در دنیای امروز که بسیاری از کشورها با بحران کاهش جمعیت و پیری روبهرو هستند، موضوع جوانی جمعیت به یک مسئله استراتژیک تبدیل شدهاست. آینده هر کشور در گروی نیروی انسانی جوان، پویـا و خلاق آن است. در این میان، نقش خانوادهها در تصمیمگیری برای فرزندآوری اهمیتی دوچندان مییابد.
گرایش به تکفرزندی، که در دهههای اخیر تحتتأثیر سبک زندگی مدرن، دغدغههای اقتصادی و فشارهای اجتماعی افزایش یافته، چالشهایی جدی در پی دارد. کودکانی که بدون خواهر و برادر بزرگ میشوند، در معرض کمبود مهارتهای اجتماعی، احساس تنهایی و فشارهای روانی بیشتری هستند.
از سوی دیگر، پدر و مادری که تنها یک فرزند دارند، در آینده با مسئولیتهای چند برابر مراقبتی و عاطفی روبهرو خواهند شد. فرزند بیشتر، به معنای مسئولیت بیشتر است، اما در عین حال به معنای سرمایهگذاری بر آیندهای پرامید نیز هست. خواهر و برادر نهتنها تکیهگاهی عاطفی برای یکدیگرند، بلکه در فرآیند رشد، همکاری، همدلی، رقابت سالم و مسئولیتپذیری را در محیطی طبیعی فرا میگیرند.
حمایت از خانوادههای چندفرزند، ارائه مشوقهای واقعی از سوی دولت و بازتعریف نگاه فرهنگی جامعه به فرزندآوری، از گامهای اساسی برای حفظ جوانی جمعیت و جلوگیری از بحرانهای آتی است. آینده از آنِ کشورهایی خواهد بود که امروز، فرزندان بیشتری برای ساختن فردایی بهتر تربیت میکنند. تکفرزندی و توسعه جمعیت؛ نگاهی به آیندهکشور در سالهای اخیر، الگوی خانوادهها بهسوی تکفرزندی تغییر یافتهاست؛ الگویی که هر چند در نگاه نخست ممکن است مزایایی مانند تمرکز بیشتر بر تربیت کودک یا کاهش هزینههای اقتصادی داشته باشد، اما در بلندمدت چالشهایی جدی برای جامعه و آینده کشور بههمراه خواهد داشت.
از جمله پیامدهای گسترش تکفرزندی میتوان به کاهش نرخ رشد جمعیت، پیری جمعیت، کاهش نیروی کار جوان و در نتیجه تضعیف پویایی اقتصادی کشور اشاره کرد. همچنین، کودکان تکفرزند ممکن است در حوزههای اجتماعی، از جمله تعامل با همسالان، همکاری و تحمل تفاوتها با چالشهایی مواجه شوند. توسعه متوازن جمعیت، نهتنها برای حفظ ساختار اقتصادی و اجتماعی جامعه ضروری است، بلکه نقش مهمی در حفظ فرهنگ، زبان و سرمایه انسانی کشور ایفا میکند. خانوادههایی با بیش از یک فرزند، علاوه بر تقویت روابط خانوادگی و اجتماعی، نقشی مهم در پایداری آینده کشور دارند.
با ترویج فرهنگ فرزندآوری آگاهانه و حمایت از خانوادهها از طریق سیاستهای تشویقی، رفاهی و آموزشی، میتوان مسیر توسعه جمعیت را به سوی تعادل و پویایی هدایت کرد. فرزندآوری نهتنها یک تصمیم فردی، بلکه یک مسئولیت اجتماعی و ملی است.