سرویس جامعه جوان آنلاین: با پیدا شدن سر و کله ویروس کرونا در روزهای پایانی سال ۹۸ و اجرای طرح فاصلهگذاری اجتماعی، بسیاری از کسب و کارها کساد شد و معیشت بسیاری از خانوادهها تحتتأثیر همهگیری این ویروس قرار گرفت. از همان روزهای نخستین انتشار این ویروس، گروههای جهادی و فعالیتهای خیریه مردمی برای همدلی و همراهی با افراد و خانوادههایی که معیشت شان از همهگیری ویروس کرونا آسیب دیدهاست، فعالیتهای خیریهشان را آغاز کردند، اما با ادامه فعالیتهای این ویروس و سختگیرانهتر شدن تدابیر برای مهار و جلوگیری از سرکشی بیشتر آن، تبعات اقتصادی ویروس کرونا بیش از پیش خود را نشان داد. حالا تنها خانوادههای فقیر و نیازمند نبودند که زندگیشان از آمدن این ویروس تحتتأثیر قرار گرفته است، بسیاری از خانوادههایی که پیش از این شغل و درآمدی داشتند، با آمدن کرونا شغلشان را از دست دادهاند و دیگر درآمدی برای گذران زندگی ندارند. کرونا آمار نیازمندان جامعه ما را زیادتر کردهاست، اما به موازات افزایش تعداد نیازمندان، خیرین پای کار آمدند تا شکاف میان اقشار مختلف را، با مواسات و همدلی پر کنند. این حرکتها با فرمان رهبر معظم انقلاب مبنی بر برپایی رزمایش کمک مؤمنانه و مواسات و همدلی حالا شکل و شمایل متفاوتی به خود گرفتهاست. حالا تمام مردم ایران یکپارچه دست به دست هم دادهاند تا دیگر کسی دغدغه سفره خالیاش را نداشته باشد؛ تا دوباره کودکان خانوادههای نیازمند و فقیر لبخند بزنند و از همه مهمتر مردان و زنان سرپرست خانواری که حالا شغل و درآمدشان را از دست دادهاند، شرمنده عائلهشان نباشند.
پویش بخشش اجاره ودرصدی از حقوق
تعطیلی کسب و کارها بر اثر شیوع کرونا آغازی برای شکلگیری بسیاری از حرکتهای خیریه بود، در طول این مدت بسیاری از صاحبان مشاغل، صاحبخانهها و مغازهها که میدانستند کسب و کار و معیشت مردم به واسطه تبعات اقتصادی ویروس کرونا آسیبدیده بخشی یا تمام اجاره خانه و اجاره مغازهشان را بخشیدند. اغلب این افراد که نمیخواهند نامی از آنها برده شود یا تصویرشان از رسانهها پخش شود، سخاوتمندانه با مستأجرانشان همراهی کردند، تعدادی دیگر هم برای تشویق دیگران به این کار خیر به رسانهها آمدند و درباره کار خیر ایشان توضیح دادند. پویش بخش اجارهبها همچنان هم ادامه دارد و علاوه بر مردم، سازمانها و نهادهای آستان قدس رضوی اوقاف و امور خیریه بسیاری از سازمانهای دیگر هم پای کار آمدند با همدلی و همراهی با همدیگر از این بحران عبور کنیم.
نخستین گروهی که به پویش اهدای درصدی از حقوق پیوستند، فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بودند. سردار رمضان شریف، سخنگوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از تصمیم فرماندهان سپاه در اختصاص ۲۰ درصد حقوق ماهانه خود تا پایان بحران کرونا در طرح کمک مؤمنانه به افرادی که شغل خود را از دست دادهاند، خبر داد. به گفته وی آحاد کارکنان سپاه برای این حرکت خیر اعلام آمادگی کردهاند.
