسعه فضای آموزشی و رفاهی مدارس پیشنهاد میشود.