ارتش روسیه روز چهارشنبه و در ششمین روز جنگ در اوکراین اعلام کرد کنترل کامل شهر خرسون در جنوب اوکراین را در دست گرفته‌است. ایگور کوناشنکوف، سخنگوی وزارت دفاع روسیه در بیانیه‌ای نوشت: «یگان‌های نیرو‌های مسلح روسیه کنترل کامل مرکز منطقه خرسون را به دست گرفته‌اند.» این اولین مرکز استانی در اوکراین است که از شروع جنگ، نیرو‌های روسی کنترل آن را به دست گرفته‌اند. این در حالی است که روس‌ها انتظار داشتند در همان روز نخست جنگ در اوکراین بتوانند کنترل این کشور را به‌دست گیرند، اما به نظر می‌رسد تا کنون همه اهداف روسیه در جنگ علیه اوکراین محقق نشده‌است. در ارتباط با تحولات جاری اوکراین، روزنامه «جوان» گفت‌وگویی را با آقای «سیدرضا میرطاهر»، کارشناس مسائل اروپا داشت و نظرات او را درباره جنگ در اوکراین جویا شد.
* چطور شد روسیه تصمیم گرفت عملیات نظامی در اوکراین را آغاز کند و این جنگ تا کجا ادامه خواهد داشت؟
مدت‌ها بود روسیه هشدار می‌داد در صورت عدم قبول درخواست‌هایش، با اوکراین برخورد خواهد کرد و روز پنج‌شنبه گذشته نیز پوتین به عنوان دفاع از مناطق تازه مستقل شده شرق اوکراین، دستور حمله به لوهانسک و دونتسک را صادر کرد، اما خیلی زود مشخص شد که مسئله جنگ در اوکراین خیلی فراتر از دونتسک و لوهانسک است و روس‌ها در نظر دارند شرق اوکراین را به طور کامل تسخیر کنند. روس‌ها علاوه بر دونتسک و لوهانسک، عملیات نظامی خود را متوجه شهر‌های خارکیف در شمال شرق، کی‌یف در مرکز و شمال اوکراین و از جنوب در شبه جزیره کریمه به سوی بندر ماریوپول در دریای آزوف کردند و ظاهراً تصمیم دارند بندر اودسا را نیز به تسخیر درآورند. اگر روس‌ها موفق به تسخیر مناطق مورد نظر و شرق اوکراین شوند، دیگر جای مهمی در شرق اوکراین باقی نخواهد ماند و، چون دولت اوکراین از پذیرش خواسته‌های روسیه درباره به رسمیت شناختن لوهانسک و دونتسک سرباز می‌زند و الحاق کریمه به اوکراین را قبول نمی‌کند، روس‌ها به‌دنبال تبدیل اوکراین به یک دولت غیرنظامی هستند و تأکید دارند اوکراین موضوع عضویت در ناتو را کنار گذارد، اما، چون کی‌یف با این درخواست‌ها مخالفت می‌کند، لذا انتظار می‌رود طی روز‌های آتی شاهد نبرد‌هایی سخت در خارکیف، کی‌یف و اودسا باشیم.
* برخی منابع روسی با شروع جنگ پیش‌بینی کرده‌بودند این جنگ در چند روز به نتایج خود می‌رسد، اما اکنون حدود یک‌هفته است که جنگ ادامه دارد، علت ادامه دار شدن جنگ و عدم دستیابی ارتش روسیه به اهداف خود در روز‌های نخست جنگ در اوکراین چیست؟
در حال حاضر به نظر می‌رسد پیشروی نیرو‌های روسی با توجه به عدم تأمین مواد لجستیکی با کندی پیش می‌رود. روس‌ها در سال‌های اخیر تجربه جنگ با ۱۲۰هزار نیرو در جبهه گسترده‌ای مانند اوکراین را نداشته‌اند، ضمن این که مشخص شده بسیاری از تجهیزات روس‌ها مستعمل هستند که فقط مدرنیزه شده، اما کارایی در صحنه نبرد ندارند. همچنین معضل اصلی ارتش روسیه درباره پشتیبانی و تدارکات نیرو‌های نظامی است و موادغذایی کافی و سوخت لازم برای تأمین این نیرو‌ها با مشکل مواجه شده‌است. همچنین روس‌ها در پیشروی سریع و اولیه خود، پاکسازی در مسیر شهر‌ها انجام ندادند و اکنون نیرو‌های دفاع مردمی و ارتش اوکراین مدام به کاروان‌های تدارکاتی روس‌ها حمله می‌کنند و این معزل اساسی روس‌هاست. همچنین وقتی ستونی از تانک و نیروی نظامی ارتش روسیه به طول ۶۴کیلومتر به سمت کی‌یف روانه شد، نشان دهنده ضعف نیروی نظامی است، چون اگر اوکراین نیروی هوایی در اختیار داشت به راحتی می‌توانست این ستون تانک‌ها را بمباران کند، هرچند در حال حاضر امکانات نیروی هوایی زیادی در اختیار اوکراین نیست.
