روز کودک و تأکیدی بر اصلاح یک رفتار غلط

سرگرم کردن کودک به چه قیمتی؟!

دهه آخر صفر بود که به یک هیئت خانگی دعوت شدم. مادر و دختر بچه تقریباً ۴ ساله کنارم نشسته بودند. از همان اول که نشستم تلفن همراه مادر دست کودک و مشغول بازی کردن با آن بود. تلاش کردم نگاه نکنم، اما واقعاً فضا به حدی کوچک بود که نگاه کردن به صفحه گوشی اجتناب ناپذیر شد. کودک مشغول بازی کردن در یک برنامه‌ای بود. یعنی دختربچه ۴ ساله یک صورتک معمولی را با انواع و اقسام لوازم آرایشی گریم می‌کرد. جذاب، خوش رنگ و لعاب و قطعاً برای ساکت نگه‌داشتن بچه از نظر مادر این کودک، بهترین روش بود. در این بازی هراندازه که کودک به شیوه بهتری عروسک را آرایش کند امتیاز بالاتری کسب خواهد کرد.

تنها چیزی که به ذهنم رسید این بود که آیا این مادر به اثرات تخریبی که این بازی بر روح و روان کودکش می‌گذارد توجهی دارد یا نه؟!
خانم محترم، مادر عزیزی که می‌دانم اهل مسجد و حسینیه و هیئت هستی، اما آیا میدانی و آگاه هستی که برای سرگرم نگه‌داشتن کودک خود دست به چه کاری می‌زنی؟! عملاً آینده تربیتی و فرهنگی کودک خودت را خراب می‌کنی و فردا روز اگر هر اتفاقی بیفتد و فرزند تو در نوجوانی و جوانی به سمتی برود مقصر خودت بودی! تو از همین امروز به کودک خودت و دختر کوچکت یاد می‌دهی که برای امتیاز بیشتر باید بزک کند و در ناخودآگاه او میل به زیباتر دیده شدن تثبیت می‌شود.
جالب‌تر اینکه چند متر آن طرف‌تر پسر بچه دیگری مشغول بازی جنگی با موبایل بود. یعنی این دو کودک از دو جنس متفاوت سر در گوشی مشغول فعالیتی بودند که هیچ حاصل و آورده‌ای برای تربیت آن‌ها نداشت و حتی زیانبخش و آسیب‌زا بود.
البته این تنها مشتی نمونه خروار است. کم نیستند خانم‌های خانه‌داری که کودک خود را با چنین شیوه‌هایی سرگرم می‌کنند. بهترین راه از نظر آن‌ها برای آرام کردن کودکی که بهانه می‌گیرد دادن گوشی تلفن به اوست. این آرام‌کردن از سنین نوزادی شروع می‌شود. ابتدا کودک را با عکس و فیلم‌های گوشی سرگرم می‌کنیم، بعد از سن مشخصی شیرین زبانی او برای تلفن حرف زدن باعث می‌شود باز هم این وسیله را در دستان او بسپاریم و بعد هم وارد دنیای بازی‌های پرآسیب رایانه‌ای می‌شود. بار‌ها و بار‌ها در مجالس مختلف شاهد اعتیاد مخرب بچه‌ها به تلفن همراه بودم. عمدتاً هم مادران بعد از چند دقیقه اسم بچه را صدا می‌زنند و می‌گویند: «گوشی رو بیار، وقتت تموم شد.» البته که این جمله در خوش‌بینانه‌ترین حالت است و بسیارند مادرانی که هر جایگزینی را به بهانه‌های کودک خود ترجیح می‌دهند. مخرب بودن برخی بازی‌ها در آینده تربیتی کودکان در حالی است که به صورت کلی گفته می‌شود کودکانی که بیش از حد وقت خود را با موبایل یا تبلت می‌گذرانند، فاقد مهارت‌های اجتماعی لازم برای تعاملات اجتماعی هستند. مثال روشن در این زمینه همین است که در مجالس مختلف عمدتاً کودکان حداقل تعامل را با یکدیگر دارند. افزون بر این با عدم رشد توانایی تعامل رودررو با دیگران، ممکن است ایجاد روابط سالم در آینده برای کودک مختل شود.
اگر کودک شما در طول کودکی هرگز مهارت‌های اجتماعی را یاد نگیرد، در پیدا کردن شغل، روابط عاطفی سالم، دوستی و آداب و معاشرت ساده اجتماعی مشکل خواهد داشت. در کنار این آسیب، محتوای ناسالم بازی‌ها نیز کودک شما را دچار لطمه‌های تربیتی می‌کند. آیا بهتر نیست حالا که مسئولیت به دنیا آوردن و بزرگ کردن یک انسان را عهده‌دار شده‌اید، به کیفیت تربیتی او بیشتر توجه کنید. حتی همان فضای مجازی که صبح تا شب وقت خود را در آن می‌گذرانید، راه حل‌ها و پیشنهادات مختلفی برای سرگرم کردن بچه‌ها به شما می‌دهد که می‌توانید در شرایط مختلف استفاده کنید. شاید اکنون که در آستانه ۱۶ مهر و روز کودک قرار گرفته‌ایم، تصمیم‌گیری درست در این زمینه، هدیه‌ای ارزنده برای کودک دلبند شما باشد.