عطاء بهرامي - نخستين عكس العمل روسها اظهارنظر پوتين بود كه گفت: براي هر سپري شمشير برنده تري ميتوان يافت. ظاهر اين گفته ميتوانست اينگونه تفسير شود كه روسيه ترسي از سپر دفاع موشكي امريكا نداشته و با سامانههاي تهاجمي موشكي برتري خود را در اين زمينه اثبات خواهد كرد؛ اما واقعيت چيز ديگري بود. روسها از هرگونه ورود به رقابت تسليحاتي با امريكا چه بر سر دفاع موشكي يا هر مساله ديگري وحشت داشتند. آنها در خود توان آن را از جهات فناوري و اقتصادي نميديدند كه با ايالات متحده وارد يك رقابت تسليحاتي جديد مانند آنچه در دوران جنگ سرد روي داد شوند زيرا هم از جهت فناوري و هم از جهت منابع اقتصادي در وضعيت برتري قرار نداشتند. پس از مخالفت جدي روسيه با اين طرح و نياز امريكا به داشتن رأي روسيه در برنامه هستهاي ايران طرح اصلي موقتاً كناري گذاشته شد و پنتاگون اعلام كرد كه به دنبال طرحهاي جايگزين است. لهستان كه بيشترين اشتياق را براي اين طرح نشان داده بود با شرايط جديدي مواجه شد كه با شرايط قبلي تفاوتهاي اساسي داشت. امريكاييها از طرفي نگران از بين رفتن اعتبارشان در كشورهاي شرق اروپا به دليل سست شدن پيمانشان با لهستان و چك و دور شدن از هدف كلان كشاندن روسيه به يك رقابت تسليحاتي بودند و از طرف ديگر به رأي روسيه در شوراي امنيت عليه جمهوري اسلامي نياز داشتند. اين مجموعه شرايط باعث شد كه ايالات متحده تغييراتي را در طرح ايجاد كند تا بتواند به نوعي با يك طرح جديد كه معايب كمتري دارد و ميتواند جمعي بين محدوديتهاي گفته شده و اهداف موردنظر باشد موقعيت خود را حفظ كند. آنها توافقي جديد با لهستان امضا كردند. اين سند، توافق امضا شده در واشنگتن پس از تعديل طرح استقرار سپر ضد موشک هستهاي امريکا در اروپا را اصلاح كرد. طرح اوليه، نصب يک سامانه رادار در جمهوري چک و 10 سيستم رهگير براي موشکهاي دوربرد در لهستان بود. باراک اوباما، طرح مزبور را تعديل کرد و استقرار سامانههاي رهگير موشکهاي ميان برد و کوتاه برد در لهستان را به عنوان جانشين طرح اوليه برگزيد.
گسترش رويارويي قطعنامه 1929 ارديبهشت ماه خبرگزاري روماني مديافاکس در خبري اعلام کرد که تئودور باکونکشي وزير خارجه اين كشور در ديدار بااندرس فوک راسموسن دبيرکل ناتو در بخارست گفت كه كشورش با اين مأموريت که متحدان اروپايي مسئوليت سامانههاي سپر موشکي را برعهده ميگيرند تمامي قاره اروپا عليه هر نوع حمله موشکي حفاظت خواهد شد. چنين گفتههايي به خوبي نشان ميدهد كه كشورهاي اروپاي شرقي از طرحهايي كه آنها را از گزند روسيه دور نگه دارد حمايت ميكنند. طرح تعديل شده در لهستان تنها براي جلب نظر روسيه به امضاي هيلاري كلينتون رسيد. روماني به عنوان يکي از اعضاي ناتو، فوريه سال جاري با درخواست امريکا براي استقرار بخشهايي از سامانه سپرموشکي امريکا موافقت کرد. امريكا پس از آنكه موافقت روسيه را در شوراي امنيت براي رأي مثبت به قطعنامه 1929 گرفت به تدريج در حال توسعه طرحهاي سپر دفاع موشكي خود است. آنها اعلام كردند كه ميخواهند اين طرح را به سمت جنوب گسترش دهند و كشورهاي بلغارستان و تركيه را به عنوان گزينههايي در نظر گرفتهاند. روزنامه بلغاري سگا در اين باره نوشت