جوان آنلاین: ساختن پرتره از شهدا و افسران ارشد نظامی از واجبات سینمای ایران است که در این چند سال خوب یا بد به آن پرداخته شده است. فیلم صیاد به کارگردانی جواد افشار به زندگی نظامی و شخصی علی صیاد شیرازی میپردازد که البته برای رشادتهای این فرمانده مهم ارتش باید زودتر از اینها اثری در شأن ایشان ساخته میشد. فیلم صیاد به نظر میرسد قرار بوده یک اثر تلویزیونی باشد، این به منظور ضعفهای آن نیست، بلکه افشار که ید طولایی در ساختن سریالهای عظیم و پرقسمت دارد در صیاد هم همان مسیر سریالسازیاش را ادامه داده و انگار ازدیاد داستانکهای غیرمرتبط جان درامپردازی را گرفته است. به همین دلیل اگر فیلم سینمایی صیاد در قالب یک فیلم تلویزیونی ساخته میشد، میتوانست از انسجام روایی استانداردتری بهرهمند باشد، اما در شکل کنونی کارگردان سعی بر این دارد اتحاد ارتش و سپاه را نشان دهد و مخالفتهای شدید بنیصدر را از اتحاد سپاه و ارتش در جنگ نشان داده، اتحادی که بانی آن صیاد شیرازی بوده است. نمونه چنین روایتی بارها در مستندها نشان داده شده و مخاطب احتمالاً مخالفت بنیصدر با صیاد شیرازی را میداند، اما بهتر این بود که جواد افشار از مناسبات سیاسی درون کشور دوری و بیشتر روی صیاد شیرازی تمرکز میکرد. فیلم چهرههای سیاسی و نظامی را به خوبی نشان میدهد، اما در سکانسهای مختلف دچار کلیشهگویی یا پیامهای تکراری میشود، به همین دلیل خط روایی اثر با خدشه مواجه میشود و در بیشتر سکانسها کلیگویی صورت میگیرد، بهطوریکه انگار کارگردان اطلاعات درستی به مخاطب نمیدهد. اگرچه افشار توانسته تا حدی قهرمان بسازد و از قهرمانش بهرهگیری دفاعی و نظامی کند، اما به دلیل چگالی زیاد قصه، نمیتوانیم صیاد را در فیلم به عنوان قهرمان بپذیریم، زیرا پرداختن و پردازش قهرمان نیاز به مؤلفههای ژانری دارد. در اینجا در بیشتر سکانسها چهرهای مظلوم از صیاد شیرازی به مخاطب نشان داده میشود و ایضاً در برخی مناسبات سیاسی منفعل است.
قطعاً ضعف مهم فیلم صیاد از فیلمنامه میآید. در فیلمنامه میزان نقشها به درستی درنیامده است. نام آدمهای سیاسی گفته نمیشود و انگار مخاطب باید همه چیز را حدس بزند، این فرآیندهای ناکارآمد تأثیری منفی در کلیت اثر گذاشته است. پس بنابراین ژانر فیلم کار نمیکند به نظر میرسد صیاد یا فیلمهایی با این مضمون تنها به اجرا فکر میکنند، اما در اجرا هم شگفتی پدید نمیآید، جز صدای بیوقفه موسیقی و تانک و خمپاره و هلیکوپتر. بهرهگیری از همه تمهیدات صوتی مخاطب را اذیت میکند و اساساً نمیتواند کارکرد منطقی در یک اثر اکشن و جنگی داشته باشد، سینمای جنگ مؤلفههای روایی خاص خودش را دارد، به همین دلیل فیلم صیاد نمیتواند یک اثر پرتره درباره صیاد شیرازی باشد. اینگونه احساس میشود که با یک اثری مواجهیم که به تاریخ معاصر کشورمان میپردازد، اگر قرار باشد با هزینههای ملی به این شکل قهرمان ملی خلق کنند، نساختن چنین فیلمهای سینمایی بهتر است، چراکه زمان محدود سینما گنجایش این همه پرداختهای اشتباه را ندارد. زمانی که فیلمنامه با ضعفهای پیدرپی مواجه باشد، اجرا هم نمیتواند آن چنان جلوه خاصی داشته باشد. نکته مثبت در صیاد این است که با استفاده از هوش مصنوعی صدای شخصیتهای واقعی را میشنویم، یعنی زمانی که علی سرابی در نقش صیاد بازی میکند، صدای اصلی صیاد شیرازی را میشنویم که این برای اولین بار در سینمای ایران است.
فیلم صیاد برای اکران عمومی باید تدوین مجدد شود و زمان فیلم کم شود.