اخبار منتشر شده در خصوص ميزان خسارت حاصل
از سرما و بارش برف بهاري به انواع محصولات کشاورزي در استانهاي مختلف نشان مي دهد
اين ميزان خسارت از روزهاي اخر اسفند تا نيمه فروردين 95نسبت به سالهاي گذشته افزايش
چشمگيري داشته است. طبق اظهارات مسئولان سازمان هواشناسي و جهاد کشاورزي اين شرايط
نامناسب تا چند روز ديگر هم ادامه دارد و قطعا صدمات بيشتري را به بار خواهد آورد.
در اين ميان ساکنان نواحي غربي کشور بيش از ديگر مناطق از اثرات منفي حضور اين مهمان
ناخوانده بهاري متاثر شده اند. به عنوان نمونه استان آذربايجان شرقي خسارت چند روز
اخير سرما در برخي شهرستانها به مرز ميليارد رسيده است. کشاورزان شهرستان بناب به عنوان
يکي از قطب هاي مهم توليد و صادرات محصولات کشاورزي بيش از 67 ميليارد ريال خسارت متحمل
شدند و حدود 70 درصد از باغ‌های بادام، زردآلو و آلوچه صدمه جدي ديد. ميزان خسارت به
درختان هسته دار شهرستان هوراند اين استان هم از مرز 130 ميليارد ريال گذشت!
در حالي که در اواخر اسفند ماه ۹۴ بدنبال
افزایش دما اغلب درختان استان قزوين بویژه
باغات بادم، گردم و هلو، شلیل و زرد آلو به گلدهی رسیده بود اما با کاهش دما در چند
روز گذشته نااميدي جاي اميد را دردل باغداران گرفت و محصولات زراعي چون گندم، جو و
کلزا هم آسيب بسياري ديدند. خسارتي که تا به امروز که برآورد آن همچنان ادامه دارد، با فاصله بسياري از رقم خسارت سال گذشته پيشي گرفته
است!
مرکز و شرق هم در امان نماند
اگرچه ميزان ضرر وارد شده به محصولات کشاورزي در اثر سرماي بهاره در استانهاي
غربي کشور بيشتر است اما امسال محصولات کشاورزي نواحي مرکزي و شرقي هم به حدي تحت تاثير
اين پديده قرار گرفت که سبب نگراني بسياري از کشاورزان و مسئولان استانهاي اين مناطق
شد.
چند روز پيش معاون فنی و اجرایی جهاد کشاورزی
ساوه از خسارت بيش از سه میلیارد ریالی سرمای بهاره ساوه به گوجه سبز و زردآلو در این
شهرستان خبر داد. سرمايي که سبب نابودي بيش از 150هکتار از باغات گوجه سبز و 50هکتار
از باغات میوه زردآلو شد. اين در حالي است که مسئولان اين شهرستان معتقدند در صورت
ادامه اين شرايط و فراگيري جبهه هواي سرد براي جلوگيري از خسارت بيشتر سرما به درختان
هيچ اقدام عملي نمي توان انجام داد!
در ميان مناطق مرکزي کشور، يزد هم از ديگر
استانهايي است که امسال از سوز سرماي بهاري خسارتي بيش از 190 ميليارد تومان نصيبش
شد! رقمي که بنا به اعلام اداره کل جهاد کشاورزي استان در طي چند سال اخير بي سابقه
بوده است. سرمازدگي از 26 اسفندماه سال گذشته تا سيزدهم فروردين امسال بيش از 21 هزار
تن از محصولات باغی همچون زردآلو، پسته، بادام و گردو را نابود کرد و در بخش زراعی هم 9800 هکتار از محصول گندم، جو
و کلزا در اکثر شهرستان‌های استان يزد را از بين برد. متاسفانه اين رقم با توجه به
پيش بيني هاي سازمان هواشناسي تا چند روز آينده افزايش خواهد داشت!
ردپاي سرماي بهاره امسال به شرق کشور هم رسيد
و برخلاف انتظار مي توان گفت اميد کشاورزان کرماني هم يخ زد! ازد رختان زردآلو و ديگر
محصولات باغي گرفته تا پسته که به عنوان محصول استراتژيک اين منطقه محصوب مي شود هيچ
يک از گزند سرما درو نماندند. سرمای بهاره این روزها در کرمان شدت یافته و سرمازدگی
در بسیاری از شهرستان‌های استان اقتصاد کشاورزان این استان را با تهدید جدی مواجه کرده
است. چرا که کرمان یکی از مهم‌ترین قطب‌های کشاورزی در کشور محسوب می‌شود و سهم عمده‌ای
درزمینهٔ تولید محصولات مختلف کشاورزی به‌خصوص محصولات باغی و محصولات خارج از فصل
دارد اما متاسفانه در سالهاي اخير تغييرات
اقليمي ضربه سنگيني به اقتصاد کشاورزي منطقه وارد کرده است. امسال هم چون گذشته افزایش دما در اواخر زمستان در استان کرمان منجر
به شکوفه دهی زودرس درختان شد و پس از تعطیلات عید به‌یک‌باره دمای هوا در استان به‌شدت
کاهش‌یافت و درختان پسته استان در معرض تهدید جدی قرارگرفت، با اين تفاوت که طبق برآوردهاي
انجام شده ميزان خسارت احتمالي وارده به محصولات اين استان نسبت به سال گذشته رشد چشمگيري
داشته است!