بعد از این ماجرا بود که بسیاری از کارکنان نهادهای مختلف در این طرح شرکت کردند و بخشی از درآمد خود را برای رزمایش کمک مؤمنانه اختصاص دادند. در این میان برخی از چهرههای مشهور هم به میدان آمدند. علیرضا بیرانوند، دروازهبان تیم ملی ایران یکی از این افراد بود که برای همدلی با مردم در شرایط اقتصادی سخت کرونا، شعار ایران همدل را سر داد و از چهرههای دیگر نیز برای همراهی در این طرح دعوت کرد. یکی دیگر از این چهرهها محمد جواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات است. وی در صفحه اجتماعی خود اعلام کرد به همراه معاونانش برای پنج ماه یک چهارم حقوق ماهانهشان را برای این همدلی اختصاص میدهند. وزیر جوان نیز از اپراتورهای تلفن همراه و شرکتهای فعال در حوزه فضای مجازی دعوت کرد در ایفای مسئولیت اجتماعی به این جریان بپیوندند.
چنین پوششهایی میتواند موجب تشویق نهادها و سازمانهای مختلف برای حضور مؤثرتر و جدیتر در عرصه مواسات و همدلی شود.
نگرانیهای ادامهدار کرونایی
روز گذشته مبتلایان به کرونا در مقایسه با دو روز پیش ۲۰۰ نفری افزایش داشت؛ از چند روز پیش شلوغی خیابانهای پایتخت بیم و امید کرونایی ایجاد کردهبود. به گفته مقامات وزارت بهداشت، همچنان استراتژی اصلی این وزارتخانه بیماریابی گسترده با انجام بیش از ۵/۱ میلیون تست کرونا است. رئیس مرکز اطلاعرسانی وزارت بهداشت درباره آخرین آمار مبتلایان گفت: بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی در ۲۴ ساعت منتهی به روز گذشته هزارو ۱۱۲ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در کشور شناسایی شد که با این حساب مجموع بیماران کووید۱۹ در کشور به۹۲ هزارو۵۸۴ نفر رسید. به گفته جهانپور در همین مدت ۷۱ نفر هم جان خود را از دست دادهاند.
یکی دیگر از نگرانیهای کرونایی، امتحانات پایان ترم دانشآموزی و دانشگاهی است. وزیر آموزش و پرورش جدولی را برای امتحانات نهایی ارائه و به این نکته هم تصریح کردهاست که کنکور ۲۰ روز پس از پایان امتحان نهایی برگزار خواهد شد. به گفته حاجی میرزایی از نیمه خرداد امتحانات پایه دوازدهم به مدت سه هفته و بهصورت حضوری برگزار خواهد شد. از طرف دیگر، مسئولان دانشگاهی میگویند اگر بنا باشد امتحانات به صورت حضوری برگزار شود، این موضوع نیازمند بازگشایی خوابگاهها برای دانشجویان شهرستانی است که خودش میتواند مشکلاتی را در پی داشته باشد. معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزیر کشور و رئیس سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور هم تصریح کردهاست: با توجه به شرایط و میزان حضور شهروندان در بوستانهای شهری و با توجه به اجرای ضروریات طرح فاصلهگذاری اجتماعی پیشنهادی مبنی بر تعطیلی مجدد بوستانهای پایتخت از سوی ستاد مقابله با بیماری کرونای تهران مطرح شدهاست که البته نیازمند سنجش و ارزیابی برای تصمیمگیری مجدد است. در صورت ضرورت پس از انجام ارزیابی مراتب به ستاد ملی برای تصمیمگیری ارسال میشود.
سرمایه اجتماعی رابطه امام و مردم
در نظام اسلامی یکی از سرمایههای بزرگ اجتماعی رابطه امام و مردم است و امام برای حفظ این رابطه و بر مبنای همین سرمایه اجتماعی در خیلی از مواقع راهکارهایی و راهبردهایی را بیان میکند.
