طی سالیان اخیر، بسیاری از کشور‌های دنیا بر ضرورت افزایش جمعیت توجه بیشتری داشته و بر همین اساس سیاستگذاری‌های خود را به سمت‌وسوی سیاست‌های تشویقی افزایش جمعیت پیش برده‌اند. در این میان اروپایی‌ها با نرخ رشد جمعیت منفی در رأس کشور‌هایی هستند که برای تغییر در سیمای جمعیتی خود اقدام کرده‌اند؛ سیاست‌های تشویقی این کشور بیشتر در قالب کمک‌های مالی، ایجاد تسهیلات در امر آموزش، بهداشت، حتی به شکل بسته‌های مرخصی و ... مطرح می‌شود.
با توجه به اینکه کارشناسان کشور‌های جهان هنوز بر سر اینکه چه نوع سیاست‌های تشویقی می‌تواند موجب افزایش نرخ تولید مثل شود، اختلاف نظر دارند، به نظر نمی‌رسد این تدابیر تعادل جمعیتی را به طور کامل در کشور‌های سالخورده برقرار کند و در این شرایط کشور‌ها در شاخص‌هایی، چون درجه قوام خانواده با یکدیگر در حال رقابت هستند. با وجود همه این موضوعات حال به چند نمونه از اقداماتی که کشور‌ها در زمینه افزایش جمعیت و تشویق به فرزندآوری انجام داده اند اشاره می‌کنیم:
در انگلستان، اختصاص ۵۲ هفته مرخصی زایمان برای زنان که ۳۹ هفته آن همراه با حقوق است انجام می‌شود. به این شکل که در شش هفته اول دوره مرخصی ۹۰ درصد حقوق کامل پرداخت می‌شود و در مابقی مرخصی حداقل دستمزد برای پرداخت در نظر گرفته می‌شود.
نروژی‌ها دادن مرخصی با حقوق به والدین جهت نگهداری فرزندان را از جمله سیاست‌های خود اعلام کرده‌اند که نه فقط در خصوص افزایش جمعیت بلکه در زمینه حمایت از کودکان تازه متولد شده هم قابل توجه است. تخفیف ساعات کاری به همراه دریافت مزایای شغلی برای والدین و تصویب قوانینی در زمینه ایجاد مراکز رفاهی و حمایتی برای مراقبت روزانه از کودکان، بخشی از این حمایت‌هاست.
در کشور دانمارک تبلیغاتی با عنوان «برای دانمارک این کار را بکن!» توسط یک آژانس مسافرتی انجام می‌شود که زوج‌های این کشور را تشویق می‌کند تا در سفر بچه‌دار شوند. به این صورت که زوج‌ها اگر بتوانند ثابت کنند که در سفر بارور شده‌اند می‌توانند برنده امتیاز سه ساله محصولات و کالا‌های مربوط به کودک شوند. این طرح با عنوان خلاقانه «تعطیلات به نفع کودکان» انجام می‌شود.
اسپانیایی‌ها بخشی از سیاست‌های تشویقی خود را نقدی کرده‌اند و ۲۵۰۰ یورو برای تولد هر بچه پرداخت می‌کنند.
جمهوری چک اختصاص مرخصی زایمان تا سه سال تحت شرایط خاص به همراه دریافت حداقل حقوق پس از مدت در نظر گرفته شده را قانونی کرده است.
در اسلواکی اختصاص دو سال مرخصی زایمان به همراه پرداخت ماهانه ۲۵۶ یورو در دو سال اول تولد بچه در نظر گرفته شده است.
دولت کره‌جنوبی که سال‌ها با نرخ پایین زاد و ولد دست و پنجه نرم کرده است برای تشویق خانواده‌ها ۳ هزار دلار برای تولد هر بچه به زوج‌ها می‌دهد.
