جوان آنلاین: در پی تحولات سیاسی و اقتصادی اخیر در سوریه، گزارشها حاکی از تلاشهای فزاینده و هدفمند اسرائیل برای نفوذ اقتصادی در این کشور و پیشبرد پروژه عادیسازی روابط دوجانبه است؛ تلاشی که در سایه تغییرات رهبری و سیاستهای جدید دولت انتقالی سوریه به ریاست ابومحمد الجولانی (احمد الشرع) دنبال میشود.
به گزارش فارس، این نفوذ اقتصادی بخشی از نقشهای پیچیده است که به ظاهر با توسعه روابط تجاری آغاز شده، اما هدف اصلی آن کنترل منابع حیاتی سوریه مانند نفت، گاز و آب است و ساختن کریدورهای اقتصادی برای تحکیم حضور رژیم صهیونیستی در منطقه.
روزنامه عبری یدیعوت آحارونوت امروز به نقل از منابع دیپلماتیک بلندپایه در خلیج فارس گزارش داد، دستکم دو دیدار رسمی میان مقامات سوری و اسرائیلی با موافقت الشرع برگزار شده است.
سمدار بری، تحلیلگر امور عربی این روزنامه، به نقل از یک دیپلمات ارشد اسرائیلی که با شبکه العربیه صحبت کرده، تأکید کرده که این مذاکرات شامل موضوعات حیاتی و راهبردی است، با وجود اینکه کابینه نتانیاهو این خبر را تایید یا رد نکرده است.
به گزارش این روزنامه عبری، در کنار این دیدارها، سه تاجر اسرائیلی که مالک کارخانههایی در اسرائیل هستند، با مقامات سوری برای بررسی امکان ورود محصولات خود به بازار سوریه تماس گرفتهاند؛ حرکتی که به گفته منابع اسرائیلی گامی تاریخی برای نفوذ اقتصادی این رژیم در سوریه است.
آحارونوت نوشت: این نفوذ اقتصادی در شرایطی صورت میگیرد که اسرائیل هنوز نسبت به ثبات دولت الشرع تردید دارد، چرا که مخالفان زیادی در داخل سوریه او را تهدید میکنند و ممکن است این دولت انتقالی به سرعت سرنگون شود.
همزمان، دولت سوریه با اخراج رهبران گروههای فلسطینی و مصادره سلاحها و بستن مراکز آموزشی آنان، نشان داده که بخشی از تعهدات خود را در این مسیر عملی میکند. به گفته منابع اسرائیلی، این اقدامات بخشی از تعهدات الشرع در دیدار اخیر با دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، و در حضور محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، بوده است.
از سوی دیگر، پرونده سوریه به توماس باراک، مشاور نزدیک ترامپ و دارای روابط ویژه با کشورهای خلیج فارس، واگذار شده است؛ فردی که بهویژه ارتباط نزدیکی با امارات متحده عربی دارد و نقش کلیدی در هماهنگیهای منطقهای دارد.
مذاکرات مستقیم میان اسرائیل و دولت جدید سوریه نیز اخیراً در آذربایجان و با حضور مقامات ترکیهای انجام شده است، اگرچه ارتش اسرائیل این موضوع را رسماً تأیید یا تکذیب نکرده است.
بر اساس این گزارش، ابو محمد الجولانی، رئیس دولت انتقالی سوریه، در دیدار با دونالد ترامپ در ریاض آمادگی بیسابقهای نسبت به آمریکا نشان داده و شرکتهای آمریکایی را به سرمایهگذاری در بخش نفت و گاز سوریه دعوت کرده است.
همچنین به گفته منابع خلیج فارس، استقبال ولیعهد سعودی از شنیدن تصمیم ترامپ برای لغو تحریمها علیه سوریه خود نشاندهنده نقش پررنگ عربستان در حمایت از روند عادیسازی روابط سوریه و اسرائیل و بازسازی اقتصادی منطقه است.
پس از به قدرت رسیدن الجولانی، اسرائیل ابتدا سوریه را تحت حاکمیت گروهی از تروریستها دانست، اما اخیراً گدعون ساعر، وزیر خارجه اسرائیل، در دیدار با همتای آلمانی خود، اعلام کرده که اسرائیل علاقهمند به برقراری روابط خوب با دولت جدید سوریه است؛ موضوعی که روزنامه هاآرتص آن را نشانهای از تغییر بنیادین سیاست اسرائیل دانسته است.
یکی از تحولات مهم اقتصادی، تصمیم آمریکا برای لغو تحریمها علیه سوریه پس از سالها تحریم و قطع رابطه است. کاخ سفید پنج شرط برای سوریه تعیین کرده که شامل پیوستن به توافقات ابراهیم، اخراج نیروهای خارجی و فلسطینی و همکاری در مبارزه با داعش میشود.
الجولانی همچنین در راستای عادی سازی روابط با اسرائیل آرشیو جاسوس اسرائیلی الی کوهن را به اسرائیل بازگردانده است؛ حرکتی نمادین که پس از سقوط بشار اسد و در جهت بهبود روابط با غرب انجام شده است.
این تحولات در حالی رخ میدهد که نفوذ نظامی و اقتصادی اسرائیل در سوریه، به ویژه در حوزههای استراتژیکی مانند نفت، گاز و منابع آب، به تدریج و با حمایت بازیگران منطقهای نظیر عربستان سعودی پیش میرود؛ بازیگری که از طریق حمایت مالی و سیاسی تلاش میکند روند عادیسازی روابط میان دمشق و تلآویو را تسریع کند.
هدف اسرائیل ساختن کریدورهای اقتصادی راهبردی و تسلط بر بازارهای سوریه است تا نفوذ خود را در خاورمیانه تثبیت کند. این پروژه نفوذ اقتصادی، در حقیقت بخشی از توطئهای گستردهتر برای تجزیه و تسلط بر منابع حیاتی سوریه و کنترل مسیرهای ترانزیتی منطقه است که پیامدهای جدی برای امنیت و ثبات منطقه خواهد داشت.