علاوه بر مفاسد مختلف مالی، اخلاقی و سیاسی در دوران پهلوی، در حوزه اجتماعی نیز به دلیل سیاستگذاری‌های غلط و ناکارآمدی‌های کارگزاران و ساختار‌های رژیم، معضلاتی دامنگیر جامعه ایرانی شد، به طوری که در گزارش مربوط به سال ۱۳۵۶ با عنوان کتاب «تشریح وضع کلی ایران» سفارت‌امریکا از شیوع اعتیاد و مصرف مواد مخدر سخن گفته شده و آمده است:
ایران کشوری است که در دام اعتیاد می‌باشد. ۱۶۰هزار نفر جواز استفاده از مواد مخدر را دارند و ۳۵۰هزار نفر هم به طور غیرقانونی معتاد هستند که در بین این‌ها کلاً ۲۰ تا ۴۰هزار نفر هروئین مصرف می‌کنند. اعتیاد در میان امریکایی‌های مقیم ایران فراوان است. روش بوروکراسی بین پلیس و ژاندارمری و گمرک باعث گسترش بیشتر آن شده است. ما به دولت ایران پیشنهاد کرده‌ایم به پاکستان در مورد کنترل مرزهایش فشار بیشتری بیاورد (اسناد لانه جاسوسی امریکا، ج ۱، ۲۷۱- ۲۷۰)
طبق اسناد لانه جاسوسی امریکا، با احتساب افراد دارای مجوز و معتادان غیرقانونی، در مجموع ۵۱۰ هزار نفر از ایرانیان در دام اعتیاد گرفتار بودند که این آمار در مقیاس جمعیت ۳۴ میلیون رقم بالایی را نشان می‌داد، ضمن اینکه تصریح شده که چارچوب‌های اداری میان نهاد‌های مسئول در دوران رژیم پهلوی نقشی مؤثر در گسترش اعتیاد در ایران داشته‌اند، به همین سبب در هفته‌های پایانی حکومت پهلوی، در هنگامه سقوط رژیم ستم‌شاهی، محمدرضا شاه به طور مکرر از وعده‌های خود برای مبارزه با فساد در کشور سخن می‌گفت، به طوری که در گزارشی با طبقه‌بندی سری و قید «غیرقابل دسترسی برای خارجیان» آمده است: در زمینه سیاسی رژیم متعهد شده است برنامه آزادسازی شاه ادامه خواهد یافت و وعده کرده است همه زندانیان سیاسی آزاد خواهند شد و همچنین فعالیت‌های اعضای خاندان سلطنتی را محدود کرده و یک برنامه پرشدت ضدفساد به راه انداخته و آزادی مطبوعات و حق مردم برای اجتماع و استقلال دانشگاه‌ها را اعلام داشته است (ج ۱، ص ۸۱۹).
اما به دلیل اینکه مردم نسبت به عزم و اراده جدی رژیم برای مبارزه با فساد در ساختار سیاسی کشور، تردید داشتند، اعتباری برای حرف‌های مقامات رژیم قائل نبودند. در یکی از گزارش‌های سری سفارت امریکا مربوط به ۲۶ مرداد ۱۳۵۷ آمده است: «عموم مردم شاهد بوده‌اند که برنامه‌های مبارزه با فساد طرح شده و نتیجه‌ای عاید نشد و لذا یک تلاش جدید اعتباری نخواهد داشت، مگر اینکه افرادی که به شاه خیلی نزدیک‌ترند حداقل در هر فعالیت دیده شوند. اقدامات کم‌اهمیت‌تری نیز باید انجام گیرند، مسافرت بیشتری را برای حج اجازه دهند و هواپیمایی ملی ظرفیت فعلی را بهتر تقسیم کند. تبلیغات کمتری برای فیلم‌های سینمایی انجام دهند و از این قبیل امور» (اسناد لانه جاسوسی امریکا، ج ۱:ص ۷۶۷).