از اقداماتی که دولت آلمان در جهت تشویق به فرزندآوری انجام می‌دهد، کمک مالی به پدران و مادران شاغلی است که به دلیل تولد فرزند خود یا مرخصی به واسطه نگهداری از فرزند، دستمزدی دریافت نکردند، بنابراین حمایت مالی، مردان یا زنانی که دستمزدی دریافت نکرده اند، دو سوم دستمزد خود را با افزایش ۲/۳۷۵ دلاری در هر ماه از دولت دریافت می‌کنند و کسانی که حقوق پایین‌تری می‌گیرند صددرصد حقوق خود را از دولت دریافت می‌کنند؛ اگر یکی از والدین در مرخصی باشد تا ۱۲ ماه می‌تواند به صورت فوق در مرخصی باقی بماند با ضمانت اینکه بعد از ۱۲ ماه به همان شغل قبلی خود باز می‌گردد و اگر هر دو والدین در مرخصی باشند تا ۱۴ ماه می‌توانند اینگونه کنار خانواده خود حضور داشته باشند.
فرانسه نیز مانند دیگر کشور‌های اروپایی حمایت مالی خود از والدینی را که بچه‌دار می‌شوند به وزارتخانه‌های مربوطه ابلاغ کرده تا خانواده‌ها در زمان بچه‌دار شدن هیچ ترسی درباره از دست دادن شغل خود به دلیل مرخصی طولانی یا مخارج فرزندان نداشته باشند. قانوناً خانواده‌های فرانسوی تا سه سال می‌توانند با ضمانت اینکه به شغل خود بر می‌گردند، کنار فرزند خود حضور داشته باشند. همچنین دولت به صورت سالانه از سه سالگی تا سنین تعیین شده نسبت به کمک هزینه‌های مالی فرزندان برای پیش‌دبستانی و همچنین دوران مدرسه و دانشگاه به خانواده‌ها تضمین قانونی می‌دهد.
سبد کالا و همچنین کاهش اخذ مالیات و استفاده از امکانات دولتی برای فرزندان و خانواده‌ها در نظر گرفته می‌شود و دولت در صورت استخدام خدمتکار برای خانواده‌هایی که بچه‌دار شده‌اند، هزینه خدمتکار را تا حدی تقبل می‌کند. دریافت سالانه هزار یورو کمک مالی در صورت داشتن بچه سوم هم بخشی از این قوانین است.
کمک دولت سوئد برای فرزندآوری مرخصی ۱۵ ماهه برای والدین است و آنها اجازه دارند بعد از این مدت تا هشت سالگی کودک به طور متناوب مرخصی بگیرند و در زمان مرخصی نیز ۸۰ درصد حقوق خود، معادل ۴۸۰ روز کاری بهره‌مند شوند. همچنین خانواده‌هایی که بعد از ۳۰ ماه برای فرزند بعدی اقدام می‌کنند از امکانات ویژه‌ای برخوردار می‌شوند.
در ژاپن بر اساس قانون کودومو تیت که در سال ۲۰۱۰ اجرایی شد خانواده‌هایی که فرزند تا سن ۱۵ سال دارند ماهانه تا ۱۳ هزار ین کمک مالی دریافت می‌کنند از سوی دیگر پدر و مادر یک به یک می‌توانند با نصف حقوق خود تا سقف تعیین شده در مرخصی باشند و بدون هیچ تغییری به کار قبلی خود بازگردند.
کشور روسیه حمایت مالی از خانواده‌هایی را که برای اولین یا دومین و حتی سومین بار دارای فرزند می‌شوند به دولت و نهاد‌های مسئول ابلاغ کرده است؛ بنا بر این ابلاغ، خانواده‌هایی که دارای فرزند می‌شوند نسبت به پرداخت مالیات تا سقف تعیین شده معاف می‌شوند و حمایت‌های مالی برای تربیت و رشد فرزندان نیز تا حدی توسط سبد‌های کالای حمایتی و همچنین به صورت نقدی به خانواده‌ها پرداخت می‌شود.
*حقوقدان