سوزاندن لاستيک علاج کار نيست!
در چند سال اخير بروز پديده سرماي بهاره محصولات
کشاورزي استانهاي مختلف کشور را تحت تاثير قرار داده و هر سال بر ميزان اين خسارت ها
افزوده مي شود اما جاي تاسف دارد که جز اعلام هشدار و تشويق کشاورزان به بيمه کردن
محصولات خود هيچ اقدام پيشگيرانه اي در اين خصوص انجام نمي شود. در حالي که در کشورهاي ديگر چند سالي است از فناوري
هاي جديد و تکنولوژي هاي پيشرفته براي مقابله با سرمازدگي محصولات کشاورزي استفاده
مي شود و بروز کردن تجهيزات کارا در اين زمينه از اهميت بالايي در اين کشورها برخوردار
است اما متاسفانه در کشور ما عليرغم داشتن پتانسيل فراوان در زمنيه توليد و پرورش محصولات
متنوع و استراتژيک کشاورزي براي مقابله با سرماي ناگهاني همچنان از روش هاي سنتي و
قديمي استفاده مي شود.
امسال هم بسياري ازباغداران و کشاورزان بنا
به توصيه مسئولان سازمان جاد کشاورزي از شيوه هايي چون استفاده از بخاري هاي باغي،
سوزاندن لاستيک و يا کاه و کلش سعي کردند حاصل زحمت يک ساله خود را از گزند سرما حفظ کنند. اگرچه اين
شيوه ها تا چند سال پيش مي توانست تا حدي خسارت هاي سرمازدگي را کاهش دهد اما امروز پاسخگوي
کاهش ناگهاني دما آن هم بين ده تا پانزده درجه سانتيگراد نخواهد بود چرا که کشاورزان
و باغداران با اين روش ها تنا مي توانند تا دو درجه سانتي گراد دماي باغ هاي خود را
افزايش دهند! در برخي مناطق کشاورزان از سر ناچاري حتي به روش پوشاندن محصولات کشاورزي
با نايلون و پوشش هاي پلاستيکي هم روي آورند ، روشي که از نظر کارشناسان اين حوزه نه
تنها در اين زمينه کارگشا نيست بلکه تهديدي براي محيط زيست محسوب مي شود!
بيمه، پوششي براي هيچ!
ترغيب کشاورزان به بيمه کردن محصولات کشاورزي
نيز از جمله اقداماتي است که امسال هم مسئولان جهاد کشاورزي استانهاي مختلف به عنوان
راهکار پيشنهادي براي جبران خسارت حاصل از سرمازدگي محصولات کشاورزي به کشاورزان و
باغداران ارائه مي دهند تا شايد بتوانند خود را از زير بار مسئوليتي که در قبال حفظ
زحمات کشاورزان دارند مبرا کنند! در چند روز
اخير و به دنبال اعلام گزارشات مربوط به ميزان خسارات وارده به بخش کشاورزي، مسئولان
اين حوزه در استانهاي مختلف سعي کرده اند با
ترغيب براي پوشش بيمه به نوعي بر اهمال کاري ها سرپوش بگذارند. در حالي که اين مسئولان معتقدند با برخورداري محصولات کشاورزي از پوشش هاي
بيمه اي در صورت بروز حوادث غير مترقبه، کشاورزان مي توانند بخشي از خسارات خود را
جبران کنند، بارها و بارها اخباري از نارضايتي کشاورزان خسارت ديده از عدم پرداخت به
موقع و کافي ميزان خسارت خود منتشر شده است
و بي رغبتي کشاورزان براي بيمه محصولاتشان به وضوح سوراخ بودن اين چتر حمايتي را نشان
مي دهد! سال گذشته در پي بروز سرماي بهاره ميزان قابل توجهي از محصولات مرکبات استانهاي
شمالي کشور يخ زد و از بين رفت و پيگيري هاي خبرنگار ما از وضعيت ايجاد شده به نقطه
نارضايتي کشاورزان از عدم حمايت بيمه از محصولات يخ زده رساند. در کنار عدم پرداخت
به موقع خسارت، شرايط بررسي وضعيت توسط بيمه گذاران هم جاي تامل دارد. چرا که به دلايلي
برخي خسارت ها از جمله خسارت سرمازدگي در موارد تحت پوشش بيمه کشاورزي قرار نمي گرفت
و کشاورزان هم از اين موضوع اطلاعي نداشتند!