به طور کلی مأموریت‌های روسیه در حمله به اوکراین را چگونه می‌توان ارزیابی کرد؟
روسیه سه سناریو را در اوکراین دنبال می‌کند. سناریوی اول که همان جدا کردن لوهانسک و دونتسک و مناطق مجاور و ایجاد منطقه حائل است. سناریوی دوم مذاکره با دولت اوکراین و قبولاندن درخواست‌های مسکو به کی‌یف است که تا کنون در جریان مذاکرات در مرز بلاروس ناکام مانده و سناریوی سوم و حداکثری این است که روس‌ها بتوانند همه نقاط شرق از دریای سیاه به علاوه کی‌یف را تصرف کنند و دولت اوکراین را به غرب برانند و روسیه بتواند با تصرف بندر ماریوپول و اودسا دسترسی اوکراین به دریای سیاه را مسدود و همه مناطق شرق اوکراین را تصرف کند. روس‌ها تلاش دارند تمامی سواحل دریای سیاه را از بندر اودسا و ماریوپول بگیرند و با مولداوی همسایه شوند و توان حاکمیتی خود بر کی‌یف را برقرار کنند.
با توجه به برخی تهدیدات هسته‌ای اعلام شده از سوی مقامات روسیه علیه غرب، آیا جنگ اوکراین توانسته است واقعیت استراتژیک جدیدی را در اروپا برقرار کند؟
واقعیت این است که روس‌ها آگاه هستند وارد جنگ نیابتی با ناتو شده‌اند، البته مسکو نگران است که ناتو و امریکا به صورت مستقیم وارد جنگ شوند و هشدار هسته‌ای روس‌ها هم به این دلیل است که هشدار جدی بدهد که به هیچ عنوان غرب و اروپا وارد جنگ مستقیم با روسیه در اوکراین نشوند. این موضوع به کرات از سوی لاوروف و دیگر مقامات روسی مطرح شده، ضمن این که روس‌ها همواره تأکید دارند اوکراین قابلیت هسته‌ای شدن را دارد و از همین رو نیز تلاش دارند تهاجم خود را توجیه کنند، هرچند ناتو نیز مکرر اعلام می‌کند که تصمیمی برای مداخله در اوکراین ندارد. روس‌ها در زمان برنامه‌ریزی برای جنگ، ضمن این که عملیات فریب را نمایش می‌دادند و تصمیم برای حمله را رد می‌کردند، اما می‌دانستند واکنش غرب در صورت جنگ تا چه حد خواهد بود و خودشان را برای تحریم‌ها آماده کرده‌بودند، اما اکنون غرب از همه جبهه‌ها در حال فشار وارد کردن به روسیه است. فشار غرب به روسیه از جبهه‌های رسانه‌ای، سیاسی، اقتصادی و ورزشی است و این موضوع فشار دوچندانی به روس‌ها وارد می‌کند. در عین حال از آنجا که روسیه تسلیحات هسته‌ای در اختیار دارد و سلاح هسته‌ای ماهیت بازدارنده دارد، مسکو با اعلام هشدار هسته‌ای اعلام می‌کند که هرگونه اقدام غرب با واکنش شدید مواجه خواهد شد و این مسئله باعث می‌شود غرب نتواند هرکاری را در برابر روسیه در اوکراین انجام دهد و شاید از این رو بتوان شاهد برخی تغییرات استراتژیک در اروپا بود.