كه آنيو آنگلوف وزير دفاع بلغارستان در مخالفت با طرح سامانه موشکي امريکا اعلام كرده است كه با توجه به موقعيت جغرافيايي بلغارستان منطقي نيست که کشورمان محل استقرار چنين سامانههاي راداري قرار گيرد. البته روزنامه امريكايي واشنگتن پست نوشت كه امريكا به دنبال جلب نظر يكي از دو كشور تركيه و بلغارستان است و در واقع از دو كشور نام برد. همان روزنامه بلغاري(سگا) ادامه داد كه ترکيه نيز رسماً اعلام كرده است استقرار هيچ سيستم راداري يا بخشهاي ديگري از سپر دفاع ضد موشکي را در خاک خود به دليل آنکه ميخواهد بازارهاي تجاري خود را در ايران و ساير کشورهاي منطقه حفظ کند، نخواهد پذيرفت. علاوه بر اين، آنکارا دهها رادار قدرتمند و مجموعههاي موشکي پاتريوت در اختيار دارد و توسط آنها ميتواند از فضاي هوايي کشورش دفاع کند. اندرس فاگ راسموسن دبيكل مانو پيش از اين در كنفرانس خبري بروكسل خبر داده بود كه ناتو سرگرم احداث سامانه دفاع موشکي براي پشتيباني از نيروهاي مسلح اين سازمان به هنگام انجام مأموريت است. هزينه توسعه اين سامانه که علاوه بر سربازان، دفاع و حفاظت از همه قاره اروپا را شامل ميشود، 258 ميليون دلار خواهد بود. اين اظهارنظرها نشان ميدهد كه اروپاييها با طرحي كه بتواند روسيه را در انزوا قرار دهد، موافق بوده و حتي اتفاق نظر دارند و با ايالات متحده همداستان هستند. راسموسن تأكيد كرد که وزراي دفاع ناتو در نشست نوامبر كه در ليسبون پايتخت پرتغال برگزار ميشود درباره اين سامانه دفاع موشکي تصميمگيري خواهند كرد. اما تركيه و بلغارستان با اين طرح چگونه برخورد خواهند نمود؟اين دو كشور شرايط متفاوتي دارند. بلغارستان اگرچه مخالفت اوليه خود را اعلام كرده اما به احتمال بسيار به اين طرح خواهد پيوست و تنها دليل ترديد كنوني اين كشور بدعهدي امريكاييها در ماجراي قرارداد اوليه در لهستان و تلاش آن براي گرفتن تضمينهاي محكم از امريكاست تا با جرح و تعديلهاي آينده مواجه نشوند. اما مورد تركيه كاملاً متفاوت است و به نظر ميرسد كه طرح نام اين كشور كاملاً انحرافي باشد. اولاً كه تركيه از مرزهاي روسيه فاصله زيادي دارد و اهداف اين طرح را كه در ضدروسي بودن آن ترديدي وجود ندارد برآورده نميكند. به عنوان مثال در همان ابتداي طرح شدن مساله سپر دفاع موشكي روسيه از امريكا خواست به جاي اروپاي شرقي از جمهوري آذربايجان كه به مرزهاي ايران نزديك است استفاده كند كه امريكاييها نپذيرفتند و روسها از اين اقدام به عنوان راستي آزمايي نيت واشنگتن و تاييد اين نكته كه طرح عليه روسيه است ياد كردند. دوم روابط امريكا و تركيه به هيچ وجه در شرايطي نيست كه بخواهند چنين قراردادهايي منعقد كنند. امريكا در كنار اسرائيل حياتيترين منافع عالي تركيه را هدف گرفته و روابط آنها كاملاً دورشونده است. حمايت گسترده اسرائيل از پ.ك. ك و تأييد امريكاييها مسالهاي نيست كه تركيه بتواند آن را ناديده بگيرد. اردوغان نخست وزير ترکيه پس از تشديد حملات پ. ك. ك به ارتش اين كشور اعلام كرد: پ. ک. ک ميخواهد ترکيه را به مرز ديوانگي برساند. سياست خارجي تركيه نشان داده است كه آنها ديوانه نيستند و خود را درگير ماجراجوييهاي كاخ سفيد براي دربرگيري روسيه نميكنند.