دکتر مهدی ذوالفقاری- رئیس کانون زبان ایران
بدون شک در جهان پیچیده و متصل امروزی، دیپلماسی عمومی بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است. دیپلماسی عمومی عبارت است از تلاش‌های یک کشور برای نفوذ بر افکار عمومی جهانی به منظور دستیابی به اهداف سیاست خارجی خود، که این امر عمدتاً از طریق ارتباط مستقیم با مردم سایر کشورها و نه فقط با دولت‌ها صورت می‌گیرد. در این میان، زبان به عنوان ابزاری بنیادین برای ارتباط، درک و تبادل فرهنگی، نقش بی‌بدیلی در موفقیت دیپلماسی عمومی ایفا می‌کند. برای کشوری مانند ایران، که در پی تبیین مواضع خود، مقابله با روایت‌های نادرست، و ساختن پل‌های ارتباطی با جوامع مختلف است، سرمایه‌گذاری بر زبان‌آموزی می‌تواند گامی استراتژیک و حیاتی باشد.
زبان نه تنها وسیله‌ای برای انتقال اطلاعات است، بلکه حامل فرهنگ، ارزش‌ها، تاریخ و هویت یک ملت است. وقتی یک دیپلمات، یک هنرمند، یک دانشمند یا حتی یک شهروند عادی ایرانی به زبان کشور میزبان صحبت می‌کند، درهای جدیدی به روی ارتباطات عمیق‌تر باز می‌شود. این توانایی، پیام‌های دیپلماتیک را نه تنها قابل فهم‌تر، بلکه قابل باورتر و تأثیرگذارتر می‌سازد. یکی از بزرگترین چالش‌ها در روابط بین‌الملل، سوءتفاهم‌ها و برداشت‌های نادرست است که اغلب ناشی از موانع زبانی و فرهنگی است. تسلط بر زبان مخاطب، امکان تبیین دقیق مواضع، شفاف‌سازی ابهامات و پاسخگویی مستقیم به سوالات و نگرانی‌ها را فراهم می‌آورد. این امر به ویژه در مورد ایران، که با روایت‌های بعضاً مغرضانه و نادرست در رسانه‌های بین‌المللی مواجه است، حیاتی است.
وقتی یک فرد از یک فرهنگ دیگر تلاش می‌کند به زبان شما صحبت کند، این نشان‌دهنده احترام و علاقه به فرهنگ شماست. این اقدام می‌تواند حس اعتماد و همدلی ایجاد کند و فاصله فرهنگی را کاهش دهد. در سطح دیپلماسی عمومی، این اعتماد می‌تواند به پذیرش بیشتر پیام‌های ایران و ایجاد فضایی مساعد برای همکاری‌های بین‌المللی منجر شود.
در این میان اتکای محض به ترجمه‌ها یا واسطه‌ها ممکن است پیام‌ها را از روح اصلی خود تهی کند یا حتی دچار تحریف کند. تسلط بر زبان‌های خارجی به دیپلمات‌ها و فعالان دیپلماسی عمومی ایران این امکان را می‌دهد که مستقیماً با افکار عمومی خارجی ارتباط برقرار کنند، در گفتگوهای رسانه‌ای و محافل آکادمیک شرکت جویند، و پیام‌های خود را بدون فیلترهای واسطه منتقل کنند.
همگان بر این باورند که زبان‌آموزی نقش کاتالیزور را در تبادلات فرهنگی و علمی ایفا می‌کند. وقتی هنرمندان، نویسندگان، و دانشگاهیان ایرانی قادر به ارائه آثار و ایده‌های خود به زبان‌های جهانی هستند، زمینه برای همکاری‌های مشترک، برگزاری رویدادهای فرهنگی، و حضور فعال‌تر در مجامع علمی بین‌المللی فراهم می‌شود. این تبادلات، ابعاد انسانی و تمدنی ایران را برجسته کرده و تصویر جامع‌تری از کشور ارائه می‌دهد.همچنین زبان‌آموزی فراتر از مهارت گفتاری، به فرد کمک می‌کند تا به عمق فرهنگ، تاریخ، سنت‌ها و حتی شوخ‌طبعی یک ملت پی ببرد. این درک عمیق، برای طراحی پیام‌های دیپلماسی عمومی که با ارزش‌ها و حساسیت‌های مخاطب همخوانی داشته باشد، ضروری است.
زبان‌آموزی تنها یک مهارت فردی نیست، بلکه یک سرمایه‌گذاری ملی با بازدهی بالا در عرصه دیپلماسی عمومی است. برای ایران، تقویت توانمندی‌های زبانی در سطوح مختلف – از دیپلمات‌ها و دانشگاهیان گرفته تا هنرمندان و عموم مردم – می‌تواند پلی مستحکم به سوی درک متقابل، رفع سوءتفاهم‌ها و ایجاد ارتباطات عمیق‌تر با جهان باشد. این رویکرد نه تنها به تبیین بهتر مواضع ایران کمک می‌کند، بلکه زمینه را برای همکاری‌های گسترده‌تر، جذب سرمایه‌گذاری و افزایش تأثیرگذاری فرهنگی و سیاسی ایران در صحنه بین‌الملل فراهم می‌آورد. زبان، واقعاً کلید ورود به قلب‌ها و اذهان است و ایران برای پیشبرد دیپلماسی عمومی خود، باید به این موضوع بیش از پیش بها دهد.