بر این اساس مقام معظم رهبری از یکی از مؤلفههای تقویت ارتباط اجتماعی که همان بحث مواسات و همیاری و کمک به همدیگر است، بهره بردند. در واقع رهبری برای جلوگیری از گسست و تزلزل بین قشرها و گروههای مختلف جامعه مبحث مواسات و همیاری را مطرح کردند. خلأهای اقتصادی که به جهت ویروس کرونا به وجود آمد، موجب شده تا خیلی از افرادی که اهل کار و تلاش هستند به خاطر پروتکلهای اجتماعی نتوانند کار کنند و تبعات اقتصادی این بیماری موجب شده تا افرادی که قبلاً نیازمند نبودند هم بهواسطه شرایط پیش آمده، دچار چالش معیشتی شوند. در این مدت نیازمندان کشور افزوده و بار اجتماعی و روانی بر جامعه و خانوادهها ایجاد شدهاست که اگر رهبری وارد نمیشدند و این تئوری و نظریه مواسات را مطرح نمیکردند، ما با مشکلات اجتماعی و خانوادگی زیادی مواجه میشدیم، اما رهبری با طرح رزمایش مواسات از این مسئله جلوگیری کردند و برای اینکه پیوند بین گروهها و قشرهای مختلفی ایجاد شود، حضرت آقا این رزمایش کمک مؤمنانه را مطرح کردند. این طرح همدلی و مواسات از بخش عظیمی از ناملایمات روحی و روانی که ممکن بود در افراد و خانوادهها و در جامعه اثر منفی بگذارد، جلوگیری کرد.
اینجا نقش رهبر به عنوان رصدکننده جامعه است. وقتی که ملاحظه میکند مشکلی پیش آمده که میتواند در آینده جامعه تأثیر منفی داشته و موجب آسیبهای اجتماعی شود به عنوان امامالمسلمین پیشگام میشوند و جامعه را راهبری میکنند. طرح مواسات بر همین اساس مطرح شد. نکته دیگری که در این طرح حائز اهمیت است، این است که اگر طرح مواسات با استقبال مردم مواجه شد به خاطر مطرح شدن این طرح از سوی مقام معظم رهبری بود و اگر هر کس دیگری به غیر از رهبری به طور مثال دولتیها این موضوع را مطرح میکردند، مردم اقبالی نشان نمیدادند؛ چراکه معتقدند این وظیفه دولت است که در این حوزه وارد شود، اما نقشی که رهبری به واسطه قداست شخصی و جایگاه اجتماعی دارند، موجب شده تا کلام ایشان اینچنین اثرگذار باشد و حرکت بسیار خوبی از جانب مردم و همچنین نیروهای مسلح آغاز شود.
تعلیق یا تبدیل برنامههای شهری
خیلی از برنامههای شهری به دلیل کرونا تعطیل شدهاست. البته به گفته روابط عمومی معاونت اجتماعی شهرداری تهران برنامههای این معاونت به خاطر کرونا یه به حالت تعلیق درآمده یا تغییر شکل دادهاند.
رضا محبی به «جوان» گفتهاست که نمایشگاه توانمندسازی زنان که قرار بود اسفندماه برگزار شود، به حالت تعلیق درآمده و مجدد در ماههای آینده برگزار خواهد شد. وی همچنین گفته است برنامه نوروزگاه که قرار بود به صورت میدانی در پایتخت برگزار شود، تبدیل به برنامههای مجازی و رسانهای شدهاست و مواردی را همچون برنامههای قرآنی، خونمونی، کنسرت آنلاین، شهربازی و... شدهاست که یا از شبکه ۵ صدا و سیما پخش میشود یا از طریق صفحات مجازی قابلدسترس است.
در همین رابطه، رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران با اشاره به اینکه اجرای طرح الزام استفاده از ماسک در حمل و نقل عمومی در ستاد ملی مقابله با کرونا تصویب شده و باید در روزهای آتی اجرایی شود، افزود: ممکن است تهیه ماسک برای برخی امکانپذیر نباشد با توجه به اینکه در ماه مبارک رمضان هستیم شهروندان میتوانند انفاق اقلام بهداشتی را انجام دهند.
