آیین همسرداری و توجه و محبت به خانواده از جمله حوزه‌هایی است که دین مبین اسلام درباره آن رویکرد‌هایی سازنده و تعالی‌بخش دارد. آثار مکتوب بی‌شماری که در این زمینه تألیف شده نیز عموماً برگرفته از آیات قرآنی و سیره و احادیث معصومین (ع) است. آنچه در ادامه می‌خوانید گلچینی از بوستان پربار کلام معصوم (ع) در این زمینه است.
حضرت محمد (ص):
- بهترین مردان امت من، آن کسانی هستند که نسبت به خانواده خود خشن و متکبر نباشند و بر آنان ترحم و نوازش کنند و به آنان آزار نرسانند.
- این گفتار مرد به همسرش که «من تو را دوست دارم»، هرگز از قلب زن بیرون نمی‌رود.
- هر کس به بازار رود و هدیه‌ای برای خانواده‌اش بخرد و ببرد، [پاداش او]مانند کسی است که برای نیازمندان صدقه می‌برد [و هنگامی که هدیه را به خانه می‌برد]و باید قبل از پسران به دختران بدهد، زیرا کسی که دخترش را شادمان کند، مانند کسی است که یک بنده از فرزندان اسماعیل را آزاد کرده است. هر کس [با دادن هدیه‌ای]چشم پسری را روشن کند، گویا از ترس خدا گریسته است و هر کس از ترس خدا بگرید، خداوند او را داخل نعمت‌های بهشت کند.
- نشستن مرد در کنار خانواده‌اش، نزد خدای بزرگ دوست‌داشتنی‌تر از اعتکاف [و نشستن]در این مسجد من است.
- کسی که زنی دارد که [آن زن]به او آزار می‌رساند، خداوند نماز و کار‌های نیک زن را نمی‌پذیرد تا اینکه به مرد کمک و او را راضی کند، اگرچه این زن تمام عمر را روزه بگیرد و نماز بخواند و بندگان را آزاد و دارایی [اش]را در راه خدا انفاق کند، این زن نخستین کسی است که وارد آتش جهنم می‌شود. سپس حضرت فرمودند: مرد نیز چنین گناه و عذابی دارد اگر زنش را آزار دهد و [به او]ستم کند.
- حق مرد بر زن این است که [زن]ملازم خانه او باشد و به شوهرش دوستی، محبت و دلسوزی کند و از خشم وی دوری گزیند و آنچه را مورد رضایت اوست انجام دهد و به پیمان و وعده وی وفادار باشد.
- بهترین زنانتان، زنی است که بامحبت، فرزندآور و سازگار باشد و بدترین آنان زنی است که لجباز باشد.
- خوشا به حال زنی که شوهرش از او راضی باشد.
- بر زن است که [برای شوهرش]خوشبوترین عطرهایش را بزند و قشنگ‌ترین لباس‌هایش را بپوشد و از زیباترین زینت‌هایش استفاده کند.
- بهترین زنان شما آن زنی است که برای شوهرش آرایش و زینت می‌کند، اما از بیگانگان خود را می‌پوشاند.
- برای زن جایز نیست که شوهرش را به بیش از توانایی‌اش مجبور کند.
- مردم! زن‌های شما بر شما حقی دارند و شما هم بر آنان حقی دارید. حق شما بر آنان این است که کسی را که شما رضایت ندارید، بدون اجازه به منزلتان وارد نکنند.
امام صادق (ع):
- هرگاه یکی از شما به مسافرت برود و سپس از سفر برگردد، پس باید برای خانواده خود به اندازه‌ای که توانایی دارد سوغاتی بیاورد.
- به زنان خود تهمت نزنید [و نسبت ناروا ندهید]، زیرا در این کار [برای شما]پشیمانی طولانی و کیفر سختی خواهد بود.
- خوشا به سعادت آن زنی باد که شوهرش را بزرگ دارد و به او آزار نرساند و همیشه از شوهرش فرمانبری کند.
- هر زنی که در خانه شوهرش چیزی را برای سامان دادن وضع خانه جابه‌جا کند، خداوند نظر [رحمت]به او می‌کند و هر کس مورد نظر [رحمت]خدا قرار گیرد، خدا عذابش نمی‌کند.
حضرت علی (ع):
- همیشه با همسرت مدارا و با او به نیکی همنشینی کن تا زندگیت باصفا شود.
امام رضا (ع):
- کسی که از راه حلال برای تأمین رفاه خانواده‌اش تلاش می‌کند، همچون مجاهدی است که در راه خدا جهاد می‌کند.
- بدان که زنان گوناگونند، برخی از آنان دستاوردی گرانبها و تاوان [رنج‌های آدمی]هستند و این زن کسی است که به شوهرش محبت می‌کند و عاشق اوست.
امام سجاد (ع):
- برای من به بازار رفتن و خرید یک درهم گوشت برای خانواده‌ام که میل به گوشت دارند از بنده آزاد کردن دوست‌داشتنی‌تر است.
امام باقر (ع):
- همان‌گونه که مردان دوست دارند زینت و آرایش را در زنانشان ببینند، زنان نیز دوست دارند زینت و آرایش را در مردانشان ببینند.
- برای زن هیچ شفیعی نزد پروردگارش به اندازه رضایت شوهرش سودمندتر نیست.
