سرویس سیاسی جوان آنلاین: با گذشت بیش از چهار سال از روز امضای برجام، اروپاییها تاکنون تنها به یک تعهد خود پایبند بودهاند و آن «حضور در جلسه فصلی و دورهای کمیسیون مشترک برجام با حضور معاونان وزرای خارجه ایران و گروه ۱+۵ یا وزرای خارجه دو طرف معاهده» است. همین «صرفاً حضور» را نیز جماعتی در داخل کشور به عنوان یک اقدام ارزشمند یاد میکنند و آن را دلیلی محکم مبنی بر اراده کافی اروپا برای حفظ برجام تفسیر میکنند، بدون آنکه انبوهی از تعهدات برزمین مانده برجام توسط کشورهای غربی را آنگونه که شایسته است عنوان کنند، کمااینکه اروپاییها بعد از گذشت بیش از ۵۰ ماه از برجام تنها به اظهار تأسف از عدم اجرای تعهدات خود و امریکاییها پرداخته و در مقابل به ابراز تشر و تهدید نسبت به ایران در صورت ادامه روند کاهش تعهدات متمرکز شدهاند و متأسفانه دولتمردان نیز کماکمان فروپاشی برجام را عامل به خطر افتادن امنیت و ثبات در منطقه غرب آسیا عنوان میکنند.
هفته گذشته رئیسجمهور کشورمان بار دیگر عنوان کرد که «فروپاشی برجام به ضرر دنیا خواهد بود» و پیش از این وزیر امورخارجه و معاون وزیر امور خارجه کشورمان نیز خاتمه یافتن احتمالی برجام در هفتههای آتی را عاملی برای افزایش ناامنی در منطقه تفسیر کرده و نسبت به این مسئله به طرف غربی هشدار دادند.
اینکه اتخاذ چنین مواضعی چه هزینههای سیاسی و امنیتی و بینالمللی را برای کشور به همراه خواهد داشت، خود بحث مفصلی را میطلبد، اما اصرار طرف ایرانی به برگزاری جلسه کمیسیون مشترک برجام با حضور مقامات اروپایی که در ششم دسامبر (۱۵ آذر) با حضور سیدعباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه و همتایان او در گروه ۱+۴ برگزار خواهد شد علاوه بر آنکه علاقه تیم مذاکرهکننده کشورمان را به برگزاری بدون نتیجه و ویترینی نشان میدهد، تقویت کننده این دیدگاه است که حفظ برجام به هر قیمتی و با اقدامات فاقد نتیجه عینی، همچنان نخستین اولویت تمام عیار برای دولت برای اداره کشور است!
از برجام اروپا قطع امید کنید
سیدقاسم جاسمی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفتگو با تسنیم با انتقاد از مشی دولت و مجموعه دستگاه دیپلماسی کشور برای امیدواری به اروپاییها در اجرای تعهدات برجامی، اظهار داشت: با وجود کارشکنیهای متعدد امریکاییها در روند اجرای برجام، اروپاییها اصرار دارند که جمهوری اسلامی ایران بر این توافق پایبند باشد، اما خودشان کوچکترین اقدامی در حفظ برجام انجام ندادهاند. عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس با تأکید بر اینکه اروپاییها توان مقابله با سیاستهای سلطهطلبانه امریکاییها را ندارند، گفت: متأسفانه دستگاه دیپلماسی کشور همچنان نسبت به حیات برجام و اجرای تعهدات اروپاییها امیدوار است که معتقدم دولتمردان باید از اروپاییها نیز قطع امید کنند. تصمیمات لازم برای برداشتن گامهای بعدی در جهت کاهش تعهدات برجامی ایران اتخاذ شده است و در موقع لزوم عملیاتی خواهد شد. گامهای بعدی کاهش تعهدات برجامی ایران باید محکمتر از گامهای قبلی برداشته شود، البته اروپاییها نیز تاکنون خلاف تعهداتشان در چارچوب برجام عمل کردهاند و ما نیز باید اقدامات لازم را انجام دهیم.
منتظر تصمیمات جدید امریکا علیه برجام باشیم
اگر چه طی چهار سال اخیر حامیان متعصب برجام هیچ گاه حاضر به پاسخگویی به این پرسش نبودهاند که دستاوردهای ملموس و عینی برجام در حوزه اقتصادی و معیشتی چه بوده است و تنها تلاش کردهاند برای حفظ برجام به هر قیمتی، از برجستهسازی دستاوردهای غیرواقعی و ذهنی برجام رونمایی کنند، اما با این حال باید توجه داشت که در آیندهای نزدیک امریکا و اروپا برای تنها دستاورد دست چندم برجام به نام «ایران بعد از اکتبر سال ۲۰۲۰ این امکان را خواهد داشت که از کشورهای خارجی جنگافزار بخرد» را نیز با موانع جدی روبهرو سازند.
بر اساس مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ ایران تا پنج سال از خرید تسلیحات تهاجمی منع شده است. این بند از قطعنامه در اکتبر سال ۲۰۲۰ منقضی میشود و پس از آن ایران این امکان را خواهد داشت که از کشورهای خارجی جنگافزار بخرد. بلومبرگ در همین زمینه در یکی از شمارههای اخیر خود نوشته است: «ایران میتواند توان نظامی ایران را به مراتب بیش از گذشته افزایش دهد و واشنگتن با خروج زودهنگام از توافق هستهای، خود را در برابر احتمال خرید تسلیحاتی ایران از روسیه و چین، در موضع ضعف قرار داده است. ایران در حال حاضر برای خرید جنگندههای «سوخو- ۳۰»، هواپیمای آموزشی «یاک- ۱۳۰»، تانکهای «تی- ۹۰»، سامانه پدافندی «اس- ۴۰۰» و سامانه دفاع ساحلی «باستیون» با روسیه در حال مذاکره است. احتمال دارد که ایران خواهان خرید جنگافزارهای چینى هم باشد.»
توطئه جدید امریکا علیه تتمه دستاوردهای دست دوم ایران
آنچه این رسانه در ادامه به آن توجه میکند محل توجه است، مبنی بر اینکه امریکاییها در همگامی با اروپاییها در تلاش هستند تا در ادامه گامهای سریالی خود برای به چالش کشیدن منافع ایران در برجام، از تتمه منافع دست دوم ایران در برجام نیز جلوگیری کنند آن هم در شرایطی که این کشور طی چهار سال گذشته همراه با فرانسه، انگلیس و آلمان کلکسیونی از تحریمها و اقدامات ضدایرانی را به منصه ظهور رساندهاند.
بلومبرگ در ادامه مینویسد: «دولت امریکا در تلاش است تا حمایت دیگر کشورها را برای تمدید ممنوعیت خریدهای تسلیحاتی ایران، جلب کند. «مایک پمپئو» وزیر خارجه امریکا اخیراً مدعی شد که دستیابی ایران به تسلیحات پیشرفته، به بروز «آشوب» در غرب آسیا منجر میشود. خروج امریکا از برجام موجب شده تا اعضای شورای امنیت از درخواست واشنگتن برای تمدید این ممنوعیت حمایت چندانی نکنند.»
این رسانه معتبر غربی در ادامه از فقدان اراده نزد اروپاییها مینویسد: «دلیل ناکارآمدی ساز و کار اروپایی «اینستکس» برای دور زدن تحریمها بیمیلی مدیران اروپایی به ریسکپذیری بوده است، همچنین باید به این نکته اشاره کرد که «آیا تولیدکنندگان روسی و چینی حاضرند ریسک تحریم شدن را بپذیرند؟ ترامپ و پمپئو کار چندانی نمیکنند، جز اینکه به شدت دعا کنند.»
همانگونه که اشاره شد تضییع گسترده منافع جمهوری اسلامی ایران در برجام نه تنها اختصاص به چهار سال گذشته ندارد بلکه در ماههای آتی نیز باید منتظر ماند و دید که مقامات ایالات متحده امریکا در کنار سه کشور اروپایی چه طرح و توطئهای برای به چالش کشاندن برخی از مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ که در فوق به بخشی از آن اشاره شد دارند و با چه ایدهای هزینههای ایران از توافق هستهای را به طور تصاعدی افزایش خواهند داد.