کلاهبرداری از جویندگان کار یکی از شیوههای مرسومی است که پروندههای زیادی درباره آن در پلیس فتا تشکیل میشود. با وجود اینکه پلیس همواره درباره این شیوه از کلاهبرداریها هشدار میدهد، اما شکایتهای مطرح شده نشان میدهد گرایش به ارتکاب جرم در این باره همچنان وجود دارد. بیکاری یکی از عمدهترین معضلات اجتماعی این روزهای کشور است که هر روز با وخیمتر شدن وضعیت اقتصادی بر دامنه آن اضافه میشود. بخش مهمی از جمعیت آماری در این باره مربوط است به فارغالتحصیلان دانشگاهها که با وجود داشتن مدارک دانشگاهی موفق به یافتن شغل نشدهاند؛ بنابراین برای یافتن شغل مناسب یا مرتبط با تحصیلاتشان آگهیهای منتشر شده در سایتهای کاریابی را دنبال میکنند. این دسته از افراد عمدتاً به دنبال مشاغل اداری و کارمندی مرتبط با رشته تحصیلی خود هستند که سفارشدهندگان آگهی در این حوزه کم و متقاضیان برای این دسته از مشاغل زیاد است. افرادی که درصدد کلاهبرداری به این شیوه هستند آگهیهای خود را در همین سایتها منتشر میکنند. استفاده از عناوینی مثل استخدام رسمی در ارگان دولتی باعث میشود جویندگان کار شرایط درج شده در آگهی را به راحتی قبول کنند و مدارک درخواست شده برای بررسی را به شمارههای اعلام شده بفرستند. منتشرکنندگان این دسته از آگهیها آدرس دفاتر خود را منتشر نمیکنند، چراکه اساساً هیچ دفتر کاری برای این امر وجود ندارد. پشت صحنه ماجرا فردی کلاهبردار است که پشت میزکارش درخانه نشسته و هر لحظه منتظر به دام افتادن سوژهای تازه است. جویندگان کار به راحتی اوراق هویتی خود را برای این فرد ارسال میکنند؛ تصویر کارت ملی، شناسنامه، آدرس و کدپستی میتواند به فرد کلاهبردار کمک کند که بعداً به نام این افراد سیمکارت یا دستهچک بگیرد و برای اعمال مجرمانه دیگر از آنها استفاده کند. او همچنین در ذیل آگهی خود شماره حساب یا شماره کارتی را اعلام میکند و از جویندگان کار میخواهد هزینه اعلام شده را تحت عنوان کارمزد به شماره حسابهای اعلام شده که در واقع شماره حسابهای اجارهای است واریز کنند.
افراد کلاهبردار عمدتاً مبالغ کمی مثل ۱۰۰ یا ۲۰۰ هزار تومان را برای این کار پیشنهاد میدهند تا کسی رغبت نکند برای چنین مبلغی علیه او شکایت کند و پلههای پلیس و دادسرا را بالا و پایین برود. او این مبلغ را در نظر گرفته تا شاکی عطای پول را به لقایش ببخشد، اما از آنجا که گفتهاند قطرهقطره جمع گردد وانگهی دریا شود، خیلی از این تبهکاران با چنین مبالغی به درآمدهای میلیادری میرسند. شیوع کرونا و فراگیر شدن کسب و کار دورکاری هم سبب شده بسیاری از سفارشدهندگان این دسته از آگهیها از عنوان دورکاری برای جذب نیروی کار استفاده کنند. این دسته از فریبکاران با طرح این عنوان که از هر کجای ایران میتوانید کسب درآمد کنید، جویندگان کار را برای همکاری ترغیب میکنند و بعد از گرفتن اوراق هویتی جویندگان کار آنها را به واریز هزینه کارمزد ترغیب میکنند و دیگر به تماسهای آنها جواب نمیدهند.
توصیه پلیس این بوده که جذب کارمند رسمی برای مناسب دولتی مثل آموزش و پرورش و دادگستری همواره از سوی سازمان سنجش و امور استخدامی کشور انجام میشود و هیچ ارگانی برای جذب رسمی در آگهیهای کاریابی آگهی نمیکند و بابت این موضوع هم هیچ هزینهای دریافت نمیشود. دیگر اینکه سفارشدهندگان آگهی باید شماره تلفن ثابت و نشانی پستی خود را در آگهی درج کنند که جویندگان کار بتوانند با حضور در محل و بررسی مجوز قانونی فعالیت آنها از اصالت آگهی اطمینان پیدا کنند.