جوان آنلاین: کانال تلگرامی اندیشکده تهران در مطلبی با عنوان شرق آسیا و شتاب برای هستهای شدن نوشت:
اشتیاق به انرژی هستهای در جنوب شرق آسیا از دهه ۱۹۷۰ آغاز شد و کشورهای عضو آسهآن از طریق اسناد و نهادهایی، چون پیمان بانکوک، طرح اقدام انرژی آسهآن و شبکه تنظیم مقررات هستهای به دنبال بهرهبرداری صلحآمیز از این فناوری برآمدند. با این حال با وجود همکاریهای چندجانبه در زمینه دستیابی به انرژی هستهای، هر یک از کشورهای جنوب شرقی آسیا نیز مسیر متفاوتی را دنبال میکنند که در این مقاله مورد بررسی قرار میگیرد.
اندونزی
اندونزی، پیشتاز توسعه انرژی هستهای در جنوبشرق آسیا، از دهه ۱۹۵۰ بهطور فعال در این حوزه فعالیت داشته است. این کشور با شرکای مختلفی، چون آمریکا، روسیه، آلمان، ژاپن و چین همکاریهای گستردهای در زمینه طراحی، ساخت و ایمنی راکتورها داشته است. اندونزی ۲۹ مکان برای تأسیسات هستهای شناسایی کرده و هدفگذاری کرده تا سال ۲۰۵۰ بیش از ۲۰ نیروگاه با ظرفیت ۴۵ تا ۵۴ گیگاوات احداث کند.
فیلیپین
فیلیپین از پیشگامان انرژی هستهای در منطقه است و نیروگاه باتان آن با ظرفیت ۶۲۱ مگاوات در سال ۱۹۸۴ تکمیل شد، اما بهدلیل نگرانیهای مالی و ایمنی، پس از حادثه چرنوبیل در سال ۱۹۸۶، تعطیل شد. در دهه اخیر، فیلیپین با کشورهایی نظیر روسیه، آمریکا، کره جنوبی و فرانسه برای توسعه فناوری هستهای، بهویژه راکتورهای کوچک ماژولار، همکاریهایی را آغاز کرده است. پیشنهاد سرمایهگذاری ۷.۵ میلیارد دلاری شرکت آمریکایی نواسکایل پاور و بررسی نوسازی نیروگاه باتان نیز از مهمترین تحولات اخیر بودهاند.
ویتنام
ویتنام از دهه ۲۰۱۰ برنامهریزی برای ساخت دو نیروگاه هستهای با ظرفیت مجموع ۴ گیگاوات با مشارکت پیمانکارانی از ژاپن و روسیه در استان نین توان را آغاز کرده است. در آوریل ۲۰۲۵، دولت ویتنام برنامه ملی برق را بازنگری و تصویب کرد که در آن انرژی هستهای بهعنوان یک منبع کلیدی برای جایگزینی سوختهای فسیلی در نظر گرفته میشود و سرمایهگذاری ۱۳۶.۳ میلیارد دلاری برای امنیت انرژی تا سال ۲۰۳۰ پیشبینی شده است.
میانمار
میانمار از سال ۲۰۰۲ با همکاری روسیه تلاش برای دستیابی به انرژی هستهای را آغاز کرد. به دلیل ارتباطات مشکوک با کره شمالی و احتمال قاچاق مواد هستهای به ایران، کشورهای غربی نگرانیهایی درباره برنامه هستهای میانمار دارند. در مارس ۲۰۲۵ توافقنامهای برای ساخت یک نیروگاه هستهای کوچک ماژولار با ظرفیت اولیه ۱۱۰ مگاوات با روسیه امضا گردید که امکان افزایش ظرفیت آن تا ۳۳۰ مگاوات نیز پیشبینی شده است.
سنگاپور
سنگاپور در حال ارزیابی امکان استفاده از انرژی هستهای بهعنوان گزینهای کمکربن است و در این راستا توافقنامهای با آمریکا امضا کرده، اما هنوز اقدام اجرایی مهمی انجام نداده است.
مالزی
مالزی از دهه ۱۹۷۰ توسعه فناوری هستهای را آغاز کرد و در دهههای بعد با ایجاد نهادهای مختلف و همکاریهای بینالمللی، بهویژه با کره، ژاپن، فرانسه و آژانس بینالمللی انرژی اتمی، زیرساختهای فنی و انسانی خود را گسترش داد. هرچند این روند در سال ۲۰۱۸ متوقف شد، اما در سال ۲۰۲۴ دولت بار دیگر انرژی هستهای را بهعنوان گزینهای برای تولید برق پس از ۲۰۳۵ مطرح کرده و اقدامات قانونی و فنی لازم را آغاز کرده است.
تایلند
تایلند که پیشتر دو بار تلاش نافرجام برای توسعه انرژی هستهای داشته، اکنون در سومین تلاش خود رویکردی فعال و چندجانبه را در پیش گرفته و با تمرکز بر فناوریهای نوینی، چون رآکتورهای کوچک ماژولار، در حال تقویت زیرساختها، ارتقاء همکاریهای بینالمللی با کشورهایی، چون روسیه، چین، آمریکا و کره جنوبی و توسعه چارچوبهای ایمنی و نظارتی است.
در یک چشمانداز کلان روند هستهای شدن در جنوب شرق آسیا با الگویی محتاطانه و واقعگرایانه دنبال میشود که با نیازهای انرژی، تعهدات اقلیمی و اهداف امنیت انرژی کشورهای منطقه مانند اندونزی، فیلیپین و ویتنام همراستا است. این کشورها با تقویت نهادهای تنظیمگر، تربیت نیروی متخصص و مدیریت حساسیتهای سیاسی-اجتماعی، مدلی بومی و موفقتر از بسیاری کشورهای غرب آسیا در توسعه انرژی هستهای ارائه دادهاند.