در کتاب «زنان برتر ایرانزمین» نوشته پریسا آقارفیعی، به مشخصات، مسئولیتها و معرفی جایگاه زنان شناختهشده ایران پرداخته شده است.
روایت زن، روایت صبوری و محبت است. روایت عطیه الهی که با مظلومیت و جاذبه تربیت خود میتواند جهانی را تسخیر کند؛ موجود لطیفی که سختیها را به جان میخرد و مرهمی بر دلهای زخمخورده میشود. زن قدرتی است حک شده در دل تاریخ که گاه در لابه لای ورقهای کتاب زندگی گم میشود. در بستر تاریخ، همیشه حضور زن و نقش مهم او را در جامعه میبینیم که استعدادهای انسانیاش (ایمان، فهم، عقل، آگاهی، خلاقیت، ابداع و مشاوره) را بروز و ظهور داده است.
در بخشی از کتاب زنان برتر ایران زمین میخوانید:
هر گاه صحبت از نقش زن در دوران معاصر ایران میشود، غیر از آنچه به طور طبیعی و سنتی وظیفه وی میشمارند، بلافاصله حضور اجتماعی او در صحنههای نوین جامعه به ذهن متبادر میشود.
ساموئل بنجامین مؤلف سفرنامهای با نام خودش و با ذیل عنوان ایران و ایرانیان عصر ناصرالدین شاه، چندین اظهار نظر کرده است. اگر عجولانه قضاوت و نتیجهگیری شود که زنان ایرانی عقبافتاده و نادان هستند، اشتباه محض است. آنها اگر چه... تحصیلکرده و آشنا به تمدن غربی نیستند بلکه در امور اجتماعی و سیاسی کشور نفوذ دارند و در پشت پرده خیلی کارها با مشارکت و مساعی آنها میگذرد.
با کاوش در زوایای تاریخ، نقشهای دیگری غیر از صرفاً همسری و مادری را در همان هنگام هم که خبری از تحولات جدید و افکار نوین نبود، از زنان مییابیم.
ایشان حتی در زمانی که پردهنشین بودند، به هنرها و فنونی روی آوردند تا ابعاد مختلف وجودی خود را نشان دهند. در زمان قاجار ما به زنانی برمیخوریم که صاحب هنرهایی، چون نقاشی، تذهیب، مینیاتور و خوشنویسی بودند و در این عرصهها حتی در مقام استادی قرار داشته و بسیاری از هنرمندان بعدی را تربیت کردهاند، ولی نام و نشانی از ایشان چندان مشاهده نمیشود.
فاطمه سلطان خانمباشی
فاطمهسلطان باغبان باشی معروف به باشی و خانمباشی از همسران ناصرالدینشاه در سالهای آخر عمر اوست که بسیار محبوب بود، اما عشق شاه به خواهر کوچکترش ماه رخسار خانم او را چنان گرفتار حسادت کرد که ردپایی از او در ماجرای ترور همسرش بر جای مانده است.
ملافضه کتاب
وی زنی عالم، فاضل و ادیب و خوشنویس بود و کشفالغطا را نوشت. او سرپرستی تدریس اصول و فقه و حدیث را بر عهده داشت و بعضی از علما کتاب قوانین میرزای قمی را نزد او خواندند. گفتهاند که وی از راه استنساخ کتب امرار معاش میکرد.