سرویس دین‌واندیشه جوان آنلاین: حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی آملی در مصاحبه با شماره ۲۲ ماهنامه عصر اندیشه در باب جایگاه علوم عقلی و لزوم پرداخت به حکمت عملی در حوزههای علمیه گفت: «متأسفانه در طول تاریخ این مسئله به صورت روشن برای متولیان مراکز حوزوی ترسیم نشده بود و تصور می‌کردند پرداختن به مسائل عقلی و مباحث حکمی و کلامی و فلسفی باعث دور شدن از دین و معارف و حقایق دینی است. در حالی که این فکر درست نیست و فهم مسائل دینی در طراز مباحث برهانی جز از راه علوم عقلی امکا‌ن‌پذیر نخواهد بود. به عنوان مثال، در فهم حکمی از احکام الهی در باب نماز، صوم یا حج منابع و روایات متعددی به‌صورت عام یا خاص، مطلق یا مقیّد، حاکم یا محکوم و... وجود دارد و چنانچه دانش اصول یا فقه و سایر دانش‌ها مانند علم رجال و حدیث را در فهم یک حکم از احکام الهی دخیل ندانیم و علم فقه را به بازوان اجتهاد نسپاریم، قطعاً نخواهیم توانست فرعی از فروع دینی را استنباط کنیم... یکی از امتیازات تشیع مسئله عقلانیت و عقل‌گرایی است. از عقلی که در مکتب تشیع شکل می‌گیرد، در اصطلاح به عقلانیت وحیانی یاد می‌شود. امروزه این عقلانیت وحیانی در سایه اندیشه‌های بلند حکما و متکلمین و فق‌هایی مانند حضرت آیت‌الله جوادی آملی به نصاب و جایگاه قابل‌قبولی رسیده است... چنانچه بتوانیم بین علوم عقلی و نقلی به عنوان یک فرهنگ در حوزههای علمیه به‌ویژه حوزه علمیه قم تعامل ایجاد کنیم و مابین این دو علوم عقلی و نقلی از لحاظ جایگاه، روش و منهج عقل و نقل مناسبات درستی برقرار نماییم، حوزههای ما در سایه عقل و نقل رشد و شکوفایی پیدا می‌کند و به مراتب برکات آن افزون‌تر خواهد بود. همچنین عقل نیز می‌تواند در پرتو نقل به اهتزاز درآید و مفاهیم بسیاری را در اختیار جامعه بشری قرار دهد... در پیشینه حوزههای علمیه نوعی از آمیختگی بین حکمت عملی، شامل تدبیر منزل، سیاست مُدُن، اخلاق و حکمت نظری شامل طبیعیات، ریاضیات، منطقیات و الهیات، وجود داشت. متأسفانه امروزه حوزه‌ها در مسیری گام برمی‌دارند که گمان می‌کنند دین در فقه و اصول خلاصه می‌شود و به رغم اینکه می‌کوشند اخلاقی زیست کنند، اما در زیست اخلاقی به معنای علمی وفادار نمانده‌اند و از این جهت حوزه‌ها بسیار آسیب‌پذیرند. متأسفانه امروزه به حکمت عملی پرداخته نمی‌شود و جایگاه آن در حوزه‌ها بسیار کمرنگ است.»
