جوان آنلاین: تعطیلی‌های ناگهانی در کنار قطعی برق صنایع که حالا منجر به تشدید رکود شده، روند تولید و فعالیت بخش خصوصی را مختل کرده است. در روز‌های اخیر صحبت‌هایی از احتمال تداوم تعطیلی‌ها برای عبور از وضعیت کمبود آب و برق به میان آمده که اگرچه شاید تا حدودی مؤثر باشد، اما این سؤال را ایجاد می‌کند که اگر تعطیلی‌های گاه و بیگاه و خاموشی‌ها مؤثر بود چرا قطعی‌ها به بخش خانگی نیز رسید و البته خاموشی‌ها که پیش از این در زمان اوج گرما بود حالا به سایر فصل‌ها نیز رسیده است.
در‌پی مدیریت ناترازی‌های حوزه برق و آب و تشدید گرما، چهارشنبه هفته گذشته و با اعلام دولت، بیشتر استان‌ها تعطیل اعلام شدند. این تعطیلی ناگهانی البته مورد تبعیت بخش خصوصی قرار نگرفت و بیشتر شامل بخش دولتی و بانک‌ها شد. همانند اغلب تعطیلات ناگهانی دیگر که سازوکار به گونه‌ای است که بخش خصوصی معاف می‌شود در تعطیلات اخیر نیز بسیاری از شرکت‌ها به فعالیت خود ادامه دادند. دولت البته تعطیلی‌ها را در کاهش مصرف مؤثر عنوان کرد و حالا صحبت‌هایی از تداوم تعطیلی‌ها برای مدیریت ناترازی به میان آمده است.
این تعطیلی‌های ناگهانی البته به مذاق بخش خصوصی و تولید خوش نیامده است، چراکه در شرایط معمول نیز قطعی گسترده برق و گاز و در مواردی آب، کار تولیدکنندگان را با چالش رو‌به‌رو کرده است. تداوم این وضعیت منجر به تعدیل نیرو در برخی شرکت‌ها شده و بیم آن می‌رود در صورت کم توجهی دولت به حمایت از کسب و کار‌ها کار برای بخش خصوصی سخت‌تر شود.
آسیب فعالیت‌های اقتصادی از ناترازی انرژی
در حال حاضر برخی صنایع دو الی سه روز در هفته تعطیل هستند. این وضعیت آنها را برای تأمین سرمایه در گردش با مشکل رو‌به‌رو می‌کند. ابراهیم شیخ، معاون صنایع عمومی وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشاره به فشار قطعی برق به صنایع گفت: مسئله تأمین انرژی به‌ویژه برق، بعد از تسهیلات در گردش دومین درخواستی است که صنایع مطرح می‌کنند. دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان نیز با اشاره به محدودیت همزمان برق و گاز گفت: این محدودیت‌ها منجر به چالش برای صنعت سیمان شده است.
علی اکبر الوندیان درباره آخرین وضعیت تأمین برق و گاز صنایع تولید کننده سیمان، گفت: در اردیبهشت امسال در برق صنایع از جمله صنعت سیمان محدودیت ۹۰درصدی اعمال شد و طی چند روزی که صنایع مختلف از جمله صنعت سیمان با این مشکل مواجه بود کاهش تولید سیمان و در نتیجه افزایش قیمت را شاهد بودیم.
وی ادامه داد:، اما پس از مدتی با توافقی که بین وزارت صمت و نیرو صورت گرفت این محدودیت به ۵۰درصد کاهش یافت و امیدوار بودیم این روند تا پایان مرداد ادامه یابد. اما این روند ادامه نیافت و اخیراً میزان برقی که قرار بود در اختیار صنایع قرار گیرد کاهش یافته است.
دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان با بیان اینکه در اواخر هفته گذشته محدودیت ۷۵درصدی گاز به صنعت اعلام شد، ادامه داد: با این شرایط فقط ۲۵درصد گاز صنایع تأمین می‌شود.
وی با بیان اینکه بازار سیمان فعلاً در رکود است و شرایط یک ماه گذشته بر این مسئله حاکم بوده، گفت:، اما این وضعیت موقتی است و بعد از گذراندن این دوران باید تولید به گونه‌ای باشد که هم نیاز معمول را تأمین کند و هم بازسازی‌های بعد از جنگ را انجام دهد.