به گفته زهرا صدراعظم نوری، یکی از نگرانیهایی که وجود دارد حضور در محیطهای عمومی از جمله ایستگاههای مترو، قطارها و اتوبوسها است که لازم است فاصله اجتماعی در آنها رعایت شود و حتماً افراد از ماسک و دستکش استفاده کنند بر همین اساس این پیشنهاد توسط کمیسیون سلامت شورای شهر و کمیته ویژه نظارت بر فعالیتهای مقابله با کرونا در شهر تهران مطرح و پیگیری شد در حقیقت این پیشنهاد در ستادملی مقابله با کرونا مطرح و تصویب شد.
پیشنهاد یک حرکت ماندگار فرهنگی
محمدعلی گودینی*
حالا که نمایشگاه قرآن و نمایشگاه کتاب برگزار نشده خوب است بخشی از هزینههایی که برای انجام این نمایشگاهها و کارهایی از این دست صرف میشد، به بیماران اختصاص یابد. حتی میتوان برای قدردانی از زحمات کادر درمان بخشی از این هزینهها را در قالب هدایای فرهنگی و کتاب به آنان هدیه کرد. به طور مثال میتوان از تعداد کتابهایی که در این نمایش در نمایشگاه کتاب به فروش میرفت ۱۰ درصد را به پزشکان و کادر درمانی هدیه کرد تا یک کار فرهنگی ماندگار صورت بگیرد و از سوی دیگر قدر زحمات پزشکان، پرستاران و کادر درمان ارج نهاده شود. البته میتوان بخشی از کار را هم به صورت هدیه کتاب به مناطق محروم و کودکان فقیر اختصاص داد، اگرچه برخی دستگاهها بودجههایی برای این کار دارند، اما این کار میتواند به صورت یک کار فرهنگی ماندگار در بیاید و در کنار رزمایش همدلی مؤمنان کار فرهنگی هم انجام شود. این اقدام میتواند از طرف جامعه فرهنگ و هنر صورت بهصورت بگیرد و موجب همدلی میان اقشار و گروههای مختلف اجتماعی میشود.
*نویسنده حوزه دفاع مقدس
تفاوت کار خیر در جامعه اسلامی با جامعه غربی
حجتالاسلام عباس نصیری فرد*
ما در کشورهای دیگر هم مؤسسات خیریه و کمک به مردم را داریم، اما تفاوتی که این حرکتها در کشورهای توسعهیافته با جمهوری اسلامی ایران دارد، در این است که در این کشورها یکسری استانداردهای توسعهیافتگی وجود دارد و بر اساس یک سری شاخصها و ساختارها، افرادی را به عنوان نیازمند مطرح میکنند. در این کشورها به خیلی از افراد بیبضاعت توجهی ندارند، چون معتقدند این وظیفه دولت است که به این افراد رسیدگی کند. از سوی دیگر خیریههای فعال در کشورهای غربی بر اساس رویکرد دینی فردگرایانه به مسائل نگاه میکنند. بر اساس تحریفاتی که در ادیان مسیح و یهود شده بیشتر رابطه دینی و اعتقادی را رابطهای فردی مطرح میکنند و چندان بر جنبههای اجتماعی آن تأکید ندارند، اما در جوامع اسلامی این نگاه کاملاً متفاوت است و مردم کمک به همنوع را به عنوان یک وظیفه دینی تلقی میکنند و برای رضای خدا این کار را انجام میدهند و این نیت اشتیاقی را در افراد ایجاد میکند تا برای کار خیر و همدلی داوطلب شوند.
