اختصاصی جوان آنلاین، مناقشه قره‌باغ در سال‌های مختلف باعث درگیری بین آذربایجان و ارمنستان شده است. قبل از توافق آتش‌بس در سال ۱۹۹۴، آذربایجان کنترل منطقه قره‌باغ و ۷ منطقه اطراف آن را از دست داد.
اما در سال ۲۰۲۰، در نتیجه جنگ ۴۴ روزه قره‌باغ، آذربایجان کنترل بخشی از قره‌باغ و ۷ ناحیه اطراف آن را به دست گرفت.
با توافق مشترک سران آذربایجان، ارمنستان و روسیه، نیرو‌های حافظ صلح روسی در کریدور لاچین (ارتباط ارمنستان و خانکندی) و خط تماس در قره‌باغ مستقر شدند.
با این وجود هم ارمنستان و هم دولت جدایی‌طلب در قره‌باغ کوهستانی اعلام کرده‌اند که آذربایجان از دسامبر ۲۰۲۲ قره‌باغ کوهستانی را محاصره کرده است و در نتیجه، کمبود غذا، دارو و انرژی به همراه دارد.
اما باکو ادعا‌هایی مبنی بر اینکه قره‌باغ در محاصره قرار دارد را قاطعانه رد می‌کند.
حالا و در این روز‌ها «نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان، جمهوری آذربایجان را به جمع‌آوری نیرو در مرز متهم کرد.
وی در جلسه هیئت دولت ارمنستان گفت: آذربایجان در حال جمع‌آوری نیرو در مرز با ارمنستان و در خط تماس با قره‌باغ است.
پاشینیان مدعی شده است که جمهوری آذربایجان قصد دارد علیه قره‌باغ و ارمنستان اقدام تحریک‌آمیز کند.
وزارت امور خارجه آذربایجان اظهارات مطرح‌شده توسط نخست‌وزیر ارمنستان را «یک دستکاری سیاسی جعلی دیگر» خواند.
این وزارتخانه گفت: همه می‌دانند که تهدید واقعی برای امنیت در منطقه، نیرو‌های مسلح ارمنستان هستند که برخلاف ادعا‌ها و تعهدات طرف ارمنی هنوز از خاک آذربایجان خارج نشده‌اند.
«سورن پاپیکیان» وزیر دفاع ارمنستان سفر خود به قبرس و یونان را لغو کرد و دلیل آن را تشدید اوضاع در مرز با آذربایجان عنوان کرد.
رسانه‌های ارمنستان نیز تصاویری از پیشروی کاروان نظامی از ایروان به سمت مرز پخش کردند.
همه این‌ها در حالی اتفاق می‌افتد که مقامات ارمنستان به رهبری پاشینیان ادعا می‌کنند که آذربایجان حمله خواهد کرد و ایروان برای شکایت از باکو در سطح بین‌المللی خود را برای تحریکات گسترده در مناطق مرزی آماده می‌کند.
از سوی دیگر پرواز‌های متعدد نظامی از باکو به اسرائیل در جریان است و رصد داده‌های هوانوردی آنلاین نشان می‌دهد در روز‌های اخیر چند بار هواپیما‌های ترابری رزمی ارتش جمهوری آذربایجان اقدام به پرواز به پایگاه‌های نظامی در سرزمین اشغالی کرده‌اند و مجموع این شرایط این سؤال را مطرح می‌کند، آیا جنگ سوم قره‌باغ در راه است؟
در حوزه نظامی شواهد زیادی وجود دارد که جمهوری آذربایجان در حال تشدید آمادگی رزمی خود در منطقه است. در روز‌های اخیر موارد زیادی از فیلم‌های ویدئویی مربوط به جابه‌جایی یگان‌های نظامی و تسلیحات و تجهیزات ارتش آذربایجان و بسیج نیرو‌ها و آمادگی رزمی آن‌ها منتشر شده است. اکثر گزارش‌ها از فعالیت شدید نیروی هوایی باکو برای جابه‌جایی ادوات و نیرو‌های پیاده نظام در مرز ارمنستان حکایت دارد. به صورت دقیق دو پرواز در روز‌های ۱۵ و ۲۹ ماه آگوست و دو پرواز دیگر در روز‌های اول و دوم ماه سپتامبر (چند روز پیش و همزمان با آغاز تحرکات ارتش باکو) صورت گرفته و مقصد هر چهار پرواز پایگاه هوایی عوودای اسرائیل در ۶۰ کیلومتری شهر ایلات بوده است. از سوی دیگر روسیه به‌شدت از تحولات منطقه و حرکت باکو و ایروان به سمت غرب ناراضی است، اما ظاهرا با توجه به درگیری در جنگ اوکراین فاقد ابزار‌های موثر برای ایفای نقش در منطقه است. به‌نظر می‌رسد تنها راهکار مسکو برای حفظ شرایط موجود، ورود به چالش‌های منطقه از طریق سازمان پیمان امنیت جمعی باشد.
راهبرد ایران
در این بین، همزمان با تشدید تنش‌ها در منطقه قره باغ و قفقاز خبر‌های ضد و نقیضی از سوی منابع منطقه‌ای منتشر می‌شود.
از جمله اکانت خبری تحلیلی با عنوان «گزارش جنگ قفقاز» در شبکه اجتماعی ایکس مدعی شده است که ایران از طریق تماس‌های دیپلماتیک و جلسات مختلف به آذربایجان برای خویشتنداری در صورت حمله به منطقه سیونیک ارمنستان هشدار داده است.
این اکانت خبری در ادامه همچنین افزوده است: «آذربایجان با اسرائیل و ترکیه اقداماتی را برای ایجاد طرح ب در صورت مداخله نظامی تهران علیه باکو انجام داده است.»
جمهوری اسلامی ایران پیشتر نیز نسبت به هرگونه تغییرات در جغرافیای سیاسی منطقه هشدار داده و اعلام کرده بود در صورتی که هرکدام از طرفین تنش در قره باغ قصد تغییر ژئوپلتیک منطقه قفقاز و تغییر مرز‌های بین المللی را داشته باشد، جمهوری اسلامی ایران خویشتنداری و سیاست بی طرفانه خود را کنار گذاشته و مستقیماً اقدام متقابل خواهد کرد.
آنطور که تسنیم گزارش داده است، جلسه کمیسیون مشترک نظامی ایران و جمهوری آذربایجان نیز شنبه در باکو تشکیل می‌شود.
پیش از این، سردار سرلشکر محمد باقری رئیس ستادکل نیرو‌های مسلح کشورمان در گفتگوی تلفنی با ژنرال ذاکر حسن‌اف وزیر دفاع جمهوری آذربایجان بر توسعه مناسبات و همکاری‌های دفاعی و نظامی دوجانبه تأکید کرده بود.
وی از آمادگی کامل نیرو‌های مسلح کشورمان برای شرکت در کمیسیون مشترک نظامی در باکو خبر داده و تصریح کرده بود: ایجاد امنیت و آرامش در مرز‌های مشترک تنها با همدلی و وحدت بین کشور‌های همسایه امکان‌پذیر است و حضور بیگانگان در منطقه موجب تنش و اختلاف خواهد شد.
در همین چارچوب هیئتی از ستادکل نیرو‌های مسلح کشورمان به ریاست امیر سرتیپ احدی، برای تقویت همکاری‌های نظامی و دفاعی دو کشور به آذربایجان می‌رود.
