جوان آنلاین: سال‌هاست قصه پیش‌فروش خودرو در ایران، روی دیگر همان داستان قدیمی بی‌اعتمادی و وعده‌های ناتمام است. این‌بار پای «فردا موتور» در میان است؛ شرکتی که با تکیه بر برند دانگ‌فنگ و سابقه واردات خودرو، جمع زیادی از مردم را پای قرارداد‌های اقساطی و تحویل ۱۲۰روزه نشاند، اما بسیاری از خریداران هنوز پس از ماه‌ها، پشت درِ نمایندگی‌ها منتظر تحویل خودرویی هستند که شاید اصلاً در انبار دیگری فروخته شده باشد. مشتریان شرکت فردا موتور می‌گویند باوجود تولید روزانه خودرو و وجود سایت فعال در سمنان، تحویل خودروها با تأخیر‌های طولانی و وعده‌های چندباره انجام می‌شود و وزارت صمت نیز باید در این روند پاسخگو باشد.
شرکت فردا موتور، وابسته به خانواده‌ای شناخته‌شده در صنایع غذایی کشور، حدود یک دهه پیش با همکاری ایران‌خودرو وارد صنعت مونتاژ و تولید خودرو شد. این شرکت ابتدا مونتاژ محصولات‌ام‌جی را دنبال کرد و سپس سراغ تولید محصولات دانگ‌فنگ چین رفت؛ محصولاتی که با نام‌های تی‌فایو، اس‌ایکس‌فایو و اس۵۱۱ شناخته می‌شوند. استقبال اولیه مردم از این خودروها، عمدتاً به دلیل شاسی‌بلند بودن و قیمت رقابتی‌شان چشمگیر بود، اما درست از همان آغاز، تأخیر در تحویل، تعهدات نیمه‌کاره و شایعات نقدفروشی خودروها از سوی برخی نمایندگی‌ها شروع شد؛ مسیری که حالا مشتریان خشمگین، آن را در گروه‌های مجازی و کامنت‌سایت‌های خبری روایت می‌کنند.
به گفته برخی مشتریان به «جوان»، شرکت از دی‌ماه۱۴۰۲ دیگر فروش جدی نداشته و مدعی است سایت تولید لرستان در جریان حملات جنگی اخیر، به‌طور کامل تخریب شده است، با این‌حال خریداران می‌گویند سایت سمنان همچنان فعال است و بر اساس آمار تقریبی، روزانه ۳۰دستگاه خودرو در این مجموعه تولید می‌شود. با این حساب، حداقل باید بخش عمده تعهدات معوق از برج ۱۰پارسال تا امروز تحویل شده باشد، اما واقعیت میدان چیز دیگری است؛ مشتریان می‌گویند نه‌تنها تحویل‌ها به‌شدت عقب افتاده، بلکه شرکت با بخشنامه‌ای جدید تلاش کرده خودرو‌های ثبت‌نامی قدیم را با محصولات جایگزین تحویل دهد، آن‌هم با شرایط زمانی جدید و مبهم. طبق این بخشنامه، متقاضیان می‌توانند بین مدل‌های‌ام‌جی فایو، تی‌فایو پلاس یا اس۵۱۱ یکی را انتخاب کنند، با وعده تحویل ۲۵ تا ۹۰ روز کاری، اما بسیاری تجربه کرده‌اند که این «روز کاری»ها در عمل به ماه‌های طولانی بدل می‌شوند.
یکی از خریداران به «جوان» می‌گوید: «من مهر ۱۴۰۳ ثبت‌نام کردم با وعده تحویل ۱۲۰ روز کاری. همان موقع گفتند شش ماهه تحویل می‌شود. الان ۱۰ ماه گذشته و هنوز هیچ خبری نیست. همان پولی که آن زمان دادم، اگر در خودروساز دیگری سرمایه‌گذاری می‌کردم، الان یک خودرو تحویل گرفته بودم. ارزش پول‌مان نصف شده و حالا اگر بخواهیم همان خودرو را دوباره بخریم باید دو برابر پول بدهیم.» نکته مهم این است که برخی خریداران بر این باورند که شرکت خودرو‌های تولیدی را به‌جای ایفای تعهدات قدیم، به بازار آزاد می‌فرستد یا از طریق برخی نمایندگی‌ها با نرخ‌های بالاتر نقدفروشی می‌کند. همین ابهام، خشم و اعتراضات خریداران را دوچندان کرده است.
از سوی دیگر، شرکت فردا موتور در رسانه‌ها و در گفتوگو با خبرگزاری‌های رسمی، علت تأخیر‌ها را مشکلات تأمین قطعه، تحریم‌ها و حالا تخریب سایت لرستان عنوان کرده است، اما مشتریان معتقدند وزارت صنعت، معدن و تجارت باید نقش جدی‌تری در این بحران ایفا کند؛ هم برای کمک به بازسازی سریع خطوط تولید آسیب‌دیده، هم برای نظارت جدی‌تر بر مسیر تحویل و جلوگیری از تضییع حقوق مصرف‌کنندگان. در این میان، بسیاری از مشتریان بر این باورند که خبررسانی و پیگیری رسانه‌ای مستمر، تنها راه اعمال فشار به خودروسازان و واداشتن نهاد‌های نظارتی به پاسخگویی است. یکی از مشتریان در این‌باره به «جوان» می‌گوید: «امیدواریم رسانه‌ها این پرونده را رها نکنند. فقط با یک خبر کوتاه کار درست نمی‌شود. باید مدام پیگیری کرد تا مسئولان بفهمند پول مردم بازیچه نیست.» برخی دیگر هم تأکید می‌کنند که حمایت از تولید داخلی نباید بهانه‌ای برای چشم‌پوشی از نقض حقوق خریداران باشد؛ مردمی که برخی از آنها برای ثبت‌نام خودرو، ماشین زیر پای خود را فروخته‌اند و حالا ماه‌هاست بی‌وسیله مانده‌اند و حتی توان خرید یک پراید دست‌دوم را هم ندارند.
جمع‌بندی
در شرایطی که تورم افسارگسیخته ارزش پول مردم را روزبه‌روز می‌بلعد، بلاتکلیفی در تحویل خودرو‌هایی که ماه‌ها پیش پول‌شان پرداخت شده، فشار مضاعفی است که نیاز به رسیدگی فوری دارد. وزارت صمت، سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کننده و نهاد‌های نظارتی، باید برای حل این گره، نه در موضع پشتیبان تولیدکننده بلکه در مقام داور و حامی مصرف‌کننده عمل کنند تا شاید در این بازار آشفته، اندکی اعتماد دوباره زنده شود.
