با گسترش فضای مجازی حمله هکرهای باجگیر از مسائل مهم سرتاسر دنیا شده است؛ در این میان یک آنتیویروس به همت جوانان ایرانی توانسته مانع از آن شود؛ آنتیویروس پادویش که بسیاری از کاربران حرفهای اینترنت با آن آشنا هستند و آوازهاش جهانی شده است. به همین بهانه با عباس حسینی، مدیرعامل شرکت نرمافزاری امنپرداز که یکی از محصولات آن پادویش است، گفتوگو کردیم.
از چه زمانی نرمافزار امنپرداز را راهاندازی کردید؟
سال ۱۳۸۳ در مرکز رشد دانشگاه شهید بهشتی شرکت را تأسیس کردم. قبل از آن حدود هفت سال مسئول فنی شبکه دانشگاه شهید بهشتی بودم. به جهت آشنایی با شبکههای کامپیوتری از ابتدا مسئله تهدیدات امنیتی در این فضا و رشد بسیار سریع تهدیدات را دریافتم و متوجه شدم که محصولات خارجی و راهحلهای خارجی جوابگوی نیازهای ما نیستند. کشورها از نظر سیاستهای امنیتی دو دستهاند؛ یا استقلال امنیتی را برای خودشان تعریف کردهاند یا تحت یکی از پیمانهای امنیتی قرار گرفتهاند. کشورهای دارای استقلال امنیتی نمیتوانند وابسته باشند، چون اجازه این کار را به آنها نمیدهند و این یک فرصت برای کسانی است که میخواهند در این حوزهها فعالیت کنند و بتوانند از ظرفیتی که در سیاستها وجود دارد استفاده کنند. مثلاً امریکا فرصت بسیار مناسبی برای شرکتهایش است؛ همه بلوک غرب از محصولات آنها استفاده میکنند. چین وضعیتی شبیه به ایران بلوکی ندارد ولی مستقل است، اما در این فضا هم وابستگی وجود دارد. گاهی چین یا ایران از محصولات روسیه استفاده میکنند. این برمیگردد به اینکه چه کسی با کی دشمن است و به کی بیشتر میشود اعتماد کرد. این یک فرصت برای ما بود؛ فرصتی که در ادامه این ایده را داد تا از چنین فرصتی استفاده کنیم. تقویت هم شد، چون مهمترین و مشهورترین حملات امنیتی در حوزه سایبر علیه ایران بوده و ایران برای مقابله با این تهدیدات حتی روی محصولات روسی هم نمیتواند اتکا بکند؛ لذا تصمیم گرفتیم در حوزه امنیت فضای مجازی وارد بشویم و نرمافزاری تخصصی انتخاب کردیم. ما تنها شرکت ایرانی هستیم که حوزه امنیت کاربران را انتخاب کردیم؛ حوزهای بهشدت پیچیده و سختتر از حوزه امنیت شبکه، چون در حوزه امنیت شبکه همه شرایط محیطی در دست خودتان است ولی در حوزه امنیت کاربران اصولاً هیچی دست شما نیست و وارد کامپیوتر و موبایل یا سیستم صنعتی میشوید و بقیه نرمافزارها، شرایط استفاده، شرایط سختافزار، شرایط اینترنت و همه چیز خارج از کنترل شماست و بعد هم بدافزار را انتخاب کردیم.
چرا چنین ریسکی کردید؟
چون فضا خالی بود وارد شدیم و سختی کار را به سختی رقابت ترجیح دادیم. میدانستم میتوانیم این کار را انجام بدهیم. با توجه به تجربهای که در دانشگاه داشتم متوجه شدم توان اجرایی این کارها را داریم. البته کار بسیار پیچیدهای بود. قبل از آن در سال ۸۱ یا ۸۲ شرکت دیگری را با فردی که در کار واردات تجهیزات سختافزار به ایران بود راه انداختیم. آن مدت متوجه شدم ساختار بازار ایران بهخصوص در حوزه بازاریابی به چه شکلی است پس با توجه به تجربه ناموفقی که داشتم تصمیم گرفتم این شرکت را ایجاد کنم و من شرکت را خانوادگی ثبت کردم؛ یعنی صددرصد آن متعلق به خودم بود و بعد از بچههای دانشگاه استفاده بردم. چون ادمین شبکه دانشگاه بودم از بین آنها شرکایم را انتخاب کردم. کار زمانبندی شده و طولانیمدتی بود. البته در کار همیشه مشکلات هست و همه آنها نماندند ولی، چون با هفت الی هشت کار ادامه پیدا کرد در میانه کار افراد دیگری اضافه شدند که الان جزو ارکان شرکت هستند. به همین دلیل هم من میتوانم اینگونه بگویم که ما طرح پرورش نیروی انسانی درازمدت را به عنوان برنامه استراتژیک شرکت داشتیم که قادر بودند این کارهایی که الان انجام شده است را انجام بدهند.
فقط تهران؟
نه؛ بچههایی که با ما کار کردهاند و به هر دلیلی مجبور شدهاند به شهرستان بروند به صورت دورکاری با ما همکاری میکنند.