در رابطه با بحث حضور نیروهای مسلح و بسیج در این طرح باید گفت فلسفه اصلی وجود نیروهای مسلح در جامعه تأمین امنیت و استقلال کشور است. بخش مهمی از امنیت جامعه هم امنیت روانی و امنیت اقتصادی است. اپیدمی ویروس کرونا امنیت روانی و اقتصادی مردم را تحتتأثیر قرار داد. بنابراین نیروهای نظامی همچون سپاه و بسیج هم به جهت وظیفه ذاتی خود در تأمین امنیت جامعه وارد شدند. این نیروهای مسلح از فرمانده گرفته تا یک سرباز ساده همه نیروهای مسلمان مذهبی و انقلابیاند و بر اساس نیت قربالهی وارد این عرصه شدند و بسیار هم خوب عمل کردند. یک نکته دیگری که در کشور ما وجود دارد و در کشورهای غربی نیست، رابطه بسیار خوب و برادرانه بین مردم و نیروهای مسلح است، در حالی که در کشورهای دیگر بین مردم و نیروهای مسلح چندان رابطه عاطفی وجود ندارد بر همین اساس هم مردم از حرکتهای نیروهای مسلح استقبال میکنند؛ چراکه در تمام سختیها و تنگناها، مثل سیل، زلزله و ویروس کرونا در کنار مردم بودهاند. رمز موفقیت نیروهای مسلح سپاه و بسیج همین است که همیشه در کنار مردم حضور داشتند و مردم آنها را به عنوان خادمان خود میپذیرند.
*رئیس مجمع تبیین و ترویج تمدن نوین اسلامی
حرکت خیری که در هیچ جای دنیا مشابه ندارد
حجتالاسلام احمد سالک*
ما شاهد آن هستیم که در سطح کشور حرکت بسیار زیبایی در رابطه با فرمایش حضرت آقا و رزمایش کمک مؤمنانه صورت گرفتهاست. وقتی این حرکت را با حرکتهایی که در سایر کشورهایی که تحت رصد داریم مقایسه میکنیم، میبینیم در هیچ کجای دنیا چنین حرکتی که در ایران با حضور همه مردم و خیرین برپا شده دیده نمیشود. در این رزمایش هر کسی به هر نوعی که توانسته حضور پیدا کرده و کمک میکند. ما چنین چیزی را در سطح جهان نداریم به طور نمونه امریکاییها چند مرکز خیریه دارند و صفهای طولانی مردم برای گرفتن غذا در برابر این خیریهها تشکیل میشود. بعد هم که غذا تمام میشود میگویند تمام شد و دیگر چیزی نداریم، اما در ایران در طول این مدت چند ماه درگیری با کرونا، کمکهای مردم به همدیگر و همدلی آنها قطع نشدهاست. ما در این زمینه نسبت به کشورهای دیگر امتیازات بسیاری داریم و این مثل روز روشن است. مهمترین امتیاز ما نسبت به سایر کشورها این است که ملت پشتیبان نظام و انقلاب است. در حال حاضر ترامپ تمام نیروهای مسلحش را بسیج کردهاست، اما در ایران مردم بر اساس تدین و ایمانشان پای کار آمدهاند. حتی آنهایی که تفکر ملیگرایی دارند با همین تفکر هم پای کار آمدند؛ چراکه کشورشان را دوست دارند، اما باید مردم را برای ادامه این کار خیر تشویق کرد.
* نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی
درخشش سپاه در روزهای کرونایی
ماموستا فایق رستمی
حقاً و انصافاً رزمایش «کمک مؤمنانه» سپاه در دنیا زبانزد و الگوی مناسبی برای دیگر کشورهای دنیا شدهاست. امروز همه مردم، خیرین، مسئولان دولتی و نظامی، پزشکان و کادر درمانی برای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا و کمک به یکدیگر پای کار آمده و در کنار یکدیگر بهدنبال هدف مشترک و ریشهکنی این بیماری تلاش میکنند. برگزاری رزمایش «کمک مؤمنانه» و توزیع بستههای معیشتی و غذایی در این ماه مبارک رمضان، خانوادههای نیازمند کردستانی را خوشحال کرده و امیدوارم همواره تداوم داشته باشد. سپاهیان در این روزهای کرونایی خوب درخشیده و با بسیج تمام امکانات دغدغه و نگرانیهای مردم را کم کردهاند.
*نماینده مردم استان کردستان در مجلس خبرگان رهبری