۱۵ سال قبل از عام‌الفیل و ۶۸ سال قبل از هجرت نبوی حضرت خدیجه (س) در خانواده‌اى موحد و مؤمن به آیین ابراهیم حنیف (ع) و در شهر مکه دیده به جهان گشود و پس از ۶۵ سال زندگی با شرافت و فضیلت، در تاریخ دهم رمضان سال دهم بعثت و سه‌سال قبل از هجرت رسول خدا به مدینه، دعوت حق را لبیک گفت.
نام پدر آن حضرت «خویلد ابن اسد» و نام مادرش «فاطمه دختر زائدة بن الاصم» می‌باشد. پدر ومادر خدیجه با چند واسطه به «لوی بن غالب» می‌رسد که جدّ اعلای پیامبر خداست و مادرمادر خدیجه «هاله» دختر عبدمناف از اجداد پیامبر اسلام است. بنابراین خدیجه هم از طرف پدر و هم از سوی مادرش با پیامبر اسلام هم نسب می‌باشد. (سفینه البحار، ج ۱، ص ۳۷۹)
حضرت خدیجه (س) قبل از ولادت، در کتاب آسمانی انجیل که بر حضرت عیسی نازل شد به عنوان «بانوی مبارکه و همدم مریم در بهشت» یاد شده است، در آنجا که در توصیف پیامبر اسلام (ص) خطاب به عیسی چنین آمده: «نسله من مبارکة، وهی مونس أمک فی الجنه؛ نسل او از مبارکه (بانوی پربرکت) است که همدم مادرت مریم در بهشت می‌باشد» (بحارالانوار، ص ۳۵۲، ج ۲۱) علاوه بر این در عصر جاهلیت که وجود زن پاکدامن بسیار کم بود، و بسیاری از زنان به انحراف‌های عصر جاهلی آلوده بودند، حضرت خدیجه به خاطر قداست و پاکی در همه ابعاد، به عنوان «طاهره» [پاک سرشت و پاک‌روش]خوانده می‌شد و نیز شخصیت خدیجه در همان عصر آن چنان چشمگیر و مورد احترام خاص و عام بود که او را با عنوان «سیده نسوان» [سرور زنان]می‌خواندند. (ذبیح‌الله محلاّتی، ریاحین الشریعه، ج ۲، ص ۲۰۷)
ازدواج با پیامبر ختمی مرتبت (ص)
در جامعه آن‌زمان برای حضرت خدیجه (علیها السلام) کفو اخلاقی وجود نداشته و به همین خاطر به‌رغم وجود خواستگار‌های متعدد، ازدواج نکرده بودند.
حضرت خدیجه بانویی تاجر و بسیار ثروتمند بود که پیش از ازدواج با پیامبر، از او خواست کاروان تجاری‌اش را تا شام همراهی کند. پس از همین سفر، ابوطالب با جمعی از بزرگان بنی‌هاشم به خواستگاری خدیجه برای ازدواج با پیامبر اسلام رفتند. این بانوی بزرگ پس از پذیرش ازدواج با آن حضرت، مهریه را از مال خودش قرار داد. (کافی، ج ۵، ص ۳۷۴)
پس از خواندن خطبه عقد توسط ابوطالب، وقتی پیامبر آماده رفتن به همراه ابوطالب شدند، حضرت خدیجه به ایشان عرض کرد: «به سوی خانه خود بیایید که خانه من خانه شما و خودم خدمتکار شمایم.» (بحار الأنوار، ج۱۶، ص ۴) شدت محبت پیامبر (ص) به حضرت خدیجه (س) به حدی بود که فرمودند: «از خداوند خواستم به خاطر عشقی که به او دارم در بهشت نیز او همسر من باشد...». (مناقب أهل البیت (ابن المغازلی)، ج ۱، ص ۴۲۲)
فرزندان حضرت خدیجه از پیامبر اسلام (ص)
همه فرزندان پیامبر (ص) به‌جز ابراهیم از حضرت خدیجه (س) بودند. طبق نقل مشهور، فرزندان پیامبر و خدیجه شش تن بودند، دو پسر به نام‌های قاسم و عبدالله و چهار دختر به نام‌های زینب، رقیه، ام کلثوم و فاطمه (س). برخی از منابع نیز هفت یا هشت فرزند برای خدیجه از پیامبر نام برده‌اند. (ابن‌کثیر، البدایة والنهایة، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۹۴)
عروج به قصری در بهشت
بیشتر منابع تاریخی، وفات حضرت خدیجه (س) را در سال دهم بعثت، یعنی سه سال قبل از هجرت پیامبر (ص) از مکه به مدینه ذکر کرده‌اند. (طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۱۱، ص۴۹۳)
خدیجه کبری (سلام الله علیها) در لحظات احتضار «اسماء بنت عمیس» را به نزد خویش طلبید و در مورد دخترش فاطمه زهرا (سلام‌الله علیها) به او سفارشاتی کرد. آنگاه فاطمه را نزد پیامبر (ص) واسطه قرار داد که از رسول خدا، خواهش کند تا یکی از لباس‌های خود را کفن خدیجه قرار دهد. وقتی فاطمه نزد پدر رفت و درخواست مادر را مطرح کرد، اشک از چشمان حضرت جاری گشت، چیزی نگذشت که جبرئیل نازل شد در حالی که کفنی از بهشت همراه خویش داشت که خداوند آن را برای خدیجه فرستاده بود.
از اینرو پیامبر (ص) همسر وفادار خود را با قلبی آکنده از حزن و اندوه ابتدا با ردای خودشان و سپس با ردای بهشتی، کفن کردند و او را در قبرستان «معلاه» در مکه به خاک سپردند.
در خصوص جایگاه رفیع حضرت خدیجه در بهشت نقل است که وقتی رسول اکرم (ص) در حال احتضار قرار گرفت، فاطمه زهرا (س) دربارة جایگاه آن حضرت در قیامت پرسش‌هایی کرد، از جمله پرسید: «[در آن روز]مادرم خدیجه کجاست؟» حضرت فرمود: «فی قَصْرٍ لَهُ أرْبَعَةُ أبْوابٍ إلی الجَنَّةِ؛ [خدیجه]در قصری است که چهار در به سوی بهشت دارد.» (بحار الانوار، ج ۲۲، ص ۵۱۰)