در بحث سرمایه اولیه مشکلی نداشتید؟
قبل از اینکه وارد این حوزه بشوم هفت سال مسئول فنی دانشگاه شهید بهشتی بودم. اتفاقی که افتاد در دو سال آخر به خاطر اینکه شبکه بهسرعت گسترش پیدا میکرد و نیازهای مربوط به مسائل فناوری اطلاعات خیلی زیاد بود دانشگاه از ما خواست شرکتی برای نگهداری و پشتیبانی شبکه دانشگاه تأسیس کنیم. ما هم این کار را کردیم ولی دانشگاه در میانه راه خود را کنار کشید و گفت: من در ثبت این شرکت مشارکت نمیکنم خود شما ثبت کنید. ما هم با آن دوستی که خودش درخواست شراکت داده بود شریک شدیم و شرکتی را زدیم. حدود یک سال و اندی شبکه دانشگاه شهید بهشتی را به صورت پیمانکاری نگهداری میکردیم. مبلغی حدود ۱۰ الی ۱۲ میلیون تومان از این کار پسانداز کردم که با آن کار را شروع کردم ولی بهسرعت یکی دو شبکه کامپیوتری را نگهداری کردیم و از این طریق هزینه توسعه و ساخت محصولات بعدی را بهتدریج تأمین کردیم.
فضای مجازی در اوایل دهه ۸۰ به مایکروسافت و امریکا شناخته میشد؛ چطور توانستید پادویش را در چنین فضایی برند کنید؟
وقتی وارد حوزه کار شدیم آسیبهایی دیدیم. این کار یعنی برند و محصول پادویش از کارهای جدید ماست و مربوط به همین یکی دو سال است. قبل از امنپرداز دو محصول در دانشگاه تولید کرده بودیم؛ یکی سیستم تشخیص نفوذ که آن موقع در دنیا متداول بود. الان تقریباً در امنیت کاربران هضم آنتیویروسها شده است و دیگری میز کمک که الان شده میز سرویس برای نگهداری و پشتیبانی.
چرا محصولتان را به انرژی هستهای ارائه ندادید؟
اتفاقاً بردیم، نشان هم دادیم و خیلی جالب بود که مثلاً سال ۸۳ شرکت تازه تأسیس شده بود و ما هنوز در دانشگاه بودیم. خیلی منفک نشده بودیم. آقایان سال ۸۷ به ما زنگ زدند که آن را بیاورید میخواهیم بخریم. گفتم دو سال بعد از ارائه محصول به دلیل عدم فروش، آن را کنار گذاشتیم و موجود نیست.
با شرکتهای خارجی هم همکاری دارید؟
از کره جنوبی تا آفریقای جنوبی درخواست داریم، ولی اولویت ما فعلاً بازار داخل است و خیلی علاقهای برای ورود به بازار بینالملل نداریم، چون اول باید اینجا سازوکاری درست کنیم بعد دنبال بحثهای بینالملل برویم البته برای فروش محصولات در اروپا مشکل داریم. چون محصولات امنیتی است دستگاههای امنیتی آنجا بهراحتی اجازه نمیدهند که محصولات آنجا فروخته بشود. در آفریقای جنوبی نمایندگی داریم. از اکراین، روسیه و چین درخواست جدی داریم. در عراق و افغانستان خیلی محدود فروش داشتیم ولی الان تمرکز اصلی ما روی بازار داخل است.
چه کارهایی برای بازارهای داخلی باید انجام بدهید؟
برندسازی خوب داشته باشیم که هزینه و توانایی خودش را لازم دارد. برای شناخته شدن برنامه، تبلیغات منظم لازم است بعد از آن باید وارد تست و آزمونهای معتبر بینالمللی بشویم. همه تستها و آزمونهای ایرانی را به عنوان اولین و تنها شرکت پاس کردهایم و هیچ آزمون داخلی نیست از نظر مجوزی که ما نداشته و اخذ نکرده باشیم و ورود به حوزه بینالمللی جزو برنامههای ما است؛ یعنی ما باید بازار مثلاً ۳۰ الی ۴۰ درصدی از ایران را داشته باشیم و گواهینامههای بینالمللی را هم گرفته باشیم بعد باقدرت به بازار بینالملل وارد شویم.
در بین رقبای خارجی در ایران بیشتر از چه نرمافزاری استفاده میشود؟
دولتهای ما بازارهای خودشان را به ثمن بخس و بعضی اوقات با التماس به محصولات خارجیها میدهند لذا از یک سو فرهنگسازی لازم است و از سوی دیگر دولتمردان باید یاد بگیرند افتخار در استفاده از محصول خارجی نیست. این مشکل را داریم که بازار کشور ما بیسر و سامان است بهخصوص در حوزه واردات محصولات فناورانه؛ البته اخیراً بهتر شده است و اقدامات خوبی انجام گرفته، مثلاً همین بخش آزمایشگاههای داخل یا تأییدیههایی که سازمان تنظیم مقررات میخواهند صادر کنند خیلی خوب است. البته اگر به نتیجه برسد. وقتی محصول را میخواستیم در خارج بفروشیم با اینکه رقیب نداریم اجازه فروش به ما نمیدهند. فتح یک کشور از طریق بازار است، نه نظامی. شما بازار یک کشور را داشته باشید بسیاری از مقدرات آن کشور در دست شماست. خارجیها سرویس نمیدهند میگویند شما در تحریم هستید.
توصیهای به مخاطبان فضای مجازی و پادویش دارید؟
مخاطبان به محصول و تولید ایرانی اعتماد داشته باشند و بیایند آن را تست و آزمایش کنند؛ حداقل از پیشداوری پرهیز کنند تا فرصتی ایجاد بشود و محصولات ایرانی هم بتوانند رشد کنند. ما سعی کردیم ساپورت پادویش را به بالاترین نحو به همه بدهیم؛ بنابراین اگر مشکلی داشتند میتوانند از کانالهایی که در سایت مشخص کردهایم از طریق سامانهها پشتیبانی خود را بگیرند. مزیت اصلی پادویش این است که پشتیبانی آن به طور صددرصد در داخل کشور است و هیچ محدودیتی برای پشتیبانی نداریم.