جوان آنلاین: کمبود آب و خشکسالیهای پیدرپی در یک دهه اخیر موجب شده است برخی از وزرا و معاونان بدون توجه به اهمیت امنیت غذایی مردم، هجمههای بسیاری به این بخش وارد کنند؛ یکی از مصرف بالای آب در بخش کشاورزی و صادرات آب مجازی گلایه میکند و دیگری از ارزانی گاز مصرفی گلخانههای کشور و صادرات گاز مجازی سخن میگوید. ظاهراً برخی برای نابودی و تضعیف بخش کشاورزی و وابستگی به واردات کمر همت بستهاند. با توجه به تکلیف قانونی توسعه و حمایتهای دولت از گلخانهها در برنامههای ششم و هفتم توسعه اقتصادی ضروری است مجلس نسبت به اجرای قانون در این بخش حساسیت بیشتری داشته باشد.
در سایه عملکرد ضعیف وزرای کشاورزی در همه دولتها و ناتوانی در دفاع از حقوق قشر زحمتکش کشاورز در کابینه دولت، بخش کشاورزی مانند بچه یتیمی است که مدام مورد انتقاد و هجمه قرار میگیرد. از یک سو ذینفعان واردات بخش کشاورزی و از سوی دیگر خواسته یا ناخواسته برخی از وزرا و معاونان دولت، این بخش را زیر سؤال میبرند.
ظاهراً دولت هیچ وظیفهای برای بهبود این بخش و افزایش بهرهوری در این سالها نداشته و صرفاً بهرهبرداران بخش کشاورزی با عملکرد ضعیفشان موجب افزایش مصرف آب در مزارع یا گازدر گلخانهها هستند، زیرا هر کدام از وزرا بدون توجه به مصلحت کشور و حفظ امنیت غذایی برای دفاع از عملکرد ضعیف خود، بدمصرفی را در بخش کشاورزی برجسته میکنند تا صادرات این بخش را با عنوان صادرات آب مجازی و گاز مجازی زیر سؤال ببرند.
توسعه گلخانهها به منظور صرفهجویی در مصرف آب و افزایش تولید یکی از تکالیف قانون برنامههای ششم و هفتم است که از اواخر دهه ۹۰ در دستور کار دولت وقت قرار گرفت. افزایش جمعیت و نیاز روزافزون به مواد غذایی در کنار خطرات طبیعی و مشکلات کشاورزی در ایران مسئلهای است که باید برای یافتن راهحلهای مطلوب، روشهای تولید نوین و مؤثری را جستوجو کرد. در این بین تولید بیشتر و یافتن اراضی مستعد کشت و نیز استفاده بهینه از امکانات موجود برای افزایش بهرهوری تولید از مهمترین اهدافی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
با توجه به خطر کمبود منابع آبی در کشور و اهمیت تأمین امنیت غذایی مردم، توسعه گلخانهها با ایجاد فضا و شرایط کاملاً مطلوب برای رشد محصولات کشاورزی باکیفیت در محیطهای قابل کنترل سهم بسزایی در افزایش کمی و کیفی تولیدات کشاورزی، افزایش بهرهوری در استفاده از اراضی و نهادههای تولید و ایجاد اشتغال مولد و ارزآوری ایفا میکند.
با توجه به اهداف وزارت جهاد کشاورزی و برنامههای مصوب اقتصاد مقاومتی و برنامههای ششم و هفتم توسعه کشور، در راستای افزایش کمی و کیفی محصولات کشاورزی با بهبود کارایی و صرفهجویی در مصرف آب و همچنین استفاده از شیوههای نوین تولیددر محیطهای کنترل شده گلخانهای برای استفاده بهینه از منابع محدود آب کشور و زمینهسازی برای ایجاد اشتغال پایدار و ایجادارزش افزوده در بخش کشاورزی و زیربخش باغبانی کشور، طرح توسعه گلخانههای کشور طی برنامه مدون ۱۰ ساله تا افق سال ۱۴۰۴ تصویب و ابلاغ شد.
بر اساس این برنامه مقرر بود بخش اعظم کشت سبزی و صیفی قابل انتقال از فضای باز به محیطهای کنترلشده هدایت شوند تا ضمن صرفهجویی مقادیر معتنابهی از منابع آبی کشور، زمینه آزادسازی اراضی کشاورزی و افزایش کمی و کیفی محصولات تولیدی نیز فراهم شود، از این رو توسعه گلخانهها با تکیه بر حمایتهای دولتی از تکالیف قانون برنامههای ششم و هفتم بوده است و از سال ۱۳۹۵ انتقال بخش کشاورزی از مزارع به گلخانهها در دستور کار دولتها قرار گرفت.
