بدن توسط هورمون انسولین که از لوزالمعده ترشح می‌شود، سطح قند خون را تنظیم خواهد کرد. اگر میزان آن کمتر از ۷۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد، کاهش شدید قند خون اتفاق خواهد افتاد. این عارضه بیشتر افراد دیابتی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بخصوص اگر بیمار قرص قند مصرف کند یا تزریق انسولین داشته باشد.
شایع‌ترین علت هیپوگلیسمی چیست؟
فاکتور‌های زیر در بروز افت قند خون نقش مهمی دارند:
تاخیر در وعده‌های غذایی: حذف وعده‌های غذایی یا نخوردن غذا، سطح گلوکز خون را پایین می‌آورد. اگر به دیابت مبتلا هستید، باید بدانید که این بیماری می‌تواند سیستم گوارش را نیز تحت تاثیر قرار دهد، به همین دلیل بهتر است در این زمینه با دکتر گوارش نیز مشورت داشته باشید.
داروها: مصرف بیش‌از‌حد انسولین یا برخی دارو‌های خوراکی دیابت باعث کاهش بیش از حد گلوکز خون خواهد شد.
فعالیت بدنی بیش از حد
مصرف الکل
برخی شرایط پزشکی: هیپوگلیسمی افرادی را که مبتلا به بیماری‌هایی مانند بیماری کبد، اختلالات کلیوی، کمبود هورمون یا تومور‌های پانکراس هستند، بیشتر تهدید می‌کند.
هیپوگلیسمی چطور سلامتی شما را تهدید می‌کند؟
افت قند خون از نظر شدت متفاوت است و با توجه به همین فاکتور، میزان آسیب آن متغیر خواهد بود. اگر شدت این بیماری خفیف باشد، اغلب منجر به عوارض جدی نخواهد شد و می‌توان شرایط بیمار را کنترل کرد. اما گاهی اوقات هیپوگلیسمی شدید و طولانی مدت است و بیمار به مراقبت‌های پزشکی اورژانسی نیاز دارد. در چنین حالتی افت شدید قند خون زمینه را برای بروز عوارض زیر مهیا می‌کند:
از دست دادن هوشیاری
ممکن است فرد دچار بیهوشی شود. اگر در این شرایط آنها مشغول فعالیت‌هایی مانند رانندگی یا کار با ماشین‌آلات باشند، ایمنی آنها با خطر جدی تهدید خواهد شد.
هیپوگلیسمی و تشنج
وقتی سطح گلوکز خون پایین می‌آید، مغز نسبت به آن آسیب‌پذیر خواهد شد. در واقع سلول‌های مغز، منبعی برای تامین انرژی ندارند. این امر سیگنال‌های الکتریکی را مختل خواهد کرد و زمینه برای بروز تشنج فراهم می‌شود. بیمارانی که به دفعات و در طولانی مدت از تشنج‌های طولانی هیپوگلیسمی رنج می‌برند، در معرض عوارض عصبی جدی قرار می‌گیرند.
آسیب مغزی
حمله‌های مکرر و طولانی مدت، ریسک بروز آسیب‌های مغزی را افزایش می‌دهد. البته بروز این عارضه شایع نیست، اما احتمال آن وجود دارد.
حوادث یا صدمات
زمانی که فرد دچار افت قند خون می‌شود، هماهنگی، تعادل و قدرت تشخیص خود را از دست می‌دهد. به همین دلیل در معرض آسیب‌هایی مانند تصادف، سقوط و برخورد قرار می‌گیرد.
به این نکته مهم توجه داشته باشید که بروز مکرر افت قند خون سبب می‌شود تا بیمار علائم و نشانه‌های هشدار‌دهنده معمولی را تجربه نکند و یا جدی نگیرد. این امر زمینه را برای بروز هیپوگلیسمی شدید فراهم خواهد کرد. به همین دلیل لازم است برای ارزیابی وضعیت سلامتی به‌طور مرتب با پزشک فوق تخصص غدد مشورت کنید.
برای مشاورهٔ آنلاین صوتی، تصویری یا متنی با پزشکان متخصص غدد در استان تهران، می‌توانید از خدمات آنلاین سلامت درمانکده استفاده کنید.
علائم هشداردهندهٔ هیپوگلیسمی چیست؟
نشانه‌های افت شدید قند خون در افراد می‌تواند متفاوت باشد. با این حال از رایج‌ترین علائم این عارضه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
چه کسانی به هیپوگلیسمی مبتلا می‌شوند؟
هیپوگلیسمی در افراد غیر دیابتی و دیابتی بروز می‌کند. با این حال برخی شرایط مانند بیماری‌های کبدی و کلیوی، نارسایی غدد فوق کلیوی، تزریق انسولین یا مصرف قرص‌های کاهندهٔ خون می‌توانند خطر بروز آن را افزایش دهند.
درمان اورژانسی هیپوگلیسمی چیست؟
آنچه واضح است افزایش سریع سطح قند خون، باید در درمان اورژانسی هیپوگلیسمی مورد توجه قرار گیرد. در ادامه مطالبی را مطالعه می‌کنید که می‌تواند مدیریت این شرایط به شما کمک کند:
نشانه‌ها را بشناسید
لرزش، تعریق، گیجی، تحریک‌پذیری، ضعف یا سرگیجه از علائم این عارضه هستند. اگر این نشانه‌ها را در خود یا شخص دیگری دیدید، حتما باید برای کنترل آنها اقدام کنید.
بررسی سطح قند خون
بسیار بهتر است که در چنین شرایطی با استفاده از دستگاه کنترل قند خون خانگی (گلوکومتر، glucometer)، سطح آن را ارزیابی کنید. سطح گلوکز خون اگر کمتر از ۷۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا ۳.۹ میلی‌مول در لیتر باشد، یعنی هیپوگلیسمی اتفاق افتاده است.
منبعی از کربوهیدرات‌های را مصرف کنید
به سراغ غذاهایی بروید که تاثیر سریع داشته باشد. مثلا می‌توانید از عسل، آبمیوه یا آب‌نبات استفاده کنید. این منابع در کوتاه ترین زمان سطح گلوکز خون را افزایش می‌دهند.
پس از یک فاصلهٔ زمانی کوتاه، دوباره قند خون را بررسی کنید
پانزده دقیقهپس از مصرف کربوهیدرات، سطح گلوکز خون را دوباره بررسی کنید. اگر همچنان علائم افت قند خون در بیمار را مشاهده می‌کنید، مصرف منابع کربوهیدرات را ادامه دهید.
یک میان وعده یا وعده غذایی به بیمار بدهید
پس از اینکه سطح قند خون تثبیت شد، لازم است به بیمار یک وعدهٔ غذایی بخورانید. این میان‌وعده باید متعادل باشد و یک منبع انرژی پایدار ایجاد کند. همچنین وعدهٔ غذایی را باید به‌گونه‌ایی انتخاب کنید که از افت مجدد قند خون جلوگیری نماید. بهتر است ترکیبی از منابع کربوهیدرات، پروتئین و چربی را انتخاب کنید.
در صورت لزوم به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید
گاهی اوقات فردی که به هیپوگلیسمی مبتلا است، نمی‌تواند منابع خوراکی کربوهیدرات را مصرف کنید و در نتیجه دچار بیهوشی می‌شود. در این شرایط حتما باید با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.
اگر ریسک بروز افت شدید قند خون در شما یا اطرافیانتان وجود دارد، حتما همیشه منابعی از کربوهیدرات‌ها را به همراه داشته باشید تا در مواقع اضطراری بتوانید از آنها استفاده کنید. همچنین بهتر است در این زمینه همکاران و افرادی که با آنها به‌طور مرتب در ارتباط هستید را در جریان بگذارید.
پزشک غدد چگونه هیپوگلیسمی را درمان می‌کند؟
متخصصان غدد، با توجه به علل زمینه‌ای و شرایط بیمار، برنامهٔ درمانی مختلفی را برای بیماران تجویز می‌کنند که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
ارزیابی و تشخیص: در این ارزیابی، دکتر دیابت فاکتور‌هایی مانند سطح قند خون، سطح انسولین و سایر هورمون‌های مرتبط را بررسی خواهد کرد.
تنظیم دارو: چنانچه بیمار با افت شدید قند خون مواجه شود، پزشک غدد به بررسی داروها و دوز آنها می‌پردازد و در صورت لزوم آنها را تغییر خواهد داد.
اصلاحات رژیم غذایی:داشتن رژیم غذایی سالم و مناسب، بهترین راه برای پیشگیری هیپوگلیسمی است. دکتر غدد برای این منظور یا پزشکان متخصص تغذیه (nutritionist) همکاری دارد.
آموزش: متخصصان غدد و متابولیسم (Endocrinologist) در مورد نشانه‌ها و مدیریت افت قند خون، بیماران و اطرافیان آنها را آموزش می‌دهند تا در شرایط اورژانسی توانایی کنترل بیماری را داشته باشند.
توجه به بیماری‌های زمینه‌ای: برخی بیماری‌های زمینه‌ای مانند کمبود هورمون یا تومور‌های پانکراس ریسک بروز این عارضه را افزایش می‌دهند. پزشک با درمان‌های هدفمند از بروز عوارض جانبی این بیماری‌ها جلوگیری خواهد کرد.
نظارت و پیگیری مداوم: نظارت بر قند خون و کنترل آن به پزشک کمک می‌کند تا خطر بروز افت قند خون را کاهش دهد.
با استفاده از خدمات درمانکده، می‌توانید با متخصص غدد و متابولیسم در تهران مشاورهٔ آنلاین پزشکی داشته باشید. درمانکده پلتفرمی است که در حوزهٔ ارائه خدمات آنلاین سلامت فعالیت دارد و در این زمینه موفق عمل کرده است.
* این مطلب تبلیغاتی است
