سرویس جامعه جوان آنلاین: ماجرای اسنکهای تراریخته با طعم غذای گاو واقعیت تازهای را درباره کارخانجات محصولات غذایی در کشور بر ملا کرد و نشان داد نظارت بر تولید محصولات خوراکی با چالشهای متعددی روبهرو است، به خصوص اینکه بخشی از نظارت سازمان غذا و دارو بر تولید محصولات غذایی و فرآوردههای آرایشی بهداشتی از طریق حضور مسئولان فنی در این واحدهای تولید یا واردات است. اما اشکال کار اینجاست که مسئولان فنی حقوقشان را از مدیر کارخانه یا شرکت میگیرند نه سازمان غذا و دارو و همین مسئله موجب میشود تا آنها بیش از آنکه به سازمان غذا و دارو و نظارت بر سلامت محصولات تولیدی شرکتهای مزبور وفادار باشند، برای از دست ندادن کارشان هم که شده گاهی وقتها پای اسنادی را امضا کنند که میدانند با سلامتی مردم بازی میکند، اما در فقدان نظارت مناسب سازمان غذا و دارو آنها هم مجبورند! ماجرای تولید اسنک از ذرت تراریخته دامی آن هم از سوی دو برند مشهور بخشی از چالشهای مسئولان فنی کارخانهها و شرکتها را به تصویر کشید؛ چالشهایی که موجب میشود تا چنین تخلفاتی زمینه بروز و ظهور پیدا کنند.
وظایفی در تضاد با منافع صاحبکار
مسئول فنی کیست؟ مسئول فنی در کارخانهها و شرکتهای تولیدکننده و واردکننده محصولات سلامت محور افرادی با تحصیلات مرتبط هستند که به استخدام شرکت مذکور در میآیند و در عمل رابط میان شرکت یا کارخانه و سازمان غذا و دارو هستند. وظایف مسئول هم فهرست بلندبالایی را در بر میگیرد که نظارت بر شرایط فنی و بهداشتی کارخانجات تولیدی خارج از کشور به منظور واردات، تضمین سلامت و کیفیت محصول تا پایان تاریخ انقضا و پاسخگویی در برابر مراجع بهداشتی و قانون در صورت بروز مشکلات بهداشتی، سلامتی و کیفی محصول، اعمال نظارتهای پیشبینی شده در آییننامههای مربوطه، نظارت بر شرایط فنی و بهداشتی انبار و حملونقل، مسئول اجرای جمعآوری محصولات توزیعشده مرجوعی یا نظارت بر امحا یا مرجوع کردن آنها و ارائه گزارش به اداره کل نظارت و ارزیابی فرآوردههای غذایی، آرایشی و بهداشتی و معاونت غذا و دارو ناظر بر شرکت (انبار شرکت)، تأیید مصرف و عرضه اقلام وارداتی براساس ضوابط و مستندات سازمان غذا و دارو، انجام کنترل کیفیت محصول در سطح عرضه (PMS) و ارائه گزارش آن به وزارت بهداشت به طور مستمر از جمله مواردی است که مسئولیت آن با مسئول فنی است و در نهایت باید هر شش ماه گزارشی از تمامی اقدامات فوق براساس شرح وظایف به سازمان غذا و دارو و معاونت غذا و دارو دانشگاه ناظر به عملکرد شرکت ارائه دهد. این در حالی است که بسیاری از این وظایف در تضاد با منافع صاحبان کارخانهها و شرکتهاست و مسئول فنی حقوقش را از آنها میگیرد!
کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو در واکنش ماجرای استفاده دو برند تولید پفک از ذرت تراریخته وارداتی، ضمن تأیید احراز تخلف دو شرکت غذایی در استفاده از ذرت دامی میگوید: مسئول فنی و مدیرعامل این شرکتها متخلف شناخته شده و پرونده آنها مورد بررسی قرار میگیرد.
اختیاری که ندارند!
اما حدود اختیارات واقعی مسئولان فنی کارخانهها و شرکتها تا چه حد است؟ پیگیریهای میدانی خبرنگار اجتماعی «جوان» نشان میدهد، شرکتها و کارخانجات چندان میدانی به مسئولان فنیشان نمیدهند. مریم خانم ۲۷ سالهای است که به عنوان مسئول فنی یک شرکت واردات عطر و ادکلن فعالیت میکند و در گفتوگو با خبرنگار «جوان» میگوید: من اصلاً اجازه بازدید از انبار شرکت را ندارم. هر زمان بار جدیدی برای آنها میآید من هم میآیم تا اسناد مربوطه را تنظیم کنم و سلامت محصول براساس معیارهای سازمان غذا و دارو را تأیید کنم. وی با بیان اینکه از منظر حقوقی مسئولیت هر اتفاقی درباره این محصولات با اوست، تأکید میکند: برای هر باری که به شرکت میآیم مبلغی توافقی پرداخت میکنند. ترانه هم که ۲۵ سال دارد و فارغالتحصیل رشته شیمی است در شرکتی مسئول فنی است و هم کارهای منشی را انجام میدهد. او نیز درآمدی پایینتر از قانون کار دارد آن هم بدون بیمه! ترانه نیز به «جوان» میگوید: به جز مسئولیت حقوقی و امضایم هیچکاری با من ندارند. وقتی میپرسم چرا این مسئولیت سنگین را قبول کردهای؟ پاسخ میدهد: تعداد فارغالتحصیلان بیکار زیاد است و آنها به راحتی نیروی جدیدی را به جای ما به کار میگیرند.
درد حقوق بگیری!
محمدحسین قربانی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با بیان اینکه مسئول فنی همه کارخانهها بر کیفیت تولید نهایی محصولات نظارت دارند، میافزاید: این افراد میتوانند به عنوان ضابط و رابطه دستگاه دولتی و قضایی عمل کنند، اما متأسفانه تمام مسئولان فنی حقوق خود را از کارفرمایان دریافت میکنند و به نوعی وامدار آنها میشوند و در نتیجه قاطعیت خود را در اجرای قانون از دست میدهند. هر چند که ناظران سازمان غذا و دارو نیز باید به وظایف نظارتی خودشان عمل میکردند.