به این ترتیب گلخانهها به عنوان یکی از بسترها و ظرفیتهای تولید محصولات کشاورزی برای تأمین امنیت غذایی مردم فصل جدیدی را در دنیای کشاورزی پیشرفته و امروزی برای خود گشودهاند و در سالهای اخیر دولت و سرمایهگذاران بخش کشاورزی با درک اهمیت این موضوع، اهتمام ویژهای به توسعه کشت گلخانهای دارند.
افزایش تولید در واحد سطح و کیفیت محصول تولیدی با حداقل استفاده از سموم، بهرهوری در مصرف آب، بازاریابی مناسب و تنظیم برنامه کشت مطابق نیاز و حفظ بازار با تولید مداوم، تداوم کار و تولید محصول در تمام فصول سال با توجه به امکان کنترل عوامل محیطی و تنظیم شرایط مورد نیاز گیاه و ایجاد اشتغال پایدار و فرصتهای شغلی مناسب برای جوانان و دانشآموختگان کشاورزی و استفاده از اوقات فراغت کشاورزان در فصلهای پاییز و زمستان از مزیتهای توسعه کشت گلخانهای در کشور محسوب میشود.
عوامل بسیاری وجود دارد که نشان میدهد کشت گلخانهای نسبت به سایر روشها در بخش کشاورزی ارجح است، زیرا در این نوع کشت با مصرف تنها یکدهم آب نسبت به روش کشاورزی سنتی، بازدهی تولید بالاست و در بستر کشت نسبت به روش سنتی ۱۰برابر محصول بیشتری تولید میکند.
در کشت گلخانهای به علت فضای کنترلشده و قابل تغییر، امکان کنترل عوامل نامساعد جوی، بیماریها و آفات فصلی نسبت به فضای آزاد آسانتر بوده است، بنابراین از بین رفتن محصولات و سرمایه، کشاورزان و سرمایهگذاران را تهدید نمیکند، زیرا فضای کنترلشده موجب میشود نیاز به استفاده از سم کاهش یابد و محیط زیست نیز از تأثیرات مخرب سموم شیمیایی مورد استفاده در روش کشاورزی روباز و سنتی در امان بماند.
در گذشته حدود ۸ هزار هکتار گلخانه به صورت سنتی و غیراقتصادی وجود داشت که اکنون سطح گلخانهها به بیش از ۲۵هزار هکتار افزایش یافته است و با استفاده از ظرفیتهای بخش خصوصی و دولت تلاش میشود سیاستگذاریها در این حوزه به سمت ایجاد گلخانههای بزرگ مقیاس هدایت شود، همچنین با اشاره به منویات رهبر معظم انقلاب در حاشیه بازدید از نمایشگاه جهادکشاورزی در خصوص اهمیت تأمین امنیت غذایی مردم در سال ۱۴۰۱، با همکاری نمایندگان مجلس شورای اسلامی در کمیسیون تلفیق برداشت ۸/۱ میلیارد یورو از صندوق توسعه ملی در برای توسعه بخش کشاورزی مصوب شد.
مدیر عامل شرکت گاز: در بخش کشاورزی گاز مجازی صادر میکنیم
سالهاست مجتمعهای پتروشمی و فولادی دولتی و شبهدولتی از گاز یارانهای بهرهمند هستند و محصولات تولیدی خود را در بازار داخل با نرخ جهانی عرضه میکنند و صادرات گستردهای به خارج از مرزها دارند. از آنجا که آنها قدرت بالایی برای چانهزنی در دولت دارند، حتی به فروش ارزانتر محصولاتشان در بازار داخل کشور مکلف نیستند و در حاشیه امنی که برای خود ساختهاند، با استفاده از گاز ارزان سودهای کلانی عایدشان میشود.
حال در چنین فضای ناعادلانهای مدیر عامل شرکت گاز مصرف بالای انرژی را در کشور به نقد میکشد و از استفاده گلخانهها از گاز ارزان گلایه میکند.
روز گذشته سعید توکلی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در مراسم اختتامیه پویش کاهش ۱۰ درصدی مصرف انرژی، استفاده گلخانهها از گاز ارزان را زیر سؤال برد و گفت: گلخانههای ایران گاز را به ارزانترین قیمت دریافت میکنند و همیشه برای محصولات گلخانهای ایران که به خاطر گاز ارزان، قیمتهای رقابتی دارند، بازار و مشتری پیدا میشود. در واقع، علاوه بر صادرات آب مجازی، گاز مجازی صادر میکنیم. هنوز مردم و حتی بهرهبرداران کشاورزی در بخش گلخانهها فراموش نکردهاند که سال گذشته با قطع گاز گلخانهها، زحمات بهرهبرداران از بین رفت و محصولات سبزی و سیفی یخ زد و از بین رفت، همچنین نیمه نخست امسال نیز با قطع مکرر برق و آب، گلخانهداران به شدت متضرر شدهاند.