تشدید مشکلات تولید با تعطیلی‌های ناگهانی
تعطیلی‌های بدون برنامه‌ریزی قبلی و زمان بندی مشخص، هماهنگی میان بخش‌های مختلف را از بین می‌برد. این مسئله موجب افزایش هزینه‌های بنگاه‌ها، هدررفت منابع و کاهش بهره‌وری می‌شود و به طور کلی به شدت به فعالیت‌های اقتصادی آسیب می‌زند. در چنین شرایطی، بنگاه‌های خصوصی نمی‌توانند برنامه تولید را زمان بندی و قرارداد‌های حمل و نقل و توزیع را هماهنگ کنند.
بنابراین با توجه به نبود چشم‌انداز مشخص برای جبران کمبود منابع انرژی، ضروری است تا دولت تدبیر جدی‌تری برای مدیریت مصرف از طریق تعطیلات داشته باشد. در واقع اینکه این تعطیلی‌ها با برنامه‌ریزی انجام شود، دست‌کم اثرات منفی کمتری بر تولید خواهد داشت. به علاوه آن‌که در کلیت مدیریت مصرف با تعطیلی‌ها در شرایطی که بخش خصوصی همراه این تعطیلی‌ها نیست، نیز، اما و اگر وجود دارد. البته به نظر می‌رسد دولت از همین میزان کاهش مصرف نیز رضایتمند است. عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو با اشاره به تأثیر تعطیلات آخر هفته گذشته بر مصرف آب اظهار داشت: بر اساس ارزیابی‌های صورت گرفته پس از اعمال تعطیلی روز چهارشنبه گذشته، تعطیلی در یک ماه به‌طور میانگین موجب کاهش ۶ میلیون مترمکعبی مصرف آب در تهران می‌شود.
وزیر نیرو ادامه داد: تعطیلات چهارشنبه و پنج‌شنبه هفته گذشته موجب کاهش مصرف آب تهران به میزان ۳ هزارو ۸۰۰ لیتر بر ثانیه شد که معادل ۴۱۸ هزار مترمکعب است.
وی همچنین درباره صرفه‌جویی مصرف برق در این تعطیلات گفت: در روز چهارشنبه (۱ مرداد) مصرف برق کشور نسبت به روز قبل ۱۹ هزار مگاوات ساعت کاهش یافت که به‌طور میانگین معادل هزارو ۵۰۰ مگاوات در ساعت، یعنی یک‌ونیم برابر ظرفیت نیروگاه اتمی بوشهر است. سهم تهران در این کاهش حدود ۴۰۰ مگاوات بود. همچنین روز پنج‌شنبه (۲ مرداد) کاهش مصرف برق به ۳۹ هزار مگاوات ساعت رسید که معادل ۲ هزارو ۲۳۱ مگاوات در ساعت است.
وزیر نیرو با تأکید بر لزوم حمایت از تأمین برق صنایع با هدف افزایش ظرفیت تولید تأکید کرد: در فصل گرم سال‌جاری ۶ درصد برق بیشتری برای صنایع تأمین شد که این اقدام از طریق اعمال مدیریت مصرف برق در بخش‌های مختلف از جمله خانگی و اداری و افزایش ظرفیت تولید برق حاصل شده است.
تسنیم نیز در گزارشی اعلام کرد، برآورد و هدف‌گذاری دولت برای کاهش مصرف آب محقق شده و در روز چهارشنبه اول مرداد، مصرف آب در تهران به میزان حدودی بیش از ۴۰۰ هزار مترمکعب، یعنی بیش از ۱۰ درصد کاهش داشته است.
براین اساس با تحقق هدف‌گذاری کاهش ۱۰ درصدی مصرف آب تهران با تعطیلی چهارشنبه، پیش‌بینی می‌شود این تصمیم برای هفته جاری نیز در دستور کار دولت قرار گیرد.
کارشناسان تعطیلی‌های یکباره را راهکاری موقت و مسکن برای مدیریت مصرف انرژی و البته آسیب‌رسان به تولید عنوان می‌کنند. بر این اساس می‌توان با تعریف چارچوبی برای اعلام تعطیلی رسمی، همراه با زمان بندی معقول و مشارکت بخش دولتی و خصوصی، ضمن کاهش مصرف انرژی، از آسیب فعالیت‌های اقتصادی مولد و به هم ریختگی نظم کاری در کشور جلوگیری کرد.
