دکتر محمد جعفر فرد حسینی، سرپرست شرکت صنایع چوب و کاغذ مازندران دریادداشتی نوشت:
صنعت چوب و کاغذ به عنوان یکی از صنایع مادر در هر اقتصاد ملی، نه تنها تأمینکننده محصولات اساسی مصرفی و بستهبندی است، بلکه نقشی کلیدی در اقتصاد جنگلداری پایدار و مدیریت منابع طبیعی ایفا میکند. در مسیر تحول این صنعت، بهویژه در مواجهه با فشارهای محیط زیستی و نیاز به بهرهوری بالاتر، نقش منابع انسانی (HR) دیگر صرفاً جنبه مدیریتی ندارد، بلکه به موتور محرک اصلی نوآوری و ارتقای کیفیت تبدیل شده است. ارتقای این صنعت در ایران، مستلزم تمرکز استراتژیک بر جذب، توسعه و حفظ نیروی کار متخصص است.
۱. تخصص فنی در فرآیندهای پیچیده صنعتی:
فرآیندهای تولید خمیر و کاغذ مدرن، نیازمند دانش عمیق در زمینههای شیمی سلولزی، مهندسی مکانیک پیشرفته برای نگهداری از ماشینآلات سنگین و کنترل کیفیت نهایی محصول است. منابع انسانی کارآمد در این بخش، باید بتوانند با جدیدترین تکنولوژیهای کاهش مصرف آب و انرژی، و همچنین روشهای بهینهسازی فرآیند سفید سازی ( bleaching) بدون استفاده از ترکیبات کلردار، آشنا باشند. آموزش مستمر و بهروزرسانی دانش فنی کارکنان عملیاتی، مستقیماً بر کاهش ضایعات و افزایش ظرفیت تولید تأثیر میگذارد.
۲. نوآوری در راستای پایداری و اقتصاد چرخشی:
بزرگترین چالش صنعت چوب و کاغذ، حفظ تعادل بین بهرهبرداری و پایداری جنگلهاست. منابع انسانی نوآور، نقش محوری در گذار به سمت مدلهای “اقتصاد چرخشی” ایفا میکنند. این شامل توسعه سیستمهای پیشرفته تفکیک و بازیافت ضایعات، و همچنین طراحی محصولات جدید با قابلیت تجزیهپذیری بالاتر یا استفاده از الیاف جایگزین (مانند کاه و ضایعات کشاورزی) است. تیمهای تحقیق و توسعه (R&D) قوی، که با مهارتهای نرم و تفکر سیستمی مجهز شدهاند، میتوانند راهحلهایی برای کاهش وابستگی به منابع اولیه جنگلی ارائه دهند.
۳. مدیریت زنجیره تأمین از جنگل تا کارخانه:
یک چالش بومی در این صنعت، مدیریت لجستیک منابع اولیه است. منابع انسانی ماهر در مدیریت زنجیره تأمین، باید بتوانند اطمینان حاصل کنند که چوب مورد نیاز، به صورت قانونی، پایدار و با کمترین اتلاف انرژی از جنگل به کارخانه منتقل میشود. این امر نیازمند استفاده از فناوریهای اطلاعات مکانی (GIS) و سیستمهای مدیریت منابع (ERP) است که تنها با کارکنان آموزشدیده قابل پیادهسازی است.
۴. ایمنی و سلامت شغلی به عنوان اولویت:
صنایع سنگین همواره با ریسک بالای حوادث روبرو هستند. در صنعت کاغذ، ریسکهایی نظیر آتشسوزی، کار با مواد شیمیایی خطرناک و ماشینآلات پرسرعت وجود دارد. پرورش یک فرهنگ ایمنی قوی که ریشه در تعهد مدیریت و آموزش مداوم کارکنان دارد، نه تنها جان انسانها را حفظ میکند، بلکه از توقفهای ناخواسته و پرهزینه خطوط تولید جلوگیری مینماید.
در نهایت، منابع انسانی نخبه، با ترکیب دانش فنی، تعهد به پایداری و روحیه نوآوری، میتوانند صنعت چوب و کاغذ کشور را از یک صنعت سنتی به یک بخش پیشرو، کممصرف و منطبق با استانداردهای جهانی تبدیل کنند. سرمایهگذاری بر آموزش و حفظ این نیروها، حیاتیترین سرمایهگذاری برای آینده این صنعت خواهد بود.
