سرویس جامعه جوان آنلاین: آنها برای دستیابی به این هدف مقامات محلی را به ایجاد یک منطقه حیاتوحش با نام «پارک صلح» در ارتفاعات میان کردستان عراق و ایران مجاب کردند. به گزارش «اسپکتروم» طرح آنها مراحل مستندسازی، توجیه اقتصادی و درخواست بودجه را طی کرده است. سازمان محافظت از محیطزیست سازمان ملل متحد معتقد است، در حال حاضر حدود ۷۰ پلنگ ایرانی در ارتفاعات این منطقه وجود دارند که همواره از سوی انسانها تهدید میشوند. در تمام این مناطق، انسانها در کنار ویرانکردن زیستگاه و ذخایر آب پلنگهای ایرانی آنها را با اسلحه، اتومبیل و سم از بین میبرند و به دلیل استقرار دولتهای ناآشنا با ضرورت حفظ حیاتوحش و محیطزیست، جلب توجه دولتها به سرنوشت پلنگهای کمنظیر و رو به انقراض از جمله یوزپلنگ ایرانی بسیار دشوار است.
در منطقهای که مسائل زیستمحیطی به خاطر تنش و درگیری میان انسانها به فراموشی سپرده شده، تلاشهای «حنا رضا» و «کورش آرارات» برای ایجاد منطقه حفاظتشده طبیعی، حرکتی نوین محسوب میشود. در واقع این تلاشها نتیجه تجربههای ویژهای هستند که این دو کارشناس کرد در دوران کودکی و نوجوانی خود در جریان جنگ ارتش عراق علیه کردها اندوختند. آنها با چالشهای بزرگی روبهرو شدند؛ زمینهای مینگذاری شده، چرخه خشونتهای دورهای، یک دولت سازمان نیافته، فساد، پدرسالاری، امکانات مالی اندک و جامعهای که بخش اعظم آن نسبت به محیطزیست آگاهی نداشت، احیای پلنگ ایرانی، قیامی علیه این مشکلات است. حنا که مسئولیت نهایی پروژه ایجاد «پارک صلح» را به عهده دارد، بر این باور است اگر این پروژه به موفقیت برسد، پلنگ ایرانی قلب عراقیها را برای طبیعت و حفاظت از محیطزیست گرم میکند و بر اصلاح اولویتها تأثیر میگذارد و سبب میشود که کشور روند تازهای را آغاز کند. با توجه به شرایط نامساعد سیاسی، اقتصادی و فرهنگی منطقه، پیشبرد طرح ایجاد پارکوحش در مناطق کوهستانی کردستان عراق و ایران اصلاً ساده نبوده و با این همه، کار با موفقیت جلو رفت. حنا میگوید: «من در مسیر کار همواره با آدمهای زیادی از ایران و عراق برخورد میکنم که به نحو غیرمنتظرهای آماده همکاری و کمک هستند. من خودم را روی این پیوندها متمرکز میکنم و دست از تلاش بر نمیدارم.»
علاقه آرارات به حفاظت از محیطزیست نیز از جنگ ریشه میگیرد؛ هنگامی که صدام قدرت نظامی خود را در جنگ علیه کردها به کار گرفت، خانوادههای حنا رضا و کورش آرارات به ایران گریختند. آرارات میگوید: «پلنگ ایرانی حیوانی کوهنشین است و کوهها بدون حیوانات وحشی معنایی ندارند.»
تبدیل این منطقه به «پارک صلح» رؤیایی است که دو کارشناس محیطزیست دانشگاه سلیمانیه میکوشند تا با کمک دوستداران محیطزیست کرد و ایرانی و مقامات اقلیم کردستان به ارتقای آن کمک کنند. بزرگترین منطقه رطوبتی خاورمیانه در دلتای رودخانههای دجله و فرات در شمال عراق، گهواره یکی از کهنترین تمدنهای جهان است. در شمال این منطقه امواج رودخانهها به مناطقی میریزد که از بیشهزاران پردامنه پوشیده شدهاند که ادامه این مسیر به جنگلهای انبوه کوهستانی کردستان منتهی میشود و ارتفاع آنها به ۳ هزار متر هم میرسد. کردستان عراق به خاطر مناطق طبیعی بیشمار خود دارای ۴۰۰نوع پرنده، ۵۰۰نوع گیاه، ۹۰ نوع پستاندار، ۹۸ نوع خزنده، ۱۰نوع دوزیستی و یکصد نوع ماهی آب شور و شیرین است. قرهداغکردستان همچنین زیستگاه انبوهی از حیوانات و گیاهان وحشی مثل بز، گوسفند، گراز، پسته، گندم، جو و ریواس است که میتوانند در صورت بهرهبرداری درست به تأمین بودجه «پارک صلح» کمک کنند. پلنگ ایرانی هم زیستگاه خود را در ارتفاعات زاگرس با کردهایی تقسیم کرده است که در بخشهایی از ایران، عراق، سوریه و ترکیه سکونت دارند. حنا که مسئولیت نهایی پروژه ایجاد «پارک صلح» را به عهده دارد، بر این باور است اگر این پروژه به موفقیت برسد، پلنگ ایرانی قلب عراقیها را برای طبیعت و حفاظت از محیطزیست گرم میکند و بر اصلاح اولویتها تأثیر میگذارد و سبب میشود که کشور روند تازهای را آغاز کند.
اصلیترین تهدید پیشروی بقای این حیوان جدا شدن زیستگاهها و قطع ارتباط ژنتیکی گروههای مختلف این حیوان است که معمولاً به تشکیل گروههای بسیار کوچک منجر شدهاست. بهطوریکه در همه قلمرو زیستی این حیوان هیچ گروه جمعیتی وجود ندارد و دربرگیرنده بیش از ۱۰۰ پلنگ بالغ میباشد. کاهش طعمه بر اثر شکار انسانها، گسترش زیربنایی، مزاحمتهای انسانی و از میان رفتن زیستگاه (شامل چیدن گیاهان و قارچهای خوراکی، ساخت معدن، جادهسازی، جنگلزدایی، آتشسوزی و چرای دام) عواملی است که منجر به تکهتکه شدن زیستگاههای حیوان شده